شرکت ایرانی متناظر اینستکس به ثبت رسید
گـام رو به جلو برای رویارویی با تحــریم
هرچند که اروپایی‌ها در راه‌اندازی سازوکار ویژه مالی با ایران، روندی کند و لاک‌پشتی را پی گرفته‌اند اما امید به این سازوکار هنوز به اندازه امید به برجام از بین نرفته است. مقامات وزارت خارجه و دولت ایران به‌رغم تمام انتقاداتی که به تعلل اتحادیه اروپا دارند؛ همچنان امیدوارند که این سازوکار بتواند بخشی از باری که تحریم‌های آمریکا به اقتصاد کشور تحمیل کرده را سبک کند. در این میان اخبار دو روز گذشته درباره اینستکس را می‌توان یک گام رو به جلو برای آن تلقی کرد.
سه ماه پیش، اینستکس یا همان سازوکار حمایت از مبادلات تجاری با ایران توسط سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس راه‌اندازی شد و شرکت اروپایی آن، 11 بهمن پارسال در پاریس، پایتخت فرانسه و به مدیرعاملی «پرفیشر» آلمانی تاسیس شد.
فیشر که خود از مدیران پیشین «کومرتس بانک» است، اسفند گذشته برای دیدار با مقام‌های ایرانی و به منظور رایزنی درباره عملیاتی کردن هرچه سریع‌تر اینستکس به تهران سفر کرد.
شرکت ایرانی اینستکس با صد میلیون تومان سرمایه اولیه
حالا پس از سه ماه، شرکت ایرانی اینستکس با عنوان «شرکت سهامی خاص سازوکار ویژه تجارت و تامین مالی ایران و اروپا» در اداره ثبت شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری تهران به ثبت رسید. روز گذشته با انتشار سند تاسیس این شرکت، اعلام شد که آن در واقع بخش ایرانی اینستکس است.
اعضای هیأت‌مدیره آن را علی اصغر نوری، بانک رفاه کارگران، بانک کشاورزی، بانک پاسارگاد و خدمات انفورماتیک فرادیس گسترکیش تشکیل می‌دهند. مدیرعامل آن علی اصغر نوری است که به مدت دو سال عهده‌دار این مسئولیت خواهد بود. ریاست هیأت مدیره را نیز حمید قنبری برعهده دارد. شهرزاد مشیری، نایب‌رئیس هیأت مدیره است. فرشید فرخ‌نژاد و محمدرضا جوادیان حسینی نیز دو عضو دیگر هیأت مدیره هستند.
آن طور که در سند آگهی ثبتی این شرکت آمده است، موضوع فعالیت آن، انجام همه معاملات تجاری مذکور در قانون تجارت ازجمله خرید، فروش، صادرات و واردات خواهد بود.
مهمترین وظیفه شرکت ایرانی هم چون همتای فرانسوی، ارائه خدمات تسویه و پرداخت به صادرات و واردکنندگان حقیقی و حقوقی، گشایش حساب اعتبار اسنادی، تسهیلات و اعتبارات ریالی و ارزی، تامین مالی کوتاه‌مدت و بلندمدت نزد بانک‌ها، موسسه‌های مالی و شرکت‌های ایرانی و اروپایی خواهد بود.
از دیگر فعالیت‌های این شرکت سهامی خاص، اخذ وام و اعطای نمایندگی به همه بانک‌ها و شرکت‌های داخلی و خارجی، تعامل با شرکت مادر، اینستکس اروپایی، و سایر کانال‌های مالی در کشورهای دیگر است. شرکت مذکور با سرمایه اولیه ۱۰۰ میلیون تومانی به ثبت رسیده و شرکت اینستکس اروپایی در فرانسه هم با سرمایه ۳۰۰۰ یورویی، معادل ۵۰ میلیون تومان، در پاریس به ثبت رسیده بود.
اروپا می‌گوید لحظه‌شماری می‌کند
یک روز قبل از اعلام ثبت شرکت شرکت ایرانی اینستکس یعنی دوشنبه هفته جاری، نشستی در لندن برگزار شد که فعالان اقتصادی، شرکت‌های تجاری، صاحبان سرمایه، مقام‌های دولت انگلیس و فیشر، مدیر سازوکار ویژه مالی ایران و اروپا در آن حضور داشتند. حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در انگلیس نیز در این نشست که با همکاری وزارت تجارت بین‌الملل انگلیس و اتاق بازرگانی ایران و انگلیس برگزار شده بود، حضور داشت.
او بعد از این نشست در صفحه توئیتری خود نوشت: «آقای فیشر، رئیس اینستکس، امروز(دوشنبه) در جلسه‌ای با صاحبان صنایع و رؤسای شرکت‌های بازرگانی انگلیس در لندن اعلام کرد که با وجود چالش‌های موجود، اینستکس با جدیت به دنبال انجام اولین تبادل تجاری با همتای ایرانی خود در سریع‌ترین زمان ممکن است.»
سفیر انگلیس در تهران نیز روز گذشته توئیتی با همین مضمون منتشر کرد. راب مک‌یر با انتشار تصویری از فیشر در حال سخنرانی برای بازرگانان بریتانیایی در نشست روز دوشنبه لندن، نوشت: «علاقه نسبت به این موضوع بسیار قوی است و تمامی تلاش‌ها به سمت عملی کردن آن است.»
موفقیت اینستکس اروپایی قطعا مشوق و دلگرمی دیگر کشورها برای ایجاد سازوکارهای مشابه آن خواهد بود. برای نمونه وزیر خارجه ترکیه چهارشنبه گذشته در کنفرانسی خبری در آنکارا به ظریف گفت که ترکیه آماده بررسی ایجاد مکانیسمی مشابه اینستکس برای مبادلات تجاری با ایران است
هر سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس تصریح می‌کنند که برای استفاده از ساز و کار مالی اروپا عجله دارند. مایکل توکاس، رئیس اتاق بازرگانی آلمان و ایران در این باره گفته است: «شرکت‌های آلمانی از هم‌اکنون برای استفاده از سازوکار مالی اروپا لحظه‌شماری می‌کنند.»
اما این مقامات اروپایی در عین حال همواره بر زمان‌بر بودن راه اندازی اینستکس نیز تاکید می‌کنند. حال باید دید نشست‌های فیشر با بازرگانان در اروپا و ثبت شرکت ایرانی اینستکس می‌تواند فرایند طولانی عملیاتی شدن سازوکار ویژه مالی ایران و اروپا و همچنین حذف دلار از تجارت جهانی را کوتاه کند یا نه.
مشوقی برای
کشورهای غیراروپایی
به نتیجه رسیدن مکانیزم اینستکس، علاوه بر اینکه مبادلات تجاری ایران و اروپا را تسهیل و برای اولین بار دلار را از تجارت جهانی حذف می‌کند، می‌تواند به روابط اقتصادی ایران و کشورهای غیراروپایی نیز کمک کند.
موفقیت اینستکس، نشانه‌ای برای دیگر کشورها خواهد بود مبنی بر اینکه آنها نیز با این مکانیزم می‌توانند تحریم‌های آمریکا را دور بزنند. برای نمونه چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه چهارشنبه گذشته در کنفرانسی خبری در آنکارا به ظریف گفته است که ترکیه آماده بررسی ایجاد مکانیسمی مشابه اینستکس برای مبادلات تجاری با ایران است.
آن طور که در سند آگهی ثبتی شرکت ایرانی اینستکس آمده، موضوع فعالیت این شرکت، انجام همه معاملات تجاری مذکور در قانون تجارت از جمله خرید، فروش، صادرات و واردات خواهد بود و مهمترین وظیفه آن ارایه خدمات تسویه و پرداخت و تسهیلات و اعتبارات ریالی و ارزی به تجار است
او با اشاره به اینکه سطح تجارت ایران و ترکیه باید به سالانه 20 میلیارد دلار برسد، توضیح داده که «ما در مورد گزینه هایی برای غلبه بر موانع در زمینه تجارت دو جانبه، از جمله امکان ایجاد یک مکانیزم جدید از نوع INSTEX بحث کردیم. اگر ما در این راستا کار کنیم، می توانیم به هدفمان برسیم.»
در این روش طرفین قصد دارند از عملیات مالی بین‌المللی تحت‌کنترل ایالات متحده دور بمانند و در جهت اعمال جریمه از طرف واشنگتن مانع ایجاد کنند. موفقیت اینستکس اروپایی قطعا مشوق و دلگرمی دیگر کشورها برای ایجاد سازوکارهای مشابه آن خواهد بود.
اما آنچه که نباید از نظر دور داشت این است که ایران در این میان وقت چندانی برای انتظارهای طولانی ندارد. با لغو معافیت‌های آمریکا برای هشت مشتری نفتی ایران و قرار دادن سپاه به عنوان یکی از بازوهای اقتصادی ایران در لیست سازمان‌های تروریستی از سوی واشنگتن، سرعت در عملیاتی شدن اینستکس برای ایران حیاتی‌تر از گذشته است.
دیدگاه تان را بنویسید