پایدارترین روش ایجاد بازدارندگی در دنیای مدرن، کسب قدرت اقتصادی است

تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره راهکار‌های دست یافتن به بازدارندگی پس از ترور سیدحسن نصرالله گفت: بازدارندگی یک مفهوم جامع است و اشتباه رایج این است که بازدارندگی را صرفاً در بعد نظامی تحلیل می‌کنند. ما الگو‌هایی در دنیا داریم که در بازدارندگی مبتنی بر الگوی نظامی است. این نوع بازدارندگی باعث می‌شود توسعه اقتصادی و فناوری در حاشیه قرار بگیرد. به عبارت ساده‌تر بازدارندگی نظامی، عمدتاً مبتنی بر بقا است و نه توسعه. بازدارندگی نظامی در کشور‌های پیشرفته، مقدمه توسعه اقتصادی است.

رحمان قهرمانپور در گفت‌وگو با «انتخاب» در این خصوص افزود: کسب قدرت اقتصادی در دنیای مدرن، کم هزینه‌ترین و پایدارترین روش ایجاد بازدارندگی است. به کشورهایی مثل سنگاپور و مالزی نگاه کنید که از نظر نظامی هم قدرت آنچنانی ندارند اما قدرت بازدارندگی زیادی دارند. البته برخی از افراد معتقدند که چون ما در خاورمیانه زندگی می‌کنیم، اینجا محیط امنیتی است و بازدارندگی اقتصادی جواب نمی‌دهد. 

وی با بیان اینکه بازدارندگی نظامی در بلندمدت هم موفق نشده و کشور‌ها را به مدار بقا می‌کشاند، ادامه داد: مصر از جمله کشورهاییست که به واسطه تأکید بیش از حد به بازدارندگی نظامی، به مدار بقا افتاده و کشور‌های غربی درباره مصر اصطلاحی دارند و می‌گویند باید کمک کنیم که این کشور زنده بماند. تجربه مصر، تجربه مهمی است. مصری که تلاش می‌کرد از طریق پان عربیسم و تقابل با اسراییل، اتحاد اعراب را شکل دهد، نهایتاً به این جمع‌بندی رسید که نمی‌تواند این کار را انجام دهد. وی در رابطه با توازن قدرت بازدارندگی بیان کرد: حرف من این نیست که باید قدرت نظامی را کنار گذاشت؛ ابعاد مختلف بازدارندگی باید توازن داشته باشند. قدرت اجتماعی و اقتصادی و نظامی، با همدیگر قدرت بازدارندگی ایجاد می‌کنند. اگر کشوری حتی در بعد نظامی هم قوی باشد اما نهاد قدرت آن با جامعه درگیر شود، طبیعی است که بازدارنگی مؤثر نخواهد داشت. این تلقی که بازدارندگی را به بازدارندگی نظامی کاهش دهیم، نوعی تقلیل مفهومی است و در بلندمدت، کارآمدی لازم را نخواهد داشت.

او افزود: ایران صبر خواهد کرد و مثل تجربه‌های قبلی جنگ حزب الله و اسراییل صبر می‌کنیم تا اوضاع آرام شود. ایران تلاش می‌کند حزب الله را دوباره احیا کند اما با توجه به اینکه اسراییل در یکسال اخیر در جنگ بوده، این بار دوره صبر طولانی‌تر خواهد بود.

قهرمانپور درباره پاسخ نظامی احتمالی ایران گفت: تا این لحظه ایران نشانه‌ای برای پاسخ نظامی بروز نداده است. تجربه عملیات وعده صادق و ترور هنیه در تهران و ترور سیدحسن نصرالله نشان داد که ایران در حال بازنگری ایران در رویکرد خود است. این بازنگری به این معنا نیست که کلاً گزینه نظامی را کنار بگذارد اما این تفکر در حال تقویت است که باید یک نگاه جامع‌تر به بازدارندگی داشته باشیم. احیای بازدارندگی به نظر من از طریق توجه همزمان به قدرت فناوری، بهبود زیرساخت‌ها و قدرت اقتصادی ممکن است. ما نمی‌توانیم صرفاً بر یک بعد قدرت بازدارندگی تأکید کنیم.