اولین جلسه رأی اعتماد در مجلس برگزار شد
پزشکیان در مصاف بهارستان‌نشینان با شاه‌بیتِ «وفاق ملی»
نهال فرخی
«دولت وفاق ملی»، «دولت همه مردم ایران» و «مبتنی بر سیاست‌های کلی مصوب مقام معظم رهبری»، سه اصل کلیدی بود که «مسعود پزشکیان»، رئیس‌جمهور منتخب بیش از ۱۶ میلیون نفر از مردم ایران، با تکیه بر آن‌ها به بهارستان رفت تا از کابینه پیشنهادی خود در مقابل نمایندگان مردم دفاع کند؛ نمایندگانی که حدود ۶۰ درصد از آن‌ها تازه وارد بهارستان شده و هنوز با سازوکار مجلس آشنایی کافی ندارند؛ به‌طوری‌که حتی فراکسیون‌های مجلس نیز شکل نگرفته و در نتیجه الگوی رفتاری آن‌ها را غیرقابل پیش‌بینی کرده است. پزشکیان خود نیز، بیش از ۵ دوره نماینده مجلس بود و بهارستان برای او، به خانه‌ای می‌ماند که حال با قبای تازه به آن بازگشته، مقابل همکاران و رفقای پیشین ایستاده و از مسیر تازه دفاع می‌کند. طبق ماده ۲۰۴ آیین‌نامه داخلی مجلس، ابتدا باید برنامه و خط‌مشی و اصول کلی دولت و ترکیب هیات وزیران مورد بررسی قرار گیرد و پس از توضیحات رئیس‌جمهور و اظهارات مخالفان و موافقان، مجلس وارد بررسی برنامه‌ها و صلاحیت هریک از وزیران به ترتیب حروف الفبای وزارت‌خانه‌ها شود.
دولت وفاق ملی، شعار ممتد پزشکیان
«مسعود پزشکیان»، رئیس‌جمهور نهم، که اخیراً وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم را به مجلس معرفی کرده، در جلسه علنی دیروز مجلس از برنامه‌های خود و وزرایش دفاع کرد. او به جای ۱۵۰ دقیقه وقت سخنرانی، در ۵۴ دقیقه نکات اصلی را بیان و تاکید کرد که دولتش، «دولت وفاق ملی» است که خود را نماینده همه مردم ایران می‌داند و به تأمین حقوق شهروندی متعهد است.
پزشکیان بر اهمیت ایجاد آرامش در جامعه تاکید کرد و گفت که مردم اگر ببینند دولت با صداقت در پی حل مشکلات است و تبعیضی قائل نمی‌شود، از حکومت حمایت خواهند کرد. او تأکید کرد که با ادامه مسیر گذشته نمی‌توان وضعیت فعلی را بهبود بخشید. پزشکیان همچنین از نارضایتی و بی‌میلی مردم به مشارکت در انتخابات سخن گفت و بیان کرد که نارضایتی مردم ناشی از عملکرد داخلی است، نه دخالت خارجی. او تحریم‌های آمریکا را تهدید اصلی ایران دانست و از دیگر تهدیدها به ضعف انسجام داخلی، کاهش سرمایه اجتماعی و روابط ضعیف با همسایگان اشاره کرد. رئیس دولت چهاردهم گفت که از بقیه وقت سخنرانی‌اش در مجلس در فرصت‌های بعدی استفاده می‌کند. او در مورد «تشریح برنامه و خط‌مشی دولت چهاردهم» به خواندن سرفصل‌ها اکتفا کرد و دلیل آن را خسته شدن نمایندگان از سخنرانی خود دانست. پزشکیان این استدلال را در برابر سر و صدای برآمده از نمایندگان مطرح کرد.
نطقی شبیه شعارهای انتخاباتی!
در این جلسه، تعدادی از نمایندگان مجلس ترکیب کابینه پیشنهادی را عدم اجرای وعده‌های دوره انتخابات دانسته و از آن انتقاد کردند. برخی نمایندگان نیز سخنان پزشکیان را شبیه صحبت‌های مناظره‌های انتخابات توصیف کرده و از او خواستند به جای نظرات کلی، برنامه ارائه دهد. «حسینعلی حاجی‌دلیگانی»، عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، اولین نماینده مخالف کابینه پیشنهادی دولت پزشکیان بود که گفت: «نطق آقای پزشکیان شبیه نطق‌های مناظرات بود. انتظار دیگری در این جلسه داشتم.» او افزود «آقای رئیس‌جمهور برای مسکن چه برنامه‌ای دارید؟ برای رانت چند نرخی بودن ارز چه راهکاری دارید؟ دولت چه برنامه‌ای برای یارانه‌های پنهان و آشکار دارد؟ موضوع اتباع بیگانه و خدمات و انرژی که مصرف می‌کنند برای مردم مهم است. نمی‌گویم همه این‌ها بروند اما خدمات کشور باید در مرحله اول برای ایرانیان باشد.»
در ادامه «مهدی کوچک‌زاده»، نماینده مجلس، در تذکری آیین‌نامه‌ای گفت اصل جلسه امروز «بررسی برنامه دولت» است و در ادامه از محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، پرسید: «آیا برنامه آقای پزشکیان به شما ارائه شده که به ما بدهید؟». او در ادامه با اشاره به اینکه پزشکیان گفته است برنامه‌اش بر اساس نهج‌البلاغه و چشم‌انداز مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی است و حرفی از برنامه خود نزده، گفت: «آیا نمایندگان مخالف با نهج‌البلاغه و برنامه هفتم مخالف هستند؟»
نماینده اهل سنت: یک چهارپایه هم به اهل سنت ندادید
بسیاری «مسعود پزشکیان» را که در دوران انتخابات از احقاق حقوق تمام اقوام ایرانی سخن گفته بود، یک شخصیت جامع‌الاطراف قلمداد می‌کردند که درد اقوام و ملیت‌های ایران را می‌داند. البته آذری زبان بودن پزشکیان و تولد او در یک شهر کردنشین نیز در این باور بی‌تأثیر نبود. با اعلام رسمی کابینه و عدم توجه پزشکیان به وعده‌هایش درباره اقوام، اما عده‌ای خلف وعده او را موجب ناامیدی و نگرانی دانستند. مساله‌ای که «محمد قسیم عثمانی»، نماینده بوکان و عضو فراکسیون نمایندگان اهل سنت مجلس نیز در جلسه به آن اشاره و دولت پزشکیان را نه کابینه وفاق ملی بلکه «دولت اشتراکی» خواند.
پزشکیان در مجلس بر اهمیت ایجاد آرامش در جامعه تاکید کرد و گفت که مردم اگر ببینند دولت با صداقت در پی حل مشکلات است و تبعیضی قائل نمی‌شود، از حکومت حمایت خواهند کرد. او تأکید کرد که با ادامه مسیر گذشته نمی‌توان وضعیت فعلی را بهبود بخشید
نماینده بوکان تاکید کرد: «آیا با حذف جامعه ۱۵ میلیونی اهل سنت می‌توانید شعار وفاق ملی را عملی کنید؟ وفاق ملی بدون اهل سنت، کردها، بلوچ‌ها و ترکمن‌ها شدنی است؟»
او خطاب به پزشکیان گفت: «شما به مخالفان خود سمت وزارت دادید اما به اهل سنت نه صندلی وزارت، بلکه یک چهارپایه معاونت هم ندادید.». این سخنان عثمانی انتقاد برخی نمایندگان اصول‌گرای مجلس را به دنبال داشت. عثمانی نیز خطاب به پزشکیان گفت که این نمایندگان «مخالفان او هستند، نه حامیانش». برخی نمایندگان اصول‌گرا ضمن انتقاد از سخنان عثمانی، به وعده محمدجواد ظریف، چهره نزدیک به پزشکیان در دوران انتخابات، مبنی بر «تبعیض مثبت برای اهل سنت در معرفی وزرا» حمله کردند. ظریف به عنوان رئیس شورای راهبردی انتقال دولت گفته بود: «اگر وزیر پیشنهادی مرد باشد هیچ امتیازی نمی‌گیرد اما نامزدهای خانم ۱۰ امتیاز می‌گیرند؛ اگر شیعه باشند امتیاز ندارند ولی اگر از مذاهب و ادیان رسمی باشند، امتیاز دارند.»
در نوبت دوم جلسه، «سلمان اسحاقی»، نماینده قائنات و زیرکوه در اخطاری به سخنان محمد قسیم عثمانی، نماینده بوکان و عضو فراکسیون نمایندگان اهل سنت مجلس اعتراض کرد. او صحبت‌های عثمانی را «خدشه وارد کردن به «امنیت ملی کشور» دانست و گفت: «می‌خواهم نمایندگان از دوقطبی‌سازی خودداری کنند».
از تمجید کنار گذاشتن اصلاح‌طلبان
تا انتقاد از وزرای مسن
«روح‌الله ایزدخواه»، نماینده تهران، با تمجید از کنارگذاشتن اصلاح‌طلبان تندرو گفت: «دولت و مسئولیت در جمهوری اسلامی کاسبی اقتصادی و سیاسی نیست و امروز چوب تندروی و افراط را از دو جناح سیاسی در کشور خورده‌ایم آن هم در شرایطی که رهبری به صراحت فرمودند تقسیم‌بندی اصلاح‌طلبی و اصولگرایی را قبول ندارند و امسال از دوقطبی‌سازی پرهیز دادند.»
با توجه به رویکرد انقلابی مجلس و تقلایی که برخی چهره‌های خاص و نزدیک به جریان پایداری از خود به نمایش گذاشته‌اند، وزرای پزشکیان مسیر سختی برای گرفتن رای اعتماد در پیش خواهند داشت. چه اینکه در همین گام نخست، کمیسیون فرهنگی، صلاحیت «ستار هاشمی»، وزیر پیشنهادی ارتباطات را تایید نکرد
«مسلم صالحی»، نماینده اقلید، اما ابراز امیدواری کرد تنها زن در لیست وزرا که به عنوان وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی معرفی شده است، از سوی نمایندگان رای اعتماد بگیرد و رد نشود.
«مجید نصیرپور»، نماینده سراب نیز با اشاره به میانگین سنی کابینه گفت: «آقای پزشکیان به جوانان وعده دادند اما متوسط سن کابینه حدود ۶۰ سال است؛ ایشان همچنین به بانوان قول دادند اما از آن‌ها در پست‌های غیرتخصصی استفاده می‌کنند.»
این نماینده با اشاره به نطق محمد قسیم عثمانی، نماینده بوکان و عضو فراکسیون نمایندگان اهل سنت مجلس گفت که توجه به قومیت و مذاهب باید باشد اما «نه به قیمت تفرقه و دوقطبی‌سازی.»
موافقان چه گفتند؟
«سارا فلاحی»، نماینده ایلام، در جایگاه موافق کابینه گفت این از «هوشمندی» پزشکیان بوده است که از رقبای خود در کابینه استفاده کرده تا چهار سال درگیر سر و کله زدن و چانه زدن با رقبایش نباشد. او افزود: «پزشکیان اجازه نداده است تندروهای طیف‌های سیاسی در قلب کابینه‌اش قرار بگیرند.»
«علی بابایی کارنامی»، دیگر نماینده موافق کابینه نیز در نطق خود گفت پزشکیان تاکنون نشان داده راه دولت قبل را به خوبی ادامه می‌دهد. او همچنین مهم‌ترین حُسن دولت چهاردهم را معرفی برنامه هفتم خواند.
«روح‌الله متفکرآزاد» با بیان اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران آنقدر مستحکم است که می‌تواند سلایق مختلف را در جایگاه‌های متعدد و متکثر حکمرانی ببیند، تاکید کرد که رئیس‌جمهور در معرفی کابینه سلایق مختلف را دید و به شعار وفاق ملی عمل کرد.
«کریم معصومی»، نماینده فومن و شفت در مجلس نیز در دفاع از پزشکیان و کابینه‌اش گفت انتخاب یک زن به عنوان وزیر راه و شهرسازی، «مرزهای جنسیتی را فرسنگ‌ها جابه‌جا و بانوان را به مشارکت سیاسی امیدوار کرد. مبرهن است که پزشکیان مغلوب بازی‌های سیاسی نشده، تن به سهم‌دهی نداده و مرزهای سهم‌خواهی و سهم‌دهی را درنوردیده است.»
همچنین «غلامرضا تاجگردون»، نماینده گچساران و باشت در دفاع از مسعود پزشکیان گفت: «یادمان نرود نیمی از جامعه رای ندادند و ما را قبول ندارند. نگذاریم آن‌ها به ریش ما بخندند.». این نماینده مجلس، برنامه نداشتن پزشکیان را نقطه قوت او خواند! تاجگردون یادآور شد: «امروز روز زیبایی بود که مخالف پزشکیان در انتخابات، در دفاع از او صحبت کرد و حامی او در انتخابات، در مخالفت با او سخن گفت.»
«فرشاد ابراهیم‌پور نورآبادی»، نماینده شهرستان‌های ایذه، باغملک، دزپارت و صیدون در دفاع از کابینه پزشکیان، آن را «فراجناحی» و وزرای پیشنهادی را افرادی «غیرسیاسی و مجرب» خواند. او گفت پزشکیان تحت تاثیر «جریان سهم‌خواه و زنبیل به دست» نبوده و نخواهد بود.
مجلس شورای اسلامی به مدت پنج روز صلاحیت وزاری کابینه پیشنهادی چهاردهم را بررسی می‌کند. مجلسی که از اقلیتی وابسته به جناح تندرو تشکیل شده که جریان پایداری نیز بر آن سلطه دارد.
با توجه به رویکرد انقلابی مجلس و تقلایی که برخی چهره‌های خاص و نزدیک به جریان پایداری از خود به نمایش گذاشته‌اند، وزرای پزشکیان مسیر سختی برای گرفتن رای اعتماد در پیش خواهند داشت. چه اینکه در همین گام نخست، کمیسیون فرهنگی مجلس، صلاحیت «ستار هاشمی»، وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات را تایید نکرد. از هاشمی با ۴۵ سال سن، به‌عنوان جوان‌ترین عضو کابینه پیشنهادی پزشکیان یاد می‌شود. طبق گمانه‌زنی‌ها سه تا چهار وزیر پیشنهادی پزشکیان رای اعتماد نخواهند آورد.
دیدگاه تان را بنویسید