استاد دانشکده مطالعات دانشگاه لندن:
هدف ترور، ناکام گذاشتن رئیسجمهور جدید ایران در سیاست خارجی بود
«اسرائیل به ایران جرات میدهد که آشکارا از حزبالله با ابزار نظامی حمایت کند. هدف از این کار این است که رئیسجمهور تازه منتخب ایران هیچ شانسی برای آغاز روابط عادیسازی با آمریکاییها نداشته باشد»- پرسور استیون چان
درست ساعاتی بعد از آن که مسعود پزشکیان در پی مراسم تحلیف برای شروع به کار دولت جدید آماده میشد خبر ترور اسماعیل هنیه رهبر حماس میهمان ویژه این مراسم در تهران تمامی اخبار و مسائل را تحت تاثیر خود قرار داد.
بسیاری عقیده دارند این اقدام اسرائیل میتواند وضعیت تنشهای کنونی در خاورمیانه را به مسیری نامعلوم بکشاند. از طرف دیگر انجام این ترور در تهران و ساعاتی بعد از تحلیف پزشکیان، نشان از این دارد که اسرائیل تلاش کرده دولت جدید را با بحران و آشفتگی و سردرگمی از همان ابتدای کارش روبرو کند.
سایت«عصر ایران» در این مورد با استیون چان(Stephen Chan)، نویسنده و استاد سیاست جهانی در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن (SOAS) گفتوگویی انجام داده است:
روز چهارشنبه شاهد ترور اسماعیل هنیه رهبر حماس در تهران بودیم. به نظر شما هدف اسرائیل از ترور هنیه در تهران، یک روز پس از آغاز به کار رسمی دولت جدید چه بود؟
هنیه یک چهره برجسته در مذاکرات آتشبس با میانجیگری قطر بود. ایالات متحده فشار زیادی بر اسرائیل برای بازگشت به این مذاکرات و جدی گرفتن آنها اعمال کرده است. این ترور عدم پیشرفت این مذاکرات را تضمین میکند.
این ترور در زمانی اتفاق افتاد که فلسطینیها و اسرائیل در حال مذاکره برای آتشبس و آزادی اسرای اسرائیلی بودند. برخی معتقدند این اقدام اسرائیل، امید به برقراری توافق آتش بس را به کلی از بین برد. نظر شما چیست؟
کاملا همین طور است. احساس من این است که نتانیاهو هرگز خواهان آتش بس نبود، حتی به قیمت جان گروگانهای اسرائیلی. او آماده است تا آنها را قربانی کند. برای نتانیاهو، نگاه داشتن متحدان جناح راستش در کنار خود و در دولتش مهم تر از هر چیز بشردوستانه است، چه در مورد فلسطینیها و چه در
مورد اسرائیلیها.
این اقدام اسرائیل چه تأثیری بر خاورمیانه و افزایش تنش خواهد داشت؟
تنشها افزایش خواهد یافت. جنگ در مرز لبنان در شرف وقوع است. اسرائیل به ایران جرات میدهد که آشکارا از حزبالله با ابزار نظامی حمایت کند. هدف از این کار این است که رئیسجمهور تازه منتخب ایران هیچ شانسی برای آغاز روابط عادیسازی با آمریکاییها نداشته باشد.
به نظر شما ترور هنیه میتواند بر انتخابات آبان ماه ریاست جمهوری در ایالات متحده تاثیر بگذارد؟ به نظر شما کدام حزب از این ترور سیاسی سوء استفاده خواهد کرد؟
نه، این اقدام تاثیری در انتخابات نخواهد داشت. این یک معضل سیاست خارجی برای بایدن است. اما هریس میتواند از آن فاصله بگیرد. تا ماه نوامبر، استفاده ترامپ از این موضوع تمام خواهد شد.
آیا ممکن است هدف از این ترور، حذف هر دو طرف برای برقراری آتشبس در غزه باشد؟ این بدان معنا که نتانیاهو نیز باید از قدرت کنارهگیری کند و استعفا دهد؟
نتانیاهو از قدرت کنارهگیری نخواهد کرد. بایدن هم نمیتواند او را وادار به این کار کند. سخنرانی نتانیاهو در کنگره نشان میدهد که او متحدان زیادی در کنگره آمریکا دارد.
در ایران شاهد روی کار آمدن یک رئیسجمهور اصلاحطلب به نام مسعود پزشکیان بودیم. با توجه به اتفاقات اخیر، آیا چشماندازی برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن و بازگشت آمریکا به برجام یا توافقی مشابه وجود دارد؟
کاهش تنش به کار زیادی نیاز دارد و بعید است که تا زمانی که انتخابات ایالات متحده برگزار نشود، (کاهش تنش) واقعاً بتواند شروع شود.
دیدگاه تان را بنویسید