انتظاری که درپی توصیه‌های اکید رهبری به نمایندگان درخصوص تعامل با دولت جدید ایجاد شد؛
تسهیل فرآیند رأی اعتماد
محبوبه ولی
از چالش‌های اصلی روسای جمهور، روابط دولت و مجلس است؛ از همان مجلس اول که نمایندگان حزب جمهوری اسلامی و ابوالحسن بنی‌صدر سر ناسازگاری با یکدیگر گذاشتند و مجلس تا برکناری بنی‌صدر پیش رفت تا آن یکشنبه سیاهی که محمود احمدی‌نژاد فیلم یکی از برادران لاریجانی را با اتهام رشوه‌خواری و زد و بند به صحن مجلس آورد و تا همین دولت دوازدهم که رئیسش حسن روحانی، بارها گلایه کرده که مجلس وقت با تصویب قانون اقدام راهبردی، سنگ پیش پای دولت انداخت و نگذاشت که توافق با آمریکا و رفع تحریم‌ها را رقم بزند.
حتی در همین دولت اخیر، یعنی دولت سیزدهم و ادوار دیگری که به نظر می‌رسیده دولت و مجلس همسو هستند نیز همواره چالش‌هایی میان دو قوه، وجود داشته است که به دلیل همسویی، عمدتا پشت پرده و آن سوی درهای بسته باقی مانده است.
شبیه‌ترین ادوار دولت و مجلس به وضعیت کنونی را اما شاید بتوان مجلس پنجم و دولت هفتم دانست. زمانی که مجلس پنجم با اکثریت جناح راست سنتی و به ریاست علی‌اکبر ناطق نوری بر سر کار بود و یک سال و نیم بعد، محمد خاتمی از جناح چپ و اصلاح‌طلبان به طرزی شگرف سربرآورد و رئیس دولت هفتم شد.
گرچه خاتمی رأی اعتماد کابینه خود را از آن مجلس جناح راست گرفت اما عمر آن دولت و مجلس به اختلافات متعدد و سایه سنگین مجلس بر دولت، گذشت.
نگرانی از سنگ‌اندازی‌ها بر سر راه دولت جدید
البته نه مجلس فعلی، نعل به نعل مجلس پنجم است و نه پزشکیان، خاتمی است؛ اما شباهت‌ها از برخی جهات، از جمله همین ناهمسو بودن گرایش سیاسی دو قوه و یا غیرمنتظره بودن ریاست جمهوری پزشکیان که یادآور پیروزی دوم خرداد محمد خاتمی است، وجود دارد.
مجلس دوازدهم با اکثریت نمایندگان اصولگرا و البته اصولگرایان تندرو، در امتداد همان مجلس یازدهمی است که قانون حجاب، طرح صیانت، قانون اقدام راهبردی و قانون جوانی جمعیت به عنوان ویترین عملکرد و دغدغه‌های آن پیش روست و حالا این مجلس قرار است با دولت چهاردهمی کار کند که دست کم در وعده‌های انتخاباتی‌اش، آنطور نشان داده که می‌خواهد طرحی نو و متفاوت دراندازد.
شبیه‌ترین ادوار دولت و مجلس به وضعیت کنونی را شاید بتوان مجلس پنجم و دولت هفتم دانست. زمانی که خاتمی از جناح چپ و اصلاح‌طلبان رأی اعتماد کابینه خود را از مجلسی با اکثریت راست سنتی گرفت؛ اما سایه سنگین آن مجلس تا پایان عمر دولت بر سرش مستدام بود!
کسانی که در شورای راهبری مسعود پزشکیان حضور دارند، بیشترین زاویه را با ایده‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی اصولگرایان و به تبع مجلس اصولگرایان دارند. همزمان اصولگرایان نیز خود را آماده آمدن دولتی می‌کنند که از هم‌اکنون چهره‌های موثر آن در پیروزی و به طور ویژه محمدجواد ظریف را به باد ناسزا و طعن می‌گیرند.
با این وصف این نگرانی وجود دارد که آیا قرار است این دوره از ادوار دولت و مجلس نیز مانند ادوار متعدد پیشین خود به صحنه جدال دو قوه و سنگ‌اندازی‌ها بر سر راه دولت تبدیل شود؟
تعدیل خط و نشان‌ها برای دولت
اسماعیل کوثری، نماینده تهران در مجلس در مصاحبه‌ای، همکاری مجلس با دولت را منوط به این کرده که دولت پزشکیان، راه دولت سیزدهم را ادامه دهد.
او به ایلنا گفته: «اگر دولت در اصل بر اساس همان برنامه‌ای که مصوب و ابلاغ شده حرکت کند و پیش برود، کار برایش در نهایت آسان می‌شود اما اگر یک موقعی خلاف این برنامه بخواهد عمل کند که بعید می‌دانم این کار را انجام دهد، قطعا و یقینا مجلس از حق قانونی خودش استفاده و دفاع می‌کند.»
بیانات دیروز رهبر انقلاب اما این دست خط و نشان‌ها از سوی مجلس برای دولت را تعدیل کرده است.
رهبری در دیداری که دیروز با رئیس و نمایندگان مجلس داشته‌اند، نمایندگان را به طور موکد سفارش به «تعامل سازنده مجلس با دولت جدید» کرده‌اند.
رهبر انقلاب در این دیدار، با تاکید بر اینکه «موفقیت رئیس جمهور و دولت جدید، موفقیت همه ما است»، گفته‌اند: «اگر ما توانستیم جوری رفتار کنیم که رئیس‌جمهور موفق بشود این موفقیت همه ماست. اگر او در اداره کشور، در پیشبرد اقتصادی کشور، در مسائل بین‌المللی و فرهنگی کشور، موفقیت کسب کند، همه ما موفقیت کسب کردیم. پیروزی او، پیروزی همه ماست. این را باید از بن دندان باور کرد.»
تاکید بر تصویب سریع‌تر
کابینه پیشنهادی
آیت‌الله خامنه‌ای با تصریح بر اینکه «باید در مسائل مهم، صدای واحد از کشور شنیده شود»، خطاب به نمایندگان تاکید کرده‌اند: «مجلس نباید منشأ تشنج در افکار عمومی مردم باشد. سیاه‌نمایی‌کردن، منفی‌بافی‌کردن که گاهی اوقات در بعضی از مجالس دیده شد از ناحیه بعضی از نمایندگان. [...] نه فقط در مجلس، حضور نمایندگان در مجامع عمومی -شما‌ها خیلی‌تان در مجامع عمومی، در نمازجمعه‌ها، پیش از خطبه‌ها حضور پیدا می‌کنید در شهر‌های مختلف- یا در فضای مجازی که امروز حاکم بر خیلی از فعالیت‌های همه است، حضور شما در این‌ها باید آرامش‌بخش باشد. هر جا شما سخنی می‌گویید حرفی می‌زنید، نظری می‌دهید، مخاطب شما دلگرم بشود به اینکه شما طرفدار اتحاد و اتفاق و همدستی و همدلی نیرو‌ها هستید. خلاف این را نبایستی پیام بدهید. این حفظ امنیت روانی مردم است و این مطلب مهمی است.»
بیانات دیروز رهبری تا حد زیادی می‌تواند ترمز آن دست نمایندگان و تندروهای داخل و خارج مجلس را که در تدارک حملات بی‌امان به دولت جدید هستند بکشد و نگرانی‌ها درباره گرفتن رأی اعتماد کابینه از مجلس اصولگرا را کاهش دهد
رهبری در بخش دیگری از بیانات خود همچنین اشاره کردند به اینکه «کار فوری مجلس رأی به کابینه‌ای است که آقای پزشکیان حفظه‌الله ارائه می‌کنند. هرچه زودتر کابینه پیشنهادی تصویب شود و دولت مشغول به کار شود، بهتر است.»
این بیانات تا حد زیادی می‌تواند ترمز آن دست نمایندگان و تندروهای داخل و خارج مجلس را که در تدارک حملات بی‌امان به دولت جدید هستند بکشد و نگرانی‌ها درباره گرفتن رأی اعتماد کابینه از مجلس اصولگرا را کاهش دهد.
خداحافظی سرزده و حواشی‌اش
خود پزشکیان نیز دیروز به صورت سرزده به مجلس رفت و با پیام وفاق و همدلی، کوشید ذیل گرفتن عکس یادگاری با همکاران سابق خود در مجلس و افتادن در حلقه بدرقه نمایندگان برای رفتن از بهارستان به پاستور، رابطه مجلس دوازدهم و دولت چهاردهم را پیشاپیش گرم کند.
هرچند که در بینابین همین تلاش هم مهدی کوچک‌زاده، اولین چراغ حمله به دولت جدید را روشن کرد و خطاب به مسعود پزشکیان گفت: «آقای رئیس‌جمهور محترم شما دعوت به وحدت می‌کنید و آن را لازمه تحقق همه پیشرفت‌ها و خوشبختی‌ها برای ملت ایران می‌دانید ولی نمی‌شود با سمبل اختلاف و نفاق در کشور یعنی محمدجواد ظریف این مملکت را به وحدت رساند. بعد هم محمد جواد ظریف بردارد در کارگروه‌هایش آدم‌هایی را که اصل روحانیت و جمهوری اسلامی را نفی می‌کنند قرار دهد تا برای شمایی که می‌خواهید وحدت را در کشور برقرار کنید وزیر به مجلس معرفی کند.»
او اضافه کرد: «من امیدوارم که این اتفاق نیافتد ولی این مسیر که شما می‌روید آنجایی که باید باشد نیست.»
آنچه کوچک‌زاده گفته، نظر شمار بیشتری از نمایندگان مجلس است که او به نیابت از آنها پشت تریبون مجلس به زبان آورد. تردیدی نیست که با این رویکرد، دولت مسعود پزشکیان در همین ابتدای کار نیاز به حمایت رهبر انقلاب داشت.
همچنین اشاره صریح رهبری به تصویب کابینه، راه تشکیل دولت را برای پزشکیان هموار خواهد کرد.
در ادامه راه اما، وقتی نوبت به عمل و اجرای برنامه‌ها و سیاست‌ها برسد، چالش‌های اصلی دولت و مجلس آغاز خواهد شد و باید منتظر ماند و دید که دولت برای عمل به وعده‌هایش از این راه صعب عبور خواهد کرد یا اینکه مسائل اساسی کشور از تحریم و تورم گرفته تا محیط زیست و اعتماد عمومی، کماکان معطل منازعات داخلی و پا در هوا خواهند ماند!
در آن شرایط، اینکه اراده حاکمیت در سطوحی بالاتر از قوای سه‌گانه به چه سمت و سویی متمایل باشد، تعیین‌کننده است.
دیدگاه تان را بنویسید