هدف اصلی ترامپ ایران است یا اسرائیل؟
روی دیگر نشست ورشو
در کمتر از یک هفته مانده به برگزاری
نشست، تحلیل‌های مختلفی مطرح است
محبوبه ولی، روزنامه نگار
وقتی مایک پمپئو، وزیر خارجه دولت ترامپ حدود یک ماه پیش اعلام کرد که قرار است 23 و 24 بهمن نشستی در ورشوی لهستان با تمرکز بر سیاست‌های منطقه‌ای ایران برگزار شود، تکلیف روشن بود که موضوع این نشست ایران و دعوت از تمام جهان برای اجماع علیه ایران است. اما هرچه گذشت مشخص شد که این نشست آنقدرها هم که تصور می‌شد روشن و شفاف نیست، تا جایی که این روزها در آستانه برگزاری این نشست، برخی تحلیلگران هدف این نشست را حتی کاملا برعکس آنچه که در ابتدا گفته شده بود، تفسیر می‌‌کنند؛ تفسیرهایی از این نوع که این نشست نه‌تنها برای اجماع‌‌سازی علیه ایران؛ بلکه برای آماده‌‌سازی جهان برای مذاکره با ایران است. روزنامه العرب، چاپ لندن روز گذشته به این موضوع پرداخته و نوشته بود: «واشنگتن قصد دارد با برگزاری نشست ورشو، جهان را برای گذر به مرحله معامله با ایران، آماده کند و تهران هم از این مساله آگاه است. به همین دلیل، برگزاری این نشست آن را نگران نمی‌‌کند و می‌‌داند که نقش این کشور در جهان، از زمان برپایی جمهوری اسلامی، تا حدی پررنگ است که امکان به حاشیه بردن آن، در هیچ‌یک از سازش‌‌ها و معامله‌‌هایی که در خاورمیانه صورت می‌‌گیرد، وجود ندارد.» این روزنامه در بخش دیگری از یادداشت خود اشاره کرده که «نزدیکی ترامپ به تهران، شباهت زیادی به نزدیکی رؤسای پیش از او به این کشور دارد که در راستای«مهار» ایران است و نه از بین بردن آن. تهران به خوبی دریافته که هدف نهایی خروج ترامپ از توافق هسته‌‌ای، رسیدن به توافق دیگری با ایران است. ایران خطر مستقیمی برای ایالات متحده نیست و واشنگتن هم از این مساله آگاه است؛ ازاین‌رو، از زمان برپایی جمهوری اسلامی، بر همین اساس با آن تعامل داشته است.»
العرب درنهایت نیز تاکید کرده که تکیه دولت‌‌های منطقه به واشنگتن و نشست بین‌‌المللی آن در ورشو، اشتباه است و این دولت‌ها نباید به درگیری بین آمریکا و ایران دل خوش کرده و تصور کنند که کنفرانس ورشو می‌‌تواند مسیر مشخصی را برای مقابله با ایران ترسیم کند. به طور کلی به باور نویسنده این تحلیل در العرب و کسانی که چون او فکر می‌‌کنند، ترامپ خود را ناگزیر از تعامل و توافق با ایران می‌‌بیند و در این نشست نیز درپی آماده‌‌سازی کشورهای دیگر برای این تعامل است؛ شاید بتوان گفت که اظهارات مقامات لهستانی مبنی بر رد ائتلاف‌‌سازی علیه ایران موید این تحلیل است. مسعود ادریسی کرمانشاهی، سفیر ایران در لهستان نیز روز گذشته گفته بود طرف لهستانی قول داده که این کنفرانس به یک نشست ضد ایرانی تبدیل نشود.
یک مقام کاخ سفید به خبرنگار شبکه 13 تلویزیون رژیم صهیونیستی گفته است که «جرد کوشنر»، مشاور ارشد و داماد رئیس‌جمهوری آمریکا قرار است در نشست ورشو، اطلاعاتی را در راستای طرح موسوم به «معامله قرن» ارائه کند و نشستی نیز در خصوص فلسطین داشته باشد
اما از سوی دیگر سخنرانی سالانه ترامپ تا حدی این فرض را ناکام می‌‌گذارد؛ به ویژه که ریاست این نشست با آمریکاست و به قول بسیاری از مفسران سیاسی، لهستان اختیاری در ارتباط با این نشست ندارد. ترامپ در سخنرانی سالانه خود که سه‌‌شنبه شب در کنگره ایراد کرد، اثری از تعامل و توافق با ایران نشان نداد و بر مواضع سختگیرانه خود در قبال ایران تاکید کرد. او تصریح کرد: «از ایران که مرگ بر آمریکا می‌گوید و تهدید به نسل‌کشی علیه یهودیان میکند، چشم بر نمی‌داریم.»
به نام ایران، برای اسرائیل
جمله آخر او و اشاره‌‌اش به «یهودیان»، همان کلیدواژه‌‌ای است که بسیاری از تحلیلگران دیگر آن را کلید معمای نشست ورشو عنوان می‌‌کنند. این دسته معتقدند که نشست ورشو نه برای ایران که برای اسرائیل و به طور مشخص آشتی دادن دولت‌‌های عرب با اسرائیل است. این مفسران معتقدند که حمله و هجمه به ایران، هدف غایی این نشست نیست، بلکه هدف نهایی اسرائیل است، بدین‌ترتیب که دولت ترامپ با ایرانهراسی در این نشست، میهمانان عرب خود که اصلی‌‌ترین حاضران این نشست خواهند بود را به تشکیل ائتلاف با اسرائیل فرامی‌‌خواند. صحت این تفسیر زمانی قوت گرفت که خبر آمد داماد ترامپ در نشست ورشو «معامله قرن» را مطرح خواهد کرد. روز گذشته در اخبار منتشر شد که یک مقام کاخ سفید به خبرنگار شبکه 13 تلویزیون رژیم صهیونیستی گفته است که «جرد کوشنر»، مشاور ارشد و داماد رئیس‌جمهوری آمریکا هفته آینده در جریان نشست ضدایرانی «ورشو»، یک سخنرانی عمومی خواهد داشت که طی آن اطلاعاتی را درراستای طرح موسوم به «معامله قرن» ارائه میکند.
وبگاه نشریه «آکسیوس» نوشت که او همچنین قرار است در نشستی درخصوص مسئله فلسطین به میزبانی «بورگه بِرنده»، وزیر خارجه پیشین نروژ، در حاشیه کنفرانس ورشو شرکت کند. همه اینها در حالی است که ترامپ رونمایی از طرح معامله قرن را به دلیل انحلال کابینه رژیم صهیونیستی و برگزاری انتخابات زودهنگام در فلسطین اشغالی در نیمه آوریل ۲۰۱۹، تا بعد از انتخابات به تعویق انداخته است. به نظر می‌‌رسد نشست ورشو پیش‌درآمدی برای رونمایی از طرح «معامله قرن» بعد از انتخابات اسرائیل باشد.
تحلیلگران جمله آخر ترامپ در سخنرانی سالانه و اشاره‌‌اش به «یهودیان» را کلید معمای نشست ورشو عنوان می‌‌کنند و معتقدند ترامپ با ایرانهراسی در این نشست، میهمانان عرب خود که اصلی‌‌ترین حاضران این نشست خواهند بود را به تشکیل ائتلاف با اسرائیل فرامی‌‌خواند
تنش‌های مشکوک جنگی!
شواهد دیگری که این گمان را تقویت میکند، تنش‌های مشکوکی است که هفتههای اخیر از سوی اسرائیل دنبال میشود. اسرائیلی‌‌ها اوایل بهمن برای اولین بار رسما اعلام کردند که به نیروهای ایران در سوریه حمله کرده‌‌اند. این در حالی است که تا پیش از این، اسرائیل بعد از هر حمله‌ای، معمولا جهت جلوگیری از تحریک ایران برای پاسخ متقابل، رسما از هرگونه موضع‌‌گیری خودداری می‌کرد. به شکل بی‌سابقه‌ای نیز مقامات اسرائیلی در هفتههای اخیر مداوم از جنگ با ایران سخن می‌گویند. این سخنان که به نظر می‌‌رسد بعضا به قصد تحریک ایران است، واکنش مقامات ایرانی را نیز در پی داشته و آنها نیز در روزهای اخیر با پاسخ به این اظهارات این تنش را تقویت کرده‌‌اند. بسیاری این تاکتیک تنش‌‌زایی را راهبرد اسرائیل در ارتباط با کنفرانس ورشو میدانند و معتقدند تحریک ایرانیان برای سخن گفتن از جنگ با اسرائیل، فضای امنیتی علیه ایران را تشدید میکند که این امر منجر به پر بودن دست اسرائیل در این نشست خواهد بود.
روسیه و اتحادیه اروپا این نشست را تحریم کرده‌‌اند. برخی کشورهای بی‌طرف نیز احیانا از سر رودربایستی در این نشست شرکت خواهند کرد و خود را ذینفع نمی‌‌بینند، اما شرکت‌‌کنندگان اصلی، کشورهای عرب منطقه هستند که هرچند رودرروی ایران ایستاده‌‌اند، اما دست‌کم در فضای رسمی، دست دوستی به اسرائیل هم نداده‌‌اند؛ کسانی که حمایت از اسرائیل را روی دیگر سکه نشست ورشو میدانند، معتقدند که ترامپ تلاش خود برای اجماع علیه ایران را پیش از این انجام داده و حرف تازه‌‌ای درباره ایران در این نشست ندارد؛ برعکس حرف تازه او «اسرائیل» است. در واقع او قصد دارد همزمان که ایران را از چشم کشورهای منطقه می‌اندازد، اسرائیل را نزد آنها عزیز کند!
چنین راهبردی بسیار خوشایند اسرائیل خواهد بود. تحلیل‌های دیگری نیز درباره نشست ورشو وجود دارد؛ مثلا اینکه آمریکا در این نشست بیش از هر چیز به دنبال تحقیر اروپاست. آمریکا اما مانند بسیاری موارد مشابه دیگر در اظهارات مقامات خود درباره این نشست، مدام از یک شاخه به شاخه دیگر می‌‌پرد و بر ابهامات می‌‌افزاید. ابهامات دیگری نیز در این روزهای منتهی به برگزاری نشست ورشو مطرح میشود، اما به هر حال 24 و 25 بهمن مشخص خواهد شد که نشست ورشو، نشستی برای آماده کردن کشورهای جهان برای تعامل و مذاکره با ایران است یا نشستی برای آشتی دادن اعراب و اسرائیل که البته به نظر می‌‌رسد احتمال دوم درباره این نشست صادق‌‌تر باشد.
دیدگاه تان را بنویسید