حادثه اصفهان پاسخ تل آویو به عملیات «وعده صادق» ایران بود؟
سکوت مرگبار اسرائیل و غوغای رسانه‌ای
مینا محمدزاده
بامداد جمعه خبری مبنی بر حمله اسرائیل به یک پایگاه در اصفهان منتشر شد که در فاصله زمانی کوتاه رسانه‌های جهان را درنوردید. حمله‌ای که پاسخ اسرائیل به عملیات «وعده صادق» ایران در هفته گذشته تلقی شد و در برخی وحشت وقوع جنگی قریب‌الوقوع را برانگیخت.
خبری محتمل که با توجه به تهدیدات چند روز گذشته اسرائیل برای پاسخ به ایران، مایه شگفتی نبود. آنچه اعجاب‌برانگیز می‌نمود؛ تناقض در اصل خبر و حواشی آن بود. تناقضی گیج‌کننده برای مخاطب عام و خاص.
حمله «محدود» موشکی یا شاید هوایی!
در آن سوی این تخاصم؛ دو مقام دفاعی اسرائیل به نیویورک تایمز گفتند که ارتش این رژیم صبح جمعه حملاتی هوایی علیه ایران انجام داده است.
سی‌ان‌ان نیز گزارش داد که یکی از هدف‌ها یک پایگاه راداری بوده است. این منبع همچنین به نقل از مقام‌های آمریکایی گفت که هدف‌های اسرائیل تأسیسات هسته‌ای یا غیرنظامی نبودند.
همچنین فاکس نیوز به نقل از یک منبع آگاه، نوشت که اسرائیل یک حمله «محدود» به ایران انجام داده است.
روزنامه «جروزالم پست» با استناد به منابعی در تل‌آویو نوشت اسرائیل در حمله به اصفهان یک پایگاه نظامی را با موشک‌های دوربرد هدف قرار داده است.
گزارش جروزالم پست تاکید کرد، اسرائیل به یکی از پایگاه‌های نظامی در نزدیکی یک مرکز هسته‌ای در اصفهان حمله کرد و پیامی «روشن» به تهران فرستاد که بر اساس آن تل‌آویو می‌تواند مراکز هسته‌ای ایران را هدف قرار دهد. یک مقام ارشد آمریکایی بدون اشاره به زمان و مکان اصابت موشک به خبرنگار شبکه ای بی سی گفت که اسرائیل با موشکی به سایتی در ایران حمله کرده است.
خبرگزاری رسمی ABC نیوز که ظاهرا منبع موثقی برای شهرداری تهران است و روایتی از پاسخ موشکی ایران به اسرائیل آن بر بیلبوردهای سطح شهر نقل شده! تایید کرد که اسرائیل به برخی سایت‌های ایران حمله کرده است.
در مجموع منابع غربی مدعی پاسخ اسرائیل به عملیات ایران شدن و این در حالی است که هیچ فیلم یا عکسی از این حملات ادعایی توسط رسانه‌های آمریکایی منتشر نشد.
از رد تهاجم خارجی تا تأیید وجود چند ریزپرنده
اما این سوی میدان و در ایران؛ تحلیل خبرها و کشف چگونگی واقعه نیاز به دقت و هوش فراوان داشت. شبکه خبری المیادین به نقل از منابع ایرانی تصریح کرد: هیچ تهاجم خارجی علیه ایران صورت نگرفته است و رسانه‌های آمریکایی یک جنگ نیابتی اطلاعات نادرست را از طرف رژیم صهیونیستی اجرا می‌کنند.
یک مقام ایرانی هم به رویترز گفت حمله موشکی به ایران انجام نشده و صداهای انفجار در اصفهان ناشی از فعال‌شدن سامانه‌های پدافندی بوده است.
صدا و سیما هم نوشت: دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، وقوع هرگونه تهاجم خارجی به کشور را تکذیب کرد.
اما سخنگوی سازمان فضایی کشور بدون اینکه حمله صورت گرفته را رد کند، گفت: چند ریزپرنده توسط پدافند هوایی کشور با موفقیت ساقط شده است.
سیدعبدالرحیم موسوی، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز درباره صدای انفجار شنیده شده در اصفهان، اظهار داشت: با توجه به هوشیاری ما، چند شیء پرنده بود که به آنها تیراندازی شده بود.
همچنین سیاوش میهن‌دوست، فرمانده ارشد نظامی ارتش جمهوری اسلامی در اصفهان گفت: صدای شنیده شده انفجار در اصفهان، شلیک پدافند هوایی به یک شیء مشکوک بوده و هیچ خسارت و حادثه‌ای نداشته‌ایم.
سازمان بین‌المللی انرژی اتمی نیز به دنبال شایعه هدف قرار گرفتن تأسیسات هسته‌ای ایران، در شبکه اجتماعی ایکس با بیان اینکه تاسیسات هسته‌ای ایران هیچ خسارتی ندیده‌اند، تاکید کرد که «تاسیسات هسته‌ای هرگز نباید یک هدف نظامی» باشند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه نیز در نیویورک با تأیید اصل حمله، گفت: ریزپرنده‌های ساقط شده هیچ خسارت مالی و جانی در بر نداشته‌اند.
امروز اتفاقی نیفتاد
در ادامه خبرهای متناقص درخصوص حادثه صبح جمعه، بد نیست به سخنان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز بپردازیم که با اشاره به اتفاق صبح جمعه در اصفهان، گفت: بحث ریزپرنده‌ها همیشه در آسمان ما وجود داشته است. اگر هدف، جزو مراکز عملیاتی بوده باشد باید مشخص شود که آیا خسارتی وارد شده است یا نه که تا این لحظه هیچ اتفاقی صورت نگرفته است.
شهریار حیدری در گفت‌وگو با خبرنگار جماران ادامه داد: اگر عملیاتی از سوی آنها صورت بگیرد، مردم مشاهده می‌کنند در حالیکه امروز اتفاقی نیفتاد و صبح امروز نیز پروازهای کشور به حالت عادی برگشته است. اما این نشانه‌ای از تهدید در آسمان کشور است که اسرائیل درصدد آن است با اجماع‌سازی بین‌المللی علیه ما انجام دهد. بعید می‌دانم زین پس اسرائیل بخواهد کار عملیاتی انجام دهد.
شواهدی دال بر وقوع حمله
متعاقب حمله، تعلیق برخی پروازها در ایران به گوش رسید و مدیر روابط عمومی شرکت فرودگاهی گفت که پروازهای تهران، اصفهان و شیراز، فرودگاه‌‌های غرب، شمال غرب و جنوب غرب به حالت تعلیق درآمدند. پروازهای فرودگاه امام نیز لغو شد. همچنین شرکت امنیتی امبری که در بریتانیا مستقر است با اشاره به اینکه به کشتی‌های تجاری که در «خلیج فارس و اقیانوس هند غربی توصیه شده هوشیار» باشند؛ گفت: این هشدار در پی گزارش‌ها از وقوع حمله به شهر اصفهان صادر شده است.
هرچه رسانه‌ها در آن سو قصد بر بزرگ‌نمایی حمله اسرائیل به اصفهان داشتند؛ در این سو حادثه کم‌اهمیت جلوه کرد و چه‌بسا به ابعاد واقعی خود بازگشت. المیادین حمله را«حباب رسانه‌ای» برای گمراه کردن افکار عمومی ایران و جهان دانست، تسنیم آن را«بلوف رسانه‌ای بزرگ» نامید خبرگزاری ایرنا با انتشار یک ویدئو از فوق‌عادی بودن اوضاع در اصفهان خبر داد
منابع عراقی نیز صبح جمعه از شنیده شدن صدای هواپیماهای جت بر فراز منطقه خلیج فارس در نزدیکی کویت خبر دادند
با این حال اوضاع در اصفهان و ایران به سرعت به وضعیت عادی بازگشت. تمام محدودیت‌های پروازی فرودگاه بین‌المللی مهرآباد و امام خمینی لغو و گزارش رسانه‌های خارجی دایر بر نشست اضطراری شورای امنیت در ایران تکذیب شد. هرچه در آن سو قصد بر بزرگ‌نمایی داشتند؛ در این سو حادثه کم‌اهمیت جلوه کرد و چه‌بسا به ابعاد واقعی خود بازگشت. المیادین حمله را«حباب رسانه‌ای» برای گمراه کردن افکار عمومی ایران و جهان دانست، تسنیم آن را«بلوف رسانه‌ای بزرگ» نامید خبرگزاری ایرنا با انتشار یک ویدئو از فوق‌عادی بودن اوضاع در اصفهان خبر داد.
واکنش‌های بین‌المللی
صبح جمعه خبر تحرکات نظامی اسرائیل در اصفهان، واکنش‌های بین‌المللی بسیاری در پی داشت. وزارت خارجه عمان روز جمعه در یک بیانیه حمله اسرائیل به یک پایگاه نظامی جمهوری اسلامی در اصفهان را محکوم کرد. در بیانیه این وزارت خانه آمده است که عمان تداوم تنش‌ها در منطقه را دنبال می‌کند.
پاریس از کشور‌های غرب آسیا خواست خویشتنداری کنند؛ بریتانیا، خواستار کاهش تنش بین طرفین شد و مل استراید، وزیر کار و بازنشستگی بریتانیا، به «اسکای نیوز» گفت که لندن «حق مطلق اسرائیل برای دفاع از خود» را می‌پذیرد اما تاکید کرد که بریتانیا «به شدت درگیر مشاوره برای کاهش تنش و اعتدال در این لحظه خاص است.»
فریدریش مرتس، رهبر حزب دموکرات مسیحی آلمان، در واکنشی متفاوت، حملات اسرائیل علیه جمهوری اسلامی را «مشروع» دانست.
رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا از اورشلیم و تهران خواست تا پس از جمله بامداد جمعه اسرائیل به جمهوری اسلامی از «اقدامات بیشتر» خودداری کنند
به گزارش وب سایت «تایمز اسرائیل»، اورسولا فون در لایِن گفت: «کاملا ضروری است که منطقه باثبات بماند و همه طرفین از اقدامات بیشتر خودداری کنند.»
بن سائول، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد مبارزه با تروریسم و حقوق بشر، روز جمعه حملات اسرائیل به جمهوری اسلامی را «یکی دیگر از موارد نقض ممنوعیت استفاده از نیروی نظامی بر اساس قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل» نامید.
واکنش اسرائیل در مواقعی اینچنین سکوتی مرگبار است. این بار نیز طبق معمول چنین حملاتی، واکنشی رسمی نشان نداد و اورشلیم پست نوشت که: اسرائیل به دلایل استراتژیک حمله روز جمعه به اصفهان را نمی‌پذیرد. ارتش اسرائیل نیز در واکنش به انتشار گزارش‌های وقوع انفجار در ایران، اعلام کرد که در این خصوص اظهارنظری نمی‌کند
به گزارش خبرگزاری رویترز، او عنوان کرد که این حملات «حقوق بشر برای زندگی را تهدید می‌کند.»
چین روز جمعه پس از حملات تلافی‌جویانه اسرائیل به جمهوری اسلامی، گفت که به ایفای «نقش سازنده» برای کاهش تنش‌ها در خاورمیانه ادامه خواهد داد.
لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین، گفت: چین با هرگونه اقدام که تنش‌ها را تشدید کند، مخالف است و به ایفای نقش سازنده برای کاهش تنش ادامه خواهد داد.
وزارت خارجه مصر نیز در واکنش به این اخبار اعلام کرد: از اسرائیل و ایران می‌خواهیم حداکثر خویشتنداری را به خرج دهند و به قوانین بین‌المللی پایبندی کامل داشته باشند. نسبت به پیامدهای گسترش درگیری و بی ثباتی در منطقه و اثرات خطرناک آن هشدار می‌دهیم.
ردپای نفوذی‌ها در به پرواز درآوردن ریزپرنده‌ها
اما حمله صبح جمعه به اصفهان از سوی اسرائیل بار دیگربحث«نفوذ» را بر سر زبان‌ها انداخت. خبرگزاری رویترز روز جمعه به نقل از یک مقام ایرانی که به نامش اشاره نکرد نوشت که گزارشی در مورد حمله خارجی دریافت نکرده‌ایم و «بحث بیشتر در مورد نفوذ است تا حمله.»
پیشتر یک «کارشناس» شبکه خبر در گفتگوی تلویزیونی عنوان کرده بود که ریزپرنده‌ها توسط «عوامل نفوذی» از «داخل کشور» پرواز داده شده است.
سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی نیز در شبکه اجتماعی ایکس به نکته‌ای اشاره کرد که می‌تواند بر امر «نفوذ» در به‌پرواز درآوردن ریزپرنده‌ها صحه بگذارد. حسین دلیریان، نوشت: «تا این لحظه، هیچ حمله هوایی از بیرون مرزها به اصفهان یا نقاط دیگر کشور نشده است. همین چند ریزپرنده هم سرنگون شدند». همچنین منابع سپاه اعلام کردند: حمله اسرائیل به اصفهان بدون ورود به حریم هوایی این کشور و از عراق انجام شده است.
یک بار دیگر سکوت
واکنش اسرائیل در مواقعی اینچنین سکوت است. این بار نیز طبق معمول چنین حملاتی، واکنشی رسمی نشان نداد و اورشلیم پست نوشت که: اسرائیل به دلایل استراتژیک حمله روز جمعه به اصفهان را نمی‌پذیرد. ارتش اسرائیل نیز در واکنش به انتشار گزارش‌های وقوع انفجار در ایران، اعلام کرد که در این خصوص اظهارنظری نمی‌کند. به غیر از ایتمار بن‌گویر، وزیر راست‌افراطی کابینه بنیامین نتانیاهو، که با یک کلمه «مضحک» در شبکه ایکس به این حمله واکنش نشان داده است، مقام‌های اسرائیلی عمدتا درباره آن ساکتند.
دیدگاه تان را بنویسید