نه عفو، نه مرخصی و نه زندان برای محکوم مالی با پرونده سنگین فساد؛
«طبری» تجسم فاصله عمیق حرف تا عمل
حسام‌الدین اسلاملو
«طبری نه عفو خورده، نه مرخصی رفته و نه در زندان است»!
این جمله‌ی عجیب از دهان یک منتقد قوه قضاییه و اپوزیسیون نظام جمهوری اسلامی ایران بیرون نیامده که ادعایی جعلی باشد. این جمله که به تنهایی تمام ساختارهای حقوقی و قضایی کشور را به چالش کشیده رئیس سازمان زندان‌ها از پس پاپیچ شدن فراوان مجری صدا و سیما بر زبان رانده است!
معنا و تفسیر این جمله چیست و جامعه چه پیامی از اجرا نشدن حکم یک محکوم بزرگ مالی دریافت خواهد کرد؟
چرا دقیقا یک هفته پس از آنکه غلامحسین محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضاییه دربرابر ضرورت حذف رفتار‌های غیرتبعیض‌آمیز در مواجهه با تظلم‌خواهی تاکید کرد و رسیدگی بر اساس عدل و قانون را وعده داد، یکباره خبر سپری نشدن محکومیت طبری رسانه‌ای شد؟
این‌ها همه پرسش‌هایی‌ست که این گزارش دنبال یافتن پاسخی برای آن‌هاست.
رئیس سازمان زندان‌ها دقیقا چه گفت؟
غلامعلی محمدی، رئیس سازمان زندان‌ها با حضور در برنامه صف اول درباره پرونده اکبر طبری، مدیرکل اسبق امور مالی و معاون اجرایی سابق قوه قضائیه گفت: «طبری نه عفو خورده، نه مرخصی رفته و نه الان در زندان است. او با تصمیم مرجع قضایی به‌صورت موقت بیرون از زندان است. آقای طبری از مرخصی طویل‌المدت بهره‌مند نشده است. اگر وی در زندان نیست به دلیل تصمیم مرجع قضایی است نه به لحاظ اعطای مرخصی. ممکن است کسی درخواست اعمال ماده ۴۷۷ کند و در فرآیند رسیدگی به این ماده به‌صورت موقت اجرای حکم متوقف شود، وی از زندان آزاد و مجددا پرونده‌اش رسیدگی می‌شود؛ اگر در فرآیند رسیدگی کاشف به عمل آمد که باید در زندان باشد، یا رای صادر می‌شود یا به مجازات او تخفیف داده می‌شود و ممکن است به زندان هم برگردد.»
آزادی با وثیقه 300 میلیارد تومانی!
پس از افشا شدن خبر آزادی اکبر طبری، مقام بلندپایه پیشین دستگاه قضایی جمهوری اسلامی که به دهه‌ها زندان محکوم شده بود، قوه قضاییه ناگزیر به ارائه توضیحاتی در این زمینه در این زمینه شد.
مرکز رسانه قوه قضاییه روز پنجشنبه هشتم خرداد نوشت: «طبری همچنین جریمه‌های نقدی که به آن محکوم شده بود را پرداخت کرده و بعد از تحمل ۴۵ ماه حبس، اکنون پس از تودیع وثیقه 300 میلیارد تومانی و براساس تصمیم مرجع قضایی از زندان خارج شده تا نتیجه نهایی پرونده وی در دیوان عالی کشور مشخص شود.»
پرونده سنگین فساد مالی و نهایت آزادی!
خبرگزاری فارس هم در این باره پرسیده چرا اکبر طبری از زندان آزاد شد؟
این رسانه به مواردی مثل دریافت رشوه به مبلغ بیش از ۸۰ میلیارد ریال وجه نقد، اخذ زمین به مساحت ۳۰۰ متر مربع در خیابان کریم‌خان، اخذ زمینی مشجر به مساحت هزار و ۶۵۷ متر مربع واقع در قریه نجارکلای لواسان، اخذ آپارتمان اداری به مساحت ۱۰۸ متر مربع در یک مجتمع، تسهیل وجه نقد به مبلغ ۱۰۰ هزار یورو، پولشویی از طریق تبدیل وجه نقد به سهام شرکت سیمان به مبلغ ۴۲ میلیارد ریال، دریافت رشوه به مبلغ ۱۸۳ میلیارد و ۲۳۳ میلیون و ۳۰۰ هزار ریال، دریافت رشوه به میزان ۵ قطعه زمین و یک ویلا در بابلسر و معاوضه سه دستگاه آپارتمان مسکونی اشاره کرده که از کیفرخواست پرونده اکبر طبری است.
فارس از طرف افکار عمومی پرسیده: آیا اکبر طبری جریمه‌ها را پرداخت کرده است؟ اگر پرداخت نکرده پس چرا الان آزاد است؟ چرا حکم اجرا نشد؟
توئیت حمید رسایی در واکنش به آزادی طبری: «... دراین صورت اقتضای عدالت محاکمه مسئولان قضایی وقت (رئیسی، اژه‌ای) است. چطور ممکن است کسی به آن شکل محکوم و الان تبرئه شود! در صورت تبرئه طبری یکی از دو رئیس ق. قضاییه ظلم کرده و باید حساب پس دهد.»
گفتنی‌ست که طبری در تیر ۱۳۹۸ و در آغاز دوران ریاست ابراهیم رئیسی بر قوه قضاییه توسط اطلاعات سپاه پاسداران در آمل بازداشت شد و پس از برگزاری چندین جلسه دادگاه، در شهریور ۱۳۹۹ به اتهام «سردستگی» شبکه رشوه‌گیری و «اخذ رشوه‌های متعدد» به ۳۱ سال حبس تعزیری و همچنین طبری به اتهام پولشویی به ۱۲ و نیم سال حبس تعزیری به اضافه «انفصال دائم از خدمات دولتی»، «ضبط اموال ناشی» از گرفتن رشوه و پرداخت جزای نقدی ۱۲۰ میلیارد تومانی محکوم شده بود.
با وجود این محکومیت سنگین اما سال گذشته هم شایعه آزادی طبری با قید وثیقه منتشر شد تا جایی که نیمه آذرماه ۱۴۰۱ مسعود ستایشی سخنگوی قوه قضائیه در نشست خبری با خبرنگاران بیان کرد: «صرفا در خصوص جرم پولشوییِ اکبر طبری، یک چهارم اموال برابر با نظر کارشناسی به قیمت روز، برابر قانون حاکم بر زمان وقوع جرم به عنوان جزای نقدی در نظر گرفته شده است.»
ستایشی تاکید کرده بود که برای دیگر جرایم نامبرده، محکومیت‌های حبس، جزای نقدی و ضبط اموال به موجب آرای صادره قطعیت یافته که به قوت خود باقی و در حال اجرا است.
همچنین دی ماه پارسال (1401) روابط عمومی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور در واکنش به برخی خبرها مبنی بر آزادی و یا مرخصی «اکبر طبری» از زندان اعلام کرد: «نامبرده درحال حاضر و بنا برحکم مرجع قضایی در بازداشتگاه اوین به سر می‌برد و همچنان دوران محکومیت خود را سپری می‌کند.»
یا اژه‌ای ظلم کرده و باید حساب پس دهد یا رئیسی
اما تفاوت بسیار زیاد میان جرایم ذکر شده و مجازات طبری در ابتدای محکومیت تا آزادی امروزش فقط پیش روی مردم علامت سوال و تعجب نگذاشته و این فاصله عمیق حرف تا عمل در برخورد با فساد در مورد برخی خواص سیاسی؛ حامیان دولت کنونی را نیز به واکنش و اعتراض واداشته است. حمید رسایی در توئیتر نوشت: «مرکز اطلاع‌رسانی قوه قضایه می‌گوید اکبر طبری منتظر اعاده دادرسی است. یعنی شاید تبرئه شود. دراین صورت اقتضای عدالت محاکمه مسئولان قضایی وقت (رییسی، اژه‌ای) است. چطور ممکن است کسی به آن شکل محکوم و الان تبرئه شود! در صورت تبرئه طبری یکی از دو رئیس ق. قضاییه ظلم کرده و باید حساب پس دهد.»
سابق بر این رسانه‌ها از طبری نقل کرده بودند که گفته «دوستان خوبی دارد که برای نجاتش اقدام کنند». تحقق وعده این محکوم با پرونده سنگین فساد؛ خود نیاز به تحول و اصلاح رویه را که اخیرا رئیس قوه قضاییه کشور مطرح کرده بود، ضروری‌تر می‌کند
برداشت‌ها غیرصحیح بود؟!
اما مرکز رسانه قوه قضاییه برداشت‌ها درباره سخنان رئیس سازمان زندان‌ها را غیر صحیح و غیر دقیق خوانده و توضیحاتی ارائه داده است: «در خصوص آخرین وضعیت پرونده اکبر طبری محکوم‌علیه دارای عناوین اتهامی متعدد بوده که در بعضی از عناوین به ویژه ارتکاب بزه اعمال نفوذ به ۴۵ ماه حبس محکوم شده که این مدت حبس نامبرده با گذراندن دوران محکومیت به صورت کامل خاتمه یافته است. وی در دوران محکومیت نیز از هیچ مرخصی طویل‌المدتی استفاده نکرده است. درخصوص سایر عناوین اتهامی اکبر طبری نیز حکم بر محکومیت صادر، لیکن به دلیل اعتراض و واخواهی او و وکلایش، طبق قانون مراتب در دیوان عالی کشور در حال بررسی مجدد می‌باشد. طبری همچنین جریمه‌های نقدی که به آن محکوم شده بود را پرداخت کرده است. نامبرده بعد از تحمل ۴۵ ماه حبس، اکنون پس از تودیع وثیقه 300 میلیارد تومانی و بر اساس تصمیم مرجع قضایی از زندان خارج شده تا نتیجه نهایی پرونده وی در دیوان عالی کشور مشخص شود.»
دوستان خوب به نجات طبری شتافتند!
از آنجا که سابق بر این رسانه‌ها از طبری نقل کرده بودند که گفته دوستان خوبی دارد که برای نجاتش اقدام کنند، بنابراین گرچه حتما این مسئول سابق قضایی و محکوم فعلی مانند خیلی از مسئولان محکوم شده‌ی دیگر که این روزها اسم‌شان مطرح است، بند پ داشته و به قولی اجی‌مجی کردن بلد بوده اما این موضوع خود نیاز به تحول و اصلاح رویه را که اخیرا رئیس قوه قضاییه کشور مطرح کرده بود، ضروری‌تر می‌کند.
گرچه شاید به نظر برسد زوم شدن دوباره رسانه‌های طیف تندرو بر پرونده طبری و سایر محکومان مشهور به دلیل نارضایتی آنان از غلامحسین محسنی اژه‌ای بر سر لایحه حجاب یا همنشینی اخیر او با سیدحسن خمینی و وعده رفع تبعیض سیاسی دادن در بررسی پرونده‌ها توسط قوه قضاییه بوده باشد؛ اما حتی وجود این نیت پشت ماجرای علنی شدن آزادی طبری و... نیز نمی‌تواند ناقض این مطالبه اجتماعی ایران برای برابر دیده شدن همگان در چشم دستگاه قضا باشد. چنانچه شخص رئیس قوه قضا نیز این مهم را گوشزد کرده و رفع تبعیض رویه شده قضایی را -که سنت بد بازمانده از دوران سابق است- سرلوحه کار خود قرار داده است.
دیدگاه تان را بنویسید