جلسه تقدیم لایحه بودجه به مجلس به تشنج کشیده شد
بودجه «آب‌رفته» و جنگ «آب»
دیروز روحانی با تاخیری دو هفته‌ای لایحه بودجه را تقدیم مجلس کرد؛ در این دو هفته مشغول از سر و ته زدن بودجه بود تا هم‌قد و قواره شرایط تحریمی شود. درنهایت نیز بودجه‌ای که دیروز به مجلس ارائه شد با کاهشی چند هزار میلیاردی به چهارصد و هفت هزار میلیارد تومان رسیده بود. بودجه برخی از نهادها نیز حتی به نصف سال گذشته کاهش پیدا کرده است. اما بهارستان در حالی این بودجه آب رفته را تحویل گرفت که جلسه تقدیم لایحه آن، بر سر بودجه «آب» به جنجال کشیده شد و قیمت پایین خرید تضمینی گندم نیز قرار است امروز وزیر کشاورزی را پای میز استیضاح بکشاند.
محبوبه ولی، روزنامه نگار
دیروز همین که روحانی به همراه لایحه بودجه وارد مجلس شد، چند نماینده در ورودی اصلی جلوی او را گرفتند. وقتی هم که پشت تریبون رفت، نمایندگان شهرها و استان‌های بیشتری اطراف او جمع شدند و اندکی بعد صدای داد و فریاد بود که با صدای روحانی در هم می‌آمیخت. نمایندگان اصفهان نیز خود را به معرکه رساندند و بعد صدای بگومگوی آنها با نمایندگان شهرهای جنوبی نیز به هیاهوی بهارستان اضافه شد.
جنجال بر سر آب بود و اینکه نمایندگان اصفهان سه هفته پیش در اعتراض به حذف بودجه آب این استان دسته‌جمعی استعفا کردند و بعد خبر قول‌های مساعد دولت و رئیس مجلس برای جلب رضایت آنها آمد. حالا نمایندگان دیگر استانها به ویژه استان‌های جنوبی که بیش از همه درگیر بی‌آبی و خشکسالی هستند، سر به اعتراض برداشته‌اند که اگر دولت در اثر فشار نمایندگان اصفهان به این استان امتیاز و بودجه بدهد، استان‌های دیگر محروم می‌مانند و این عین بی‌عدالتی و تبعیض است.
بلوای دیروز آنقدر بالا گرفت تلاش کسی برای آرام کردن نمایندگان به نتیجه نرسید. روحانی مجبور شد دقایقی سکوت کند تا شاید آرامش به نمایندگان خشمگین برگردد. وقتی که دوباره شروع به صحبت کرد، قول داد که شورای آب را در سال جاری بیشتر تشکیل دهد و بعد هم گفت: «وظیفه دولت است که به تمام کشور مساوی نگاه کند. زاینده‌رود همچون هامون است. دولت به همه مناطق کشور توجه دارد.»
اما همین که گفت «کارون حیات ملی ما است و همان هامون است»، صدای فریادها دوباره بلند شد. درنهایت نیز وقتی به سوی هیأت رئیسه برگشت و لایحه بودجه را تقدیم کرد، بهارستان همچنان ملتهب بود از بحران بی‌پولی و بی‌آبی.
این بلوا یک هفته‌ای است که در بهارستان بالا گرفته. نمایندگان دیگر استانها حالا می‌گویند استعفای نمایندگان بهارستان را بپذیرید اما امتیاز ویژه‌ای به آنها ندهید. حاجی دلیگانی از نمایندگان استان اصفهان دیروز در صفحه توئیتری خود نوشته بود: «یکی از نمایندگان علت اشتیاقش برای پذیرش استعفای نمایندگان اصفهان را جابه‌جایی محل احداث ذوب آهن عنوان کرد. غافل از اینکه ذوب آهن اصفهان، 13 سال قبل از تولد این نماینده و 8 سال پیش از تاسیس استانش احداث شده است!!»
این نوع نگاه و اظهاراتی مشابه آن از سوی وکلای ملت در روزهای اخیر حکایت از جنگی استانی بر سر آب در بهارستان دارد؛ جنگ بر سر منابع محدود. کشور به واسطه تحریم بودجه محدودی دارد و استانها آب ندارند و آب هم موضوعی نیست که بی‌پولی سرش بشود.
اما همین که گفت «کارون حیات ملی ما است و همان هامون است»، صدای فریادها دوباره بلند شد. نهایتا نیز در حالی به سوی هیأت رئیسه برگشت و لایحه بودجه را تقدیم کرد که بهارستان همچنان ملتهب بود از بحران بی‌پولی و بی‌آبی
استیضاح وزیری که گندم را ارزان می‌خرد
گذشته از آب، گندم نیز مجلس را در برابر دولت قرار داده است. دولت قیمت خرید تضمینی محصول استراتژیک گندم را 1600 تومان تعیین کرده، در حالی که صاحب‌نظران این حوزه و نمایندگان مجلس اصرار دارند که این قیمت باید دو هزار تومان باشد. هرچه نامه‌نگاری کردند افاقه نکرد و نهایتا وزارت کشاورزی اعلام کرد که رئیس جمهوری با عدد 1600 موافقت کرده است.
حالا بهارستان امروز قرار است محمود حجتی، وزیر کشاورزی را استیضاح کند. حتی طرح سوال از روحانی به دلیل موافقتش با قیمت پایین خرید تضمینی گندم را نیز کلید زده‌اند. علی اصغر یوسف‌نژاد، عضو هیأت رئیسه مجلس دیروز گفته بود که قرار است لاریجانی با استیضاح‌کنندگان وزیر کشاورزی جلسه‌ای داشته باشد تا شاید بتواند آنها را از استیضاح منصرف کند.
بر این اساس این احتمال نیز مطرح است که استیضاح حجتی منتفی شود اما حتی در صورت منتفی شدن استیضاح نیز مشکل گندم و قیمت پایینی که برای خرید آن تعیین شده همچنان پابرجاست.
بودجه‌های نصف شده
این تنها گندم و آب نیستند که قربانی بودجه‌ریزی شرایط تحریمی شده‌اند. علی رغم اعتراضات بسیار، دولت بودجه وزارت دفاع را نیز تا نصف کاهش داده است. بودجه این وزارتخانه از 68،591،635،000،000 ریال در سال گذشته به مبلغ 35،971،704،000،000 ریال در سال 98، رسیده و تا 50 درصد کاهش یافته است.
در روزهای گذشته بسیاری اظهار می‌کردند که دولت به جای کاهش بودجه دفاعی و نظامی، هزینه‌های جاری خود را کاهش دهد. شاید به همین دلیل است که بودجه دفتر معاون اول رئیس جمهوری نیز نصف شده و از 100,000,000,000 ریال در سال گذشته به 50,000,000,000 ریال در لایحه پیشنهادی بودجه سال 98 رسیده است.
این تنها گندم و آب نیستند که قربانی بودجه‌ریزی شرایط تحریمی شده‌اند. به‌رغم اعتراضات بسیار، دولت بودجه وزارت دفاع را نیز تا نصف کاهش داده است. بودجه دفتر معاون اول رئیس‌جمهوری هم نصف شده است
بهارستان نیز از گزند این بودجه‌ریزی تحریمی در امان نبوده است. بودجه مجلس در لایحه دیروز دولت 107 میلیارد تومان کاهش پیدا کرده و از رقمی معادل پنج هزار میلیارد و 432 میلیون و نهصد هزار ریال که در بودجه سال 97 مصوب شده بود، به چهار هزار میلیارد و 375 میلیون ریال در لایحه بودجه سال 98 رسیده است.
در لایحه پیشنهادی دولت، بودجه تمامی بخش‌های وابسته به «مجلس شورای اسلامی» در متن لایحه بودجه ۹۸ اعم از «کمک به اشخاص حقیقی و حقوقی، کنفرانس بین‌المللی حمایت از قدس و مردم فلسطین، دبیرخانه مجالس آسیایی، تنقیح قوانین و خبرگزاری خانه ملت» کاهش یافته است.
لایحه سخت!
«کشور گران اداره می‌شود»؛ این جمله‌ای است که دیروز روحانی گفت و دیگران نیز به آن اذعان دارند. روحانی دیروز با اشاره به اینکه در هفته‌های اخیر بودجه را اصلاح کردیم و در بودجه‌ای که برای 15 آذر آماده کرده بودیم با دستوراتی که مقام معظم رهبری دادند، اصلاحاتی انجام دادیم، گفت: بودجه را در مجموع با 407 هزار میلیارد تومان، دو سقفی کردیم؛ در سقف اول 4 هزار و 700 هزار میلیارد تومان و در سقف دوم دو تا 20 هزار میلیارد تومان دیگر در صورت کسب منابع جدید که در بودجه آمده است، خواهد بود.
چه بسا که بسیاری از این کاهش بودجه‌ها باید پیش از این و در سال‌های گذشته اتفاق می‌افتاد تا بودجه و بیت المال حیف و میل نشود و شاید در این مورد بتوان گفت که عدوی تحریم سبب خیر شده تا دولت و مجلس در نحوه هزینه‌کرد بودجه کشور وسواس بیشتری به خرج دهند.
اما بخش‌های دیگری هم هستند که کاهش بودجه آنها نه از روی ضرورت که از روی ناچاری در شرایط تحریم است و در حوزه‌هایی مانند آب و گندم قبل از اینکه سال جدید شروع بشود، مشکل‌ساز شده‌اند.
حالا این بودجه آب رفته در اختیار مجلس است تا در مورد آن تصمیم بگیرد. به گفته علی لاریجانی، نمایندگان ظرف ده روز باید نظراتشان را به کمیسیون تخصصی اعلام کنند و کمیسیون‌های تخصصی نیز 15 روز فرصت دارند تا لایحه بودجه را بررسی و گزارش خود را به کمیسیون تلفیق ارائه دهند. لایحه بعد از تصویب در صحن مجلس به شورای نگهبان خواهد رفت و پس از تصویب شورای نگهبان نیز توسط رئیس مجلس برای اجرا به رئیس جمهوری ابلاغ می‌شود.
روحانی دیروز ابراز امیدواری کرد که دولت بتواند بودجه را در بهمن ماه برای تدوین آیین‌نامه‌ها در اسفند و همچنین اجرای آن برای سال آینده دریافت کند. اما با توجه به اختلافاتی که در بهارستان بر سر بودجه وجود دارد، به نظر نمی‌رسد لایحه بودجه 98 مسیر آسانی را در پیش داشته باشد.
دیدگاه تان را بنویسید