تحرکات اخیر چین، سیاست خارجی کشور را به چالش کشیده است؛
دستگاه دیپلماسی و عارضه فلج تحلیلی!
همراهی رئیس‌جمهور چین با سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در مواضع خصمانه و علیه تمامیت ارضی کشورمان تنها با واکنشی توئیتری، کوتاه، به زبان فارسی و بدون نام بردن از چین توسط وزیر امور خارجه کشورمان همراه شد و در واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه به بیانیه کشورهای حوزه همکاری خلیج فارس تنها و تنها از همراهی چین با این بیانیه ابراز تعجب شده است.
شی‌جین‌پینگ که چهارشنبه شب سفر خود به عربستان سعودی را آغاز کرده است، در جریان این سفر با صدور دو بیانیه مشترک با کشور میزبان و اعضای شورای همکاری خلیج فارس خشم افکار عمومی ایران را برانگیخت.
رئیس جمهور چین و پادشاه عربستان سعودی در پایان دیدار دوجانبه بیانیه مشترکی را امضا کردند که در بخشی از این بیانیه انتظارات دو کشور از ایران از جمله در زمینه حصول اطمینان از صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای تهران و رعایت موازین حسن همجواری مطرح شده است.
در حالی این بندهای مرتبط با ایران و همسویی چین با عربستان در مواضع تند و خصمانه علیه کشورمان به شدت واکنش افکار عمومی کشور را برانگیخته و نخبگان کشور خواستار واکنش به این همراهی پکن با ریاض بودند، تنها یک توئیت به عنوان واکنش تهران، در رسانه‌های داخلی منعکس شد.
محمد جشمیدی، معاون سیاسی رئیس‌جمهور در حساب توئیتر خود نوشت: «همکاران چینی به یاد داشته باشند که وقتی سعودی و آمریکا از گروه‌های تروریستی داعش و القاعده در سوریه حمایت کردند و با تجاوز نظامی وحشیانه یمن را ویران کردند، این ایران بود که با تروریست‌ها جنگید تا ثبات و امنیت در منطقه مستقر شود و تروریسم به شرق و غرب تسری نیابد.»
این بیانیه مشترک پکن و ریاض در حالی همچنان از سوی مقامات بلندپایه کشور و دستگاه دیپلماسی کشور بی‌پاسخ مانده بود که خبری دیگر باز هم خشم افکار عمومی و نخبگان را از مواضع طرف چینی برانگیخت. شی جین پینگ این بار در بیانیه مشترک با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خواستار حل مسالمت آمیز موضوع جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی شد.
«دیدار» با سفیر چین نه «احضار»
نحوه اعتراض دستگاه دیپلماسی ایران به چین با توجه به مواضع مطرح شده این کشور با تعارف و شرم حضور فراوان یک دوست قدیمی همراه است. گویی دستگاه عریض و طویل سیاست خارجی، از تحرکات این رفیق استراتژیک حیرت‌زده و دچار فلج تحلیلی شده‌اند.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در واکنش به «صدور اینگونه بیانیه‌ها را تکرار سیاست شکست خورده ایران هراسی خواند.»
بر اساس خبر سایت وزارت خارجه ایران، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز شنبه ۱۹ آذر از «دیدار» سفیر چین در تهران با دستیار آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه در این رابطه خبر داد و به طور مشخص از به کار بردن واژه «احضار سفیر» خودداری کرد.
چیزی که از چشم کاربران شبکه های اجتماعی و ناظران پنهان نماند و این انتقاد مطرح شد که «حتی جربزه ندارید سفیر چین در تهران را احضار کنید.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته بود که «در این ملاقات» با سفیر چین در تهران «نسبت به ورود بیانیه مذکور به موضوع تمامیت ارضی ایران ابراز ناخرسندی شدید شد.»
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران هم در توییتی بدون نام بردن از چین به زبان فارسی نوشت: «جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس ، اجزای جدایی ناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارد. در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم. »
توئیت در نهایت تساهل و تسامح وزیر امور خارجه و واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه به بیانیه پایانی نشست ۴۳ سران شورای همکاری خلیج فارس که در بندی از آن تنها از همراهی چین با این بیانیه ابراز تعجب شده و حتی برای حضور سفیر چین در وزارت امور خارجه و دیدار با دستیار آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه از لفظ احضار استفاده نشده است، در حالی در ساعات پایانی شنبه شب منتشر شد که دستگاه دیپلماسی شب جمعه سفیر آلمان و روز گذشته نیز سفیر انگلیس در تهران را به دلیل مواضع مداخله جویانه مقامات برلین و اعمال تحریم علیه کشورمان از سوی لندن به وزارت امور خارجه احضار کرده است اما افکار عمومی تا این لحظه در انتظار است تا عدم تعارف ایران در قبال تمامیت ارضی خود موجب واکنش متناسب و صریح‌تری از سوی تهران باشد.
اما با توجه به اینکه وزیر خارجه ایران قبلا در حمایت از چین و یا به زبان چینی توییتی نوشته بود، بسیاری از کاربران از اینکه در توییت خود نامی از چین نبرده و به زبان فارسی نوشته انتقاد کردند.
کنایه‌های تند بهارستان
به دوست سابق!
مجلس برخلاف دستگاه دیپلماسی، واکنش‌های شدیدتری به تحرکات جدید دوست قدیم و شاید دشمن آینده نشان داد و در جلسه یکشنبه ۲۰ آذر این موضوع را بررسی کرد.
مجتبی ذوالنوری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در سخنانی در این جلسه به «مسئولان چینی تذکر داد» تا در مسیر طراحی شده از سوی اسرائیل قدم برندارند.
علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس هم رئیس جمهور چین را «ساده» خواند و گفت: « رئیس جمهور چین در این سفر نشان داد بیش از آنچه که تصور می‌شد ساده است.»
محمدرضا احمدی، نماینده رشت هم خطاب به دولت چین گفت که «مراقب اظهارنظر خود درباره تمامیت ارضی کشور قدرتمند ایران باشید.»
زهره الهیان، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی واکنش وزارت خارجه را «صحیح و قاطع» ارزیابی کرد.
سلمان اسحاقی، نماینده قائنات در مجلس هم به قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد دولت عربستان که در سال ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول کشته و جسدش تکه تکه شد اشاره کرد و گفت: «ما در مورد مبادلات بین کشورها ناراحت نیستیم، اما یک توصیه به سرمایه‌گذاران چینی داریم که احوالات خاشقجی را بخوانند و مراقب ابزارآلاتی که هنوز در دست بن سلمان هست، باشند و از خود حفاظت کنند.»
محمد سبزی، دیگر نماینده مجلس هم کشورهای حاشیه خلیج فارس را «گاوهای شیرده» خواند و خطاب به دولت چین گفت: «اگر با موضع‌گیری اخیر در دیدار از کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌خواهید این گاوهای شیرده را بیشتر بدوشید، بدوشید اما این کشورهای صغیر دل خوش به این بیانیه‌ها نباشند.»
آقای رئیسی! گوشی تلفن را بردار و به چین زنگ بزن!
محمد قوچانی، روزنامه‌نگار نیز در واکنش به موضع‌گیری جدید چین همسو با کشورهای عربی نوشت: پس از بیانیه مشترک امپراتور چین و پادشاه عربستان؛ دولت چین با شورای شیوخ حاشیه ی خلیج فارس علیه حق حاکمیت ایران در جزایر سه گانه هم بیانیه صادر کرده است !
آقای رئیسی که مدعی بودند با یک تلفن به رئیس جمهور چین مشکل واکسن کرونا را حل کرده است ، حالا باید یک تلفن دیگر به رئیس جمهور مادام العمر چین بزند و این مشکل را هم حل کند !
ایران نیازمند آسیب‌شناسی جدی در حوزه سیاست خارجی است
رضا نصری، کارشناس مسائل روابط بین‌الملل در واکنش به بیانیه مشترک چین و شورای همکاری خلیج فارس نوشت: جمهوری اسلامی ایران نیازمند یک آسیب‌شناسی جدی در حوزه سیاست خارجی است.
دیدگاه تان را بنویسید