قطعنامه شورای حقوق بشر علیه ایران تصویب شد؛
زندگی در میان قطعنامه‌ها و تحریم‌ها!
مینا محمدزاده
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد عصر پنجشنبه قطعنامه علیه ایران درباره آنچه «وضعیت حقوق بشر در ایران» خوانده شده را به تصویب رساند.
تصویب این قطعنامه به معنای موافقت این شورا با ایجاد یک «هیأت حقیقت‌یاب» درباره ادعاها در خصوص «نقض حقوق بشر توسط ایران» در حوادث اخیر است. این قطعنامه با ۲۵ رأی موافق، ۶ رأی مخالف و ۱۵ رأی ممتنع به تصویب رسید.
چین، پاکستان، اریتره، ونزوئلا، کوبا و ارمنستان ۶ کشوری بودند که به این قطعنامه رأی منفی دادند.
کشورهای بولیوی، برزیل، کامرون، ساحل عاج، هند، اندونزی، قزاقستان، مالاوی، مالزی، موریتانی، نامبیا، قطر، سنگال، سودان، امارات و ازبکستان هم به قطعنامه رأی ممتنع داده‌اند.
آرژانتین، بنین، جمهوری چک، فنلاند، فرانسه، گابن، گامبیا، آلمان، هندوراس، ژاپن، لیبی، لیتوانی، لوکزامبورگ، جزایر مارشال، مکزیک، مونته‌نگرو، نپال، هلند، پاراگوئه، لهستان، جمهوری کره، سومالی، اوکراین، انگلیس و آمریکا در شمار کشورهایی بودند که به قطعنامه رای مثبت دادند.
نماینده ایران در ژنو نیز که در این نشست ویژه، به طور غیرمنتظره‌ای نطقش را گم کرد! و فضای نشست به زیان ایران سنگین‌تر شد؛ «تقلیل آرمان مشترک حقوق بشر به ابزاری برای اهداف سیاسی گروه‌های خاصی از کشورهای غربی» را «وحشتناک و شرم آور» دانست.
خدیجه کریمی گفت: «آلمان به همراه سایر کشورها از طریق تحریم‌ها حقوق بشر ایرانی‌ها را نقض کرده است». او گفت: «موقعیت زنان در ایران بهترین است و آنها در همه جا شانس برابر شغلی دارند.» کریمی ادامه داد: «ایالات متحده و کشورهای اروپایی که برای نشست روز پنجشنبه فشار آوردند از اعتبار اخلاقی برای موعظه دیگران در مورد حقوق بشر و درخواست یک جلسه ویژه درباره ایران برخوردار نیستند.»
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان گفت: «جمهوری اسلامی ایران عمیقا متاسف است که شورای حقوق بشر بار دیگر توسط برخی از کشورهای مستکبر برای دشمنی با یک کشور مستقل عضو سازمان ملل متحد که کاملاً به تعهدات خود در ترویج و حمایت از حقوق بشر متعهد است مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد.»
بدیهی است که تصویب این قطعنامه بازتاب گسترده‌ای در ایران و جهان داشت و مخالفان و موافقان از منظر خود به آن واکنش نشان دادند.
نقش آوانگارد آلمان در تصویب قطعنامه
وزیر خارجه آلمان که کشورش پیشنهاد تشکیل جلسه و تصویب قطعنامه را به همراه ایسلند، مطرح کرده بود؛ روز پنجشنبه در توئیتی با انتشار عکسی از کشورهایی که به قطعنامه ضدایرانی در شورای حقوق بشر سازمان ملل رای داده بودند، نوشت: ما این محکومیت را در شورای حقوق بشر پیش بردیم و حامیانی برای آن دست و پا کردیم؛ بدون آنکه مطمئن باشیم این قطعنامه به رای اکثریت دست می‌یابد. حال نتیجه قطعی و مشخص است. آنالنا بربوک، مدعی شد: ما برای تحقق عدالت برای مردم ایران متحد هستیم.
آلمان ریاکارانه از «حقوق بشر»
سوءاستفاده می‌کند
اولین واکنش به تصویب قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد علیه ایران، ازسوی وزیر امور خارجه کشورمان صورت گرفت. حسین امیرعبداللهیان در واکنش به تصویب قطعنامه ضد ایرانی در شورای حقوق بشر نوشت: رژیم برلین، به‌عنوان تامین‌کننده اصلی سلاح شیمایی صدام بر علیه مردم ایران و دیگر فرصت طلبان، سال‌هاست با تحریم‌های ناعادلانه و غیرانسانی خود، نقض گسترده حقوق بشر را
انجام داده‌اند.
وی ادامه داد: اکنون آنها ریاکارانه از سازوکارهای «حقوق بشر» سوء استفاده می‌کنند تا بیشتر از قبل اقدامات ضدحقوق بشری را علیه مردم ما انجام دهند، و همه اینها به نام «همبستگی» دروغین با ایرانیان.
وزارت امور خارجه نیز در بیانیه‌ای قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل را محکوم کرد و مردود خواند.
اطلاعات نادرست برای اهداف ضدایرانی
وزارت امور خارجه کشورمان نیز با صدور بیانیه‌ای تصمیم شورای حقوق بشر سازمان ملل برای تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب درباره ایران را «مایه تاسف» دانست و تأکید کرد که این شورا، «برای تأمین منافع کوتاه مدت تعداد معدودی از کشورها یک بار دیگر مورد سوء استفاده قرار گرفته است.»
این بیانیه همچنین با اشاره به تشکیل «کمیته‌های تحقیقاتی متعدد و مکمل توسط نهادهای ذیربط قانونی» در جمهوری اسلامی برای بررسی دلایل جان‌باختن مهسا امینی اضافه کرد «تمام مراحل این اتفاق و نتایج بررسی‌ها را به صورتی شفاف در اختیار افکار عمومی قرار داده است.«
وزارت امور خارجه همچنین قطعنامه مصوب شورای حقوق بشر سازمان ملل را «نتیجه مستقیم بکارگیری اطلاعات نادرست برای پیش بردن اهداف ضد ایرانی» توسط «چند کشور معدود غربی در مجامع بین‌المللی» توصیف کرده است.
این بیانیه اضافه می‌کند که همزمان با اعتراض‌ها در ایران، «اطلاعات نادرست و فضاسازی‌های رسانه‌ای توسط رسانه‌های خارجی دروغ‌پرداز و مروج اغتشاش و ترور نیز، بصورت بی‌سابقه و هدفمندی» شکل گرفت.
این بیانیه، تلاش‌های آلمان برای تشکیل نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل را «خطای تاریخی و منبعث از اهداف سیاسی چند بعدی» نامیده است.
ابراز خرسندی مقامات آمریکا
از تصویب قطعنامه
در این میان، برخی کشورها به ویژه کشورهای غربی و همچنین سازمان‌های حقوق بشری از این تصمیم شورا استقبال کردند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا پنجشنبه در حساب توئیتری خود مدعی شد: «ما به حمایت از مردم ایران در مواجهه با این سرکوب وحشیانه ادامه می‌دهیم و تلاش می‌کنیم کسانی که در سرکوب خشونت‌آمیز مداوم دست دارند، پاسخگو باشند».
رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران نیز در واکنش به تصویب این قطعنامه نوشت که رای ۲۵ کشور به انجام یک تحقیق درباره اعتراضات ایران «هیچ شکی در مورد عزم جامعه بین‌المللی برای جلب توجه به نقض جدی حقوق بشر در حال وقوع، و توجه به این که جای هیچ معافیت از مجازات نیست، باقی نمی‌گذارد».
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، هم تصویب قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل را نمایش آشکار تعهد فزاینده بین‌المللی برای پاسخگو کردن ایران در حوادث پیش‌آمده در پی اعتراضات اخیر دانست.
روسیه: جلسه شورای حقوق بشر
علیه ایران غیرسازنده است
در دیدگاهی کاملا مخالف،گِنادی گاتیلوف، نماینده دائمی روسیه در ژنو، برگزاری جلسه ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره ایران را «غیرسازنده» تلقی کرد.
نماینده روسیه در ژنو از تشکیل جلسه ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره ایران انتقاد کرد و گفت، هدف آن صدور قطعنامه‌ای «سیاسی‌کاری‌شده» برای ثبات‌زدایی از وضعیت ایران است.
گاتیلوف گفت که چنین ابتکاراتی هیچ ارتباطی به نگرانی‌های حقوق بشری ندارند، چراکه هدفشان برچسب زدن و اعمال فشار بر کشورها با دستاویز قرار دادن حقوق بشر است.
این دیپلمات روس در ادامه بر «نادیده گرفتن فاحش» این موضوع تاکید کرد که ایران « اطلاعات مفصلی درباره اقدامات معطوف بر پیش‌برد و صیانت از حقوق بشر و عمل به وظایفش در این زمینه ارائه می‌کند.»
او در همین راستا گفت: اگرچه کسانی که این جلسه ویژه را برگزار کرده‌اند اهمیت چندانی به این موضوع نمی‌دهند. هدف اصلی آنها صدور قطعنامه سیاسی‌کاری شده دیگری برای ثبات‌زدایی از وضعیت سیاسی داخل ایران است.
گاتیلوف همچنین بیان کرد که ایده تشکیل یک «هیات حقیقت‌یاب» بدون رضایت مقامات ایران، «در واقع، غیرقانونی است.»
او خواستار «دست کشیدن از مداخله در امور داخلی ایران و متوقف کردن ثبات‌زدایی از وضعیت آن شد.»
تصویب قطعنامه
چه معنایی برای ایران دارد؟
با تصویب شورای حقوق بشر سازمان ملل، رئیس این شورا ماموریت پیدا کرد که گروهی ویژه را برای «حقیقت‌یابی» درباره آنچه «کشتار و سرکوب معترضان در ایران» خوانده شد؛ تشکیل دهد تا همه جزییات آنچه از روز کشته‌شدن مهسا امینی گذشته است، به شکل مستند جمع‌آوری شوند.
سازمان‌های مدافع حقوق بشر مدعی هستند در ۱۰ هفته‌ای که اعتراض‌ها در ایران آغاز شده، بیش از ۴۰۰ نفر «از جمله بیش از ۵۰ کودک » کشته شده‌اند. تعداد دقیق دستگیرشدگان نیز روشن نیست و برخی تخمین‌ها حاکی است بیش از ۱۸ هزار نفر در این مدت بازداشت شده‌اند. ضمن اینکه برخی معترضان دستگیر شده با خطر اعدام نیز روبه‌رو هستند.
هدف اصلی تشکیل یک گروه «حقیقت‌یاب» این است که گروهی، مصون از فشارهای سیاسی یا اولویت‌های سیاست خارجی کشورهای مختلف درباره پرسش‌هایی مناقشه‌برانگیز، پاسخی به دست بیاورند که برای همگان در سطح جامعه بین‌المللی قابل پذیرش باشد. بر این اساس، گروهی از کارشناسان سازمان ملل با بودجه و امکاناتی که مشخصا برای اعتراضات ایران در اختیارشان گذاشته شده، بر وقایع کشورمان متمرکز خواهند بود. این گروه باید به شکل فعالانه در تماس با جامعه مدنی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر، به جمع‌آوری مستندات مربوط به اعتراضات اخیر می‌پردازد.
در مصوبه اخیر از ایران خواسته شده که به شورای حقوق بشر اجازه دهد تا ناظرانش وارد کشور شوند.
کمیته حقیقت‌یاب داخلی تشکیل دهید
یک کارشناس ارشد روابط بین‌الملل پیشنهاد کرد در پاسخ به اقدام اخیر شورای حقوق بشرسازمان ملل یک هیات معتبر داخلی با همان کارکرد، منهای مخاطرات متعاقب تشکیل شود.
رضا نصری در توییتی نوشت: پاسخ به اقدام اخیر شورای حقوق بشر این نیست که بگوییم «شما خودتان بدتر هستید»! جریان ایران‌ستیز تشکیل هیات حقیقت‌یاب را راه جدیدی به سوی شورای امنیت می‌داند و راه خنثی‌سازی آن - چه از نظر حقوقی، سیاسی و چه مردمی - تشکیل یک هیات معتبر داخلی است با همان کارکرد، منهای مخاطرات متعاقب.
دیدگاه تان را بنویسید