چرا رئیسی برای امانپور شرط حجاب گذاشت؟
آغاز و پایان متناقض یک سفر
محبوبه ولی
نخستین تجربه سفر ابراهیم رئیسی به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل، تجربه خوشایندی نبود؛ احتمالا او فکرش را هم نمی‌کرد که این حضور اینگونه رقم بخورد. برخی معتقدند که رئیسی بدشانسی آورد.
شاید اگر این بدشانسی نبود جواب او به سوال لسلی استال درباره حجاب اینقدر با بازتاب و بازخوردهای منفی مواجه نمی‌شد و سفرش را تحت‌الشعاع خود قرار نمی‌داد. شاید اگر این بدشانسی نبود او هم مثل هاشمی رفسنجانی، خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی و اصلا مثل علی باقری کنی و حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه‌اش بدون اینکه شرط و شروط حجاب بگذارد، صندلی‌اش روبروی کریستین امانپور را خالی نمی‌گذاشت تا امانپور هم آن را به عنوان نشانه‌ای از تناقض‌گویی رئیس جمهور ایران منتشر کند. اصلا شاید اگر رئیسی شرط حجاب را برای کریستین امانپور نمی‌گذاشت یا امانپور شرط او را می‌پذیرفت و صندلی‌اش خالی نمی‌ماند، بعد هم گفت‌وگو شکل می‌گرفت و امانپور می‌کوشید که با انواع ترفندهای مصاحبه او را در تله بیندازد، باز هم نمی‌توانست به اندازه عکس آن صندلی خالی، او و سیاست – ایدئولوژی ایران را به چالش بکشد؛ آن هم در شرایطی که ایران تحت نوع خاص و بی‌سابقه‌ای از فشار جهانی در مقوله حجاب اجباری است. پنج روز پیش اظهارات ابراهیم رئیسی درباره وضعیت زنان در ایران و حجاب در گفت‌وگو با شبکه CBS آمریکا سر و صدای زیادی به پا کرد. لسلی استال، مجری این شبکه در آن گفت‌وگوی طولانی سوالات بسیاری از رئیسی پرسیده و موضوعات مختلفی را مطرح کرده بود اما با توجه به فضای ملتهب جامعه به دنبال مرگ مهسا امینی و اعتراضات به گشت ارشاد، آن بخش از صحبت‌های رئیسی که درباره حجاب بود، بیش از همه مورد توجه قرار گرفت. رئیسی به لسلی استال گفت که «شما اگر تاریخ ملت ایران را درست مطالعه کنید می‌بینید که سال‌ها و قرن‌ها زنان ما با اخلاق عفیفانه زندگی کرده‌اند و این موضوع مربوط به الان نیست. الان هم این روحیه را مردم عزیز ما و زنان و دختران ما دارند و لذا خودشان همواره به عنوان یک امر خودجوش آن را رعایت می‌کنند. اصلا کسی به آنها یاد نداده و تکلیف شخصی هم نکرده، بلکه خودشان را مقید می‌دانند.»او ادامه داده بود: «آنچه مسلم است اینجا کسی نسبت به زندگی خصوصی مردم کاری ندارد و به هیچ عنوان تعرضی نسبت به زندگی خصوصی افراد ندارند.»
«مردم می‌بینند؛ می‌خندند به ما!»
حتی رسانه‌های داخلی با تیتر «اظهارات عجیب رئیسی در شبکه CBS آمریکا»، این بخش از گفته‌های او را پوشش دادند. در شبکه چهار تلویزیون ایران که این روزها به دعوت از چهره‌هایی روی آورده که تا پیش از این ورودشان به برنامه‌های تلویزیونی ممنوع بود، کارشناس برنامه به میهمان دیگر برنامه می‌گوید: «خنده‌ام گرفته... آقای رئیس‌الوزرا نشسته روبه روی یک خبرنگار CBS، یک خانم آمریکایی که به حجاب اعتقاد ندارد، به زور روسری سر کرده تحت اینکه قانون جمهوری اسلامی است و می‌گوید در ایران حجاب خودجوش است! این طرف خودجوش می‌تواند بنشیند اینجا مصاحبه کند؟ اینکه دیگر شهروند خارجی است! شوخی است! مردم می‌بینند؛ می‌خندند به ما!»آن گفته‌های رئیسی با بازخوردها و واکنش‌های بسیاری مواجه شد. همزمان اعتراضات در ایران ادامه داشت و رئیسی پیش از بازگشتش به ایران قرار بود مصاحبه دیگری نیز در خاک آمریکا داشته باشد؛ این بار با خبرنگار کهنه‌کار CNN، کریستین امانپور.
شاید اگر بدشانسی اعتراضات اخیر نبود، ابراهیم رئیسی هم مثل روسای جمهور پیشین و اصلا مثل باقری کنی و امیرعبداللهیان بدون اینکه شرط و شروط حجاب بگذارد، صندلی‌اش روبروی کریستین امانپور را خالی نمی‌گذاشت تا امانپور هم آن را به عنوان نشانه‌ای از تناقض‌گویی رئیس جمهور ایران منتشر کند
امانپور اما در صفحه توئیتری خود هفت توئیت منتشر کرد و عکس یک صندلی خالی که متعلق به ابراهیم رئیسی بود. او توئیت کرد: «این اولین مصاحبه برنامه‌ریزی شده با رئیس‌جمهور رئیسی در خاک آمریکا بود. بعد از هفته‌ها برنامه‌ریزی و 8 ساعت آماده‌سازی تجهیزات و دستگاه‌های ترجمه و نور و دوربین‌ها آماده بودیم اما اثری از رئیس‌جمهوری نبود. یکی از دستیاران رئیس جمهور بعد از گذشت 40 دقیقه از زمان تعیین شده برای مصاحبه آمد و گفت که رئیس‌جمهور پیشنهاد می‌کند حجاب داشته باشم.»
امانپور ادامه می‌دهد: «مودبانه رد کردم. گفتم ما در نیویورک هستیم. اینجا هیچ قانون و سنت محلی درباره اینکه من باید روسری داشته باشم نیست. من گفتم که هیچ کدام از روسای جمهوری ایران که با آنها خارج از ایران دیدار داشتم چنین درخواستی نداشته‌اند. دستیار رئیس‌جمهور گفت اگر موافقت نکنید و حجاب نداشته باشید مصاحبه‌ای در کار نخواهد بود. او گفت مسئله احترام است و به شرایط ایران اشاره کرد. اشاره او به اعتراضات ایران بود. من دوباره گفتم من نمی‌توانم با این شرط بی‌سابقه و غیرقابل انتظار، موافقت کنم. به این شکل، محل مصاحبه را ترک کردیم. با ادامه اعتراضات در ایران و قتل مردم، گفتگو با رئیس جمهور رئیسی، لحظه مهمی بود.»
آیا ابراهیم رئیسی در شرایط خاصی که بر سر حجاب در کشور به وجود آمده، با این اقدام می‌خواسته پیام پافشاری جمهوری اسلامی بر پوشش زنان را صادر کند یا قصد داشته درگیر حواشی‌ای از نوع آنچه زارع‌پور دچارش شد، نشود؟
پیامی برای مردم و جهان؟
قطعا آنچه در ایران می‌گذرد بخش اصلی گفت‌وگوی امانپور و رئیسی می‌بود. این گفت‌وگو شکل نگرفت اما اظهارات رئیسی در مصاحبه با لسلی استال و حاضر نشدن در مصاحبه با امانپور به دلیل نداشتن حجاب، دوگانگی واکنش‌برانگیزی در رفتار و گفتار رئیس‌جمهور ایران آشکار کرد.
امانپور در کنار بسیاری از سیاستمداران جهان، تقریبا با تمام روسای جمهور ایران نیز مصاحبه داشته است؛ با اکبر هاشمی رفسنجانی، محمود احمدی‌نژاد، محمد خاتمی و حسن روحانی. در تصاویر تمام این مصاحبه‌ها، آنهایی که داخل ایران است امانپور با حجاب دیده می‌شود و آنهایی که در بیرون از ایران است او بدون حجاب است.
حتی در مصاحبه‌های همین پاییز و زمستان گذشته او با علی باقری‌کنی و حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، بدون حجاب دیده می‌شود. در تصویر اخیری که از خود روبروی صندلی خالی رئیسی منتشر کرده نیز او یک کت و شلوار سفیدِ پوشیده به تن دارد و تنها پوشش سر ندارد. با این تفاسیر این سوال پیش می‌آید که اصرار ابراهیم رئیسی بر داشتن حجاب او چه بوده است؟ آیا ابراهیم رئیسی در شرایط خاصی که بر سر حجاب در کشور به وجود آمده، با این اقدام می‌خواسته پیام پافشاری جمهوری اسلامی بر پوشش زنان را صادر کند یا قصد داشته درگیر حواشی‌ای از نوع آنچه زارع‌پور دچارش شد، نشود؟ دو ماه پیش عکس لو رفته از جلسه مصاحبه راشاتودی با وزیر ارتباطات بسیار حاشیه‌ساز شد؛ عکسی که یک خانم بدون حجاب را در گوشه اتاق مصاحبه زارع‌پور و بیرون از قاب اصلی مصاحبه نشان می‌داد. کاربران فضای مجازی آن را تعبیر به دروغ‌گویی و ریاکاری کردند و درباره‌اش نوشتند: «زاهدان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند ...»
مشاور سخنگوی دولت در واکنش به این اتهامات، توضیح داد که وزیر ارتباطات در مواجهه با شرایط خلاف ضوابط مصاحبه با راشاتودی روسیه به حاضر به گفت‌وگو نشده و پس از جایگزین شدن مصاحبه‌کننده محجبه، خبرنگار اول با حضور در حاشیه جلسه صرفا نظاره‌گر گفت‌وگو بوده است!
پس از مصاحبه رئیسی با لسلی استال از CBS نیز رسانه‌های اصولگرا با تیتر «خانم مجری شبکه آمریکایی در گفت‌وگو با رئیسی چه پوششی داشت؟» بر حجاب داشتن او تاکید کردند؛ تاکیدی که می‌خواست بگوید این وصله‌ها به رئیس جمهور نمی‌چسبد که در عین حمایت از گشت ارشاد، خود با یک زن بی‌حجاب به گفت‌وگو بنشیند و رفتار دوگانه داشته باشد.
گرچه پرداختن به حجاب لسلی استال برای تاکید بر وحدت رویه رئیس‌جمهور در نقل و عملش بود، اما سخن گفتن او از خودجوش بودن حجاب در گفت‌وگو با CBS و حاضر نشدن در مصاحبه با CNN به دلیل نداشتن حجاب، او را در مظان اتهام تناقض‌گویی قرار داده است.
دیدگاه تان را بنویسید