وزارت اطلاعات از بازداشت یک شهروند سوئدی دیگر به جرم جاسوسی خبر داد
موساد و مفهوم چالش‌برانگیز «گردشگری»
طهمورث حسینی
در حالی‌که روابط ایران و سوئد پس از دادگاه حمید نوری رو به تیرگی گذاشته، وزارت اطلاعات اعلام کرد که یک تبعه سوئدی را به اتهام جاسوسی بازداشت کرده تا بر پیچیدگی‌های تعاملات دو کشور و پرونده‌های بین آنها افزوده شود.
در اطلاعیه وزارت اطلاعات تصریح شده که این فرد سوئدی در سفرهای پیشین خود به ایران، به دلیل «برخی رفتارها و ارتباطات مشکوک»، در فهرست «مظنونین واحد ضد جاسوسی وزارت اطلاعات» قرار گرفته بود. در ادامه نیز تاکید کرده است که فرد بازداشت شده سابقه سفر به اسرائیل «پیش از عزیمت به ایران» را داشته است.
جلالی و نوری دو پرونده درهم‌تنیده؟
چهاردهم اردیبهشت ماه نقطه اوج تقابل ایران و سوئد بود. در حالی که دادگاهی در سوئد پس از ۹۲ جلسه، حکم محکومیت به حبس ابد حمید نوری را اعلام کرد، ایسنا نوشت که از طریق منابع آگاه شنیده شده که حکم اعدام احمدرضا جلالی در دستور اقدام قرار گرفته و این حکم حداکثر تا آخر اردیبهشت ماه جاری اجرا خواهد شد.
با گره خوردن برجام از یکسو و روند قضایی و محکومیت شهروندان ایرانی در دادگاه‌های سوئد و بلژیک، ازسوی‌دیگر؛ ایران نیز سعی دارد به روش دیگری فارغ از نتایج برجام امور را پیش ببرد. روش دیگر شاید همان گفته معاون قوه قضائیه است: ایران «بیکار نخواهد نشست»
ساعتی پس از انتشار این خبر سایت نورنیوز، نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران، هم بدون اشاره به منبع، از «اجرای قریب‌الوقوع حکم اعدام» این شهروند دو تابعیتی خبر داد.
اعلام این خبر همزمان با آخرین روز دادگاه حمید نوری این احتمال را مطرح کرد که ایران قصد دارد با استفاده از پرونده جلالی بر دولت سوئد فشار وارد کند تا با حمید نوری معاوضه صورت بگیرد.موضوعی که مقامات قضایی ایران و وزارت خارجه بارها آن را تکذیب کردند و گفتند این دو پرونده ارتباطی با یکدیگر ندارد.
روز پنجم اردیبهشت ماه سال ۹۵ جلالی که برای شرکت در کنفرانسی به شهر کرج می‌رفت، با اتهام‌های «ارتباط با دولت متخاصم» و «جاسوسی برای اسرائیل» بازداشت و به زندان اوین منتقل شد.
چندی بعد دادستان عمومی و انقلاب وقت تهران، از صدور حکم اعدام جلالی به عنوان «عامل موساد» خبر داد و گفت که او در ارتباط با «همکاری برای ترور» برخی از افراد مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران مجرم است.
با این حال حکم جلالی در اردیبهشت ماه اجرا نشد. به گفته برخی برای ایران حل پرونده حمید نوری از اولویت اصلی و بالایی برخوردار است.
بازداشتی جدید سوئد و هشدار برای سفر نکردن به ایران
در دوم تیرماه، دولت سوئد برای دومین بار در کمتر از دو ماه، به شهروندان خود برای سفر به ایران هشدار داد. همان هشداری که فرانسه نیز اخیرا برای شهروندان خود با عنوان هشدار قرمز سفر به ایران صادر کرده است.
اواسط اردیبهشت ماه یک روزنامه سوئدی از بازداشت یک گردشگر سوئدی در ایران خبر داد. روزنامه «آفتون‌بلادت» نوشت: «یک مرد سوئدی حدود 30 ساله که به همراه شمار دیگری از دوستانش برای گردشگری به ایران رفته بود هفته گذشته پیش از ترک ایران، بازداشت شد.»
بر اساس این گزارش وزارت امور خارجه سوئد نیز بازداشت این مرد را تایید اما از بیان جزئیات بیشتر خودداری کرد. مشخص نیست که فرد بازداشت شده که در اطلاعیه وزارت اطلاعات به آن اشاره شده همان کسی است که پیشتر وزارت خارجه سوئد از بازداشت او خبر داده است یا خیر؟
در حالی‌که روابط ایران و سوئد پس از دادگاه حمید نوری رو به تیرگی گذاشته، وزارت اطلاعات در بیانیه‌ای اعلام کرد که یک تبعه سوئدی را به اتهام جاسوسی بازداشت کرده تا بر پیچیدگی‌های تعاملات دو کشور و پرونده‌های بین آنها افزوده شود
وزارت اطلاعات در اطلاعیه خود آورده است که همه اقدامات و ارتباطات تبعه سوئد در جریان سفرهایش به ایران «کلا خارج از مقاصد و رویه‌های گردشگری انجام می‌شدند».
همچنین وزارت اطلاعات گفته که فرد بازداشت شده «با رعایت اصول حرفه‌ای ارتباطی، حفاظتی و پنهان‌کاری، با تعدادی از عناصر مظنون اروپایی و غیراروپایی که در ایران تحت نظر قرار داشتند، ارتباط برقرار می‌کرد».
این اطلاعیه تاکید کرده که بازداشت این فرد، در پی دستگیری یک اروپایی دیگر به اتهام «جاسوسی» انجام شده و او چند ماه پیش «با مأموریت کسب اطلاع از چگونگی افشای هویت آن جاسوس و نوع و میزان اطلاعاتی که به تور اطلاعاتی این وزارتخانه افتاده بود، مجددا وارد کشور شد».
موج دستگیری‌ها به اتهام همکاری با موساد
وزیر اطلاعات چندی پیش در دیدار کارکنان این وزارتخانه با رئیس مجلس گفته بود که در ماه‌های اخیر موفق شده‌ایم بجز مقابله با توطئه‌های رژیم صهیونیستی تعدادی عملیات موفق نیز علیه این رژیم انجام دهیم که نشان‌دهنده قدرت امنیتی جمهوری اسلامی و سربازان گمنام امام زمان (عج) است. در ماه‌های اخیر دستگاه‌های امنیتی ایران چندین فقره دستگیری با اتهام «ارتباط با موساد» و همچنین دستگیری اتباع خارجی به اتهام جاسوسی را در کارنامه خود به ثبت رسانده‌اند. علاوه بر بازداشت اخیر، دو شهروند فرانسوی نیز به اتهام جاسوسی، در ماه‌های گذشته بازداشت شدند.
همزمان ایران با سلسله رایزنی‌هایی با دولت بلژیک لایحه استرداد مجرمان را به سرانجام رساند هرچند که در میانه تصویب توافق استرداد مجرمان میان تهران و بروکسل، خبر بازداشت یک امدادگر بلژیکی نیز منتشر شد.
این توافق در نهایت در پارلمان بلژیک به تصویب رسید و زمینه استرداد اسدالله اسدی، دیپلمات جمهوری اسلامی محکوم و زندانی در بلژیک به ایران را فراهم می‌کند، اما دستگاه قضایی بلژیک فعلا چنین استردادی را تا دو ماه ممنوع کرده است.
ایران بیکار نخواهد نشست
شاید تا پرونده نازنین زاغری، رسانه‌های غربی محکومیت شهروندان دو تابعیتی را عاملی برای فشار ایران به کشورهای غربی به خصوص کشورهای مذاکره‌کننده می‌دانستند.
اما پرونده اسدی و نوری فضا را تا حدی تغییر داد. دادگاه حمید نوری را ایران یک نمایش برای محکومیت جمهوری اسلامی به بازیگری منافقین می‌داند و با همه وجود و توسط همه مقامات سیاسی و قضایی آن را محکوم می‌کند. با این حال در تلاش است که پرونده محکومیت اسدی را به گونه‌ای متفاوت از دادگاه نوری پیش ببرد.
به گفته برخی کارشناسان، توافق هسته‌ای شانس تبادل زندانیان را افزایش می‌داد. همانطور که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، پیشتر گفته بود آزادی گروگان‌ها در ایران «یک پیش‌نیاز برای احیای برجام» است و این در حالی است که به گفته برخی منابع غربی این خواسته در متن پیش‌نویس توافق ۲۰ صفحه‌ای که لحاظ شده است.
با این حال با گره خوردن برجام از یکسو و روند قضایی و محکومیت شهروندان ایرانی در دادگاه‌های سوئد و بلژیک، ازسوی دیگر؛ ایران نیز سعی دارد به روش دیگری فارغ از نتایج برجام امور را پیش ببرد.
روش دیگر شاید همان چیزی باشد که کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه در واکنش به صدور حکم حبس ابد برای حمید نوری در سوئد، گفته بود که جمهوری اسلامی «بیکار نخواهد نشست» و «چندین گزینه روی میز دارد».
دیدگاه تان را بنویسید