طهمورث حسینی

فرار از فشار مضاعف درخصوص ضعف عملکرد و نداشتن دستاورد وقتی با اعتراض ذینفعان هم درآمیخته می‌شود در دولت سیزدهم یک راهکار دارد: گزارشی مبهم درباره فساد و مقابله با مدیران اصلاح‌طلب گذشته. این همان استراتژی عبدالملکی وزیر مستعفی کار بود که اتفاقا به کارش نیامد و حالا امیر حسین قاضی‌زاده هاشمی، رئیس بنیاد شهید که شاهد تجمعات گسترده ایثارگران و خانواده شهدا در مدت محدود کاری خود بوده و اعتراض‌ها به عملکردش هر روز بیشتر می‌شود، همین شیوه را در پیش گرفته است.

 

چرا مدیران بنیاد شهید وزرای دولت اصلاحات شدند

قاضی‌زاده هاشمی خودش یکی از چهره‌های سیاسی است که به واسطه حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته و ایفای نقش کاندیدای پوششی ابراهیم رئیسی نزد افکار عمومی شناخته می‌شود. او که مانند اکثر کاندیداهای اصولگرا مزد پوششی بودن خود را با حضور در کابینه گرفت، در اظهاراتی عجیب سابقه سیاسی برخی مدیران بنیاد شهید در سه دهه پیش را زیر سوال می‌برد: «اشکالات، اختلالات رفتاری، نوع سازماندهی، نوع روابط غلطی را که بین برخی ـ شاید دو، سه درصد ـ از جامعۀ ایثار و شهادت با بنیاد که در این سال‌ها شکل گرفته بود، انحرافات سیاسی را شاهد بوده‌ام. متأسفانه بنیاد شهید و امور ایثارگران به‌خصوص آن سال‌های ابتدایی تأسیس، گرفتار مسائلی این‌چنینی شده‌ بود. بدنه‌ای از انسان‌های خدوم داخل بنیاد هستند که تعدادشان هم زیاد است؛ منتهی با یک ملاحظات خاصی برخی افراد دیگر هم آمده بودند؛ شما اگر نگاه کنید در سابقه بنیاد شهید تعداد زیادی از مدیران بنیاد شهید، بعدها وزرای دولت اصلاحات شدند، یعنی چنین سازمانی بوده‌ و با چنین نگرشی اداره می‌شده است.»

او به همین انتخابات که خودش از صندلی کاندیداتوری به میز معاونت رئیس‌جمهور رسید هم اشاره می‌کند: «یکی از کاندیداهای ریاست‌جمهوری همین دوره، سال‌ها مدیر بخش اقتصادی بنیاد شهید بوده است که در انتخابات این دوره ریاست‌جمهوری هم به‌نمایندگی از جریان اصلاحات حضور پیدا کرد.»

 

گزارش مبهم فساد

قاضی‌زاده پس از مقدمه چینی درباره وجود مدیرانی اصلاح‌طلب در گذشته بنیاد شهید به وجود گزارش‌های متعدد درباره فساد مالی شرکت‌های وابسته به بنیاد شهید اشاره می‌کند و می‌گوید: «یک گروه عمده‌ای از مدیران بانک دی دستگیر شدند و در زندان هستند. هنوز ما حجم خساراتی را که وارد شده است و اختلاس‌هایی را که اتفاق افتاده است، نمی‌دانیم. روزهای گذشته مدیرعامل فعلی بانک دی، پیش من بود و گزارش می‌داد، فقط یکی از شرکت‌ها حدود ۵ هزار میلیارد تومان اختلاس انجام داده است، می‌گفت "آن‌قدر این موضوع بزرگ بوده است که دیگر ما از دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی خواستیم بیایند، ورود کنند و موضوع را بررسی کنند.»

قاضی‌زاده اوضاع را آشفته توصیف می‌کند اما بدون اشاره به اقدامات خود به عنوان رئیس این نهاد در راه مبارزه با فساد و شفاف سازی می‌گوید: «این فقط یک نمونه از بانک دی بود، حالا همین مسائل در مجموعۀ کوثر یا در مجموعۀ صندوق ذخیره شاهد و جاهای مختلفی که اخبارش هر از چند گاهی به گوش می‌رسد، هم تا حدی وجود دارد، در حالی که این مجموعۀ انقلابی، مقدس و وابسته به شهدا، باید پاک‌ترین و تمیزترین سازمان باشد. »

 

دولت احمدی‌نژاد و گزارش فساد کلان مالی بنیاد شهید

در مرداد سال ۱۳۹۱ رسانه‌ها از بازداشت یکی از مدیران باسابقه بنیاد شهید به اتهام اختلاس خبر دادند. بنا به گزارش‌ها این فرد، که تنها با نام کوچکش رضا معرفی شده بود، در تبانی با یک شرکت بیمه مبلغی از اموال بنیاد شهید را اختلاس کرده بود. یکی از ماموران سازمان بازرسی کل کشور با رضا در این زمینه تماس گرفت و این مدیر بنیاد شهید به مامور سازمان بازرسی پیشنهاد رشوه داد.

سرانجام ماموران با رضا در پارک لاله قرار گذاشتند و او چند چک، به میزان مجموعا یک و نیم میلیارد تومان، به ماموران داد تا پرونده را مختومه کنند، اما او بازداشت شد و به دادگاه رفت.

این ماجرا سرآغاز پرونده فساد گسترده در یک دهه گذشته در این نهاد انقلابی است. فسادی که گزارش‌های اولیه میزان آن را ۱۵ میلیارد تومان اعلام کردند.  مسعود زریبافان، رئیس وقت بنیاد و از مهمترین یاران و نزدیکان محمود احمدی‌نژاد اما، میزان آن را شش میلیارد تومان اعلام کرده بود.

بعدتر اعضای هیات تحقیق و تفحص مجلس از "صدها میلیارد" تومان سوءاستفاده مالی گفتند و حتی روزنامه فرهیختگان نوشت که "بیش از هزار میلیارد‌‌‌ تومان تخلف مالی" در بنیاد شهید تایید شده است.

پس از آن بارها در رسانه‌ها اتهام "فساد مالی صدها میلیارد تومانی" بنیاد شهید در دوره ریاست مسعود زریبافان مطرح شد، اما هیچ گاه جزئیات گزارش مجلس در این باره به اطلاع مردم نرسید.

در نهایت محمدعلی پورمختار رئیس وقت کمیسیون اصل 90 مجلس ایران به خبرگزاری ایلنا گفت که گزارش آماده شده و به علی لاریجانی داده شده، اما "بخش‌هایی از این گزارش قابلیت رسانه‌ای شدن ندارد."

پورمختار به این توضیح اکتفا کرده بود که "این گزارش، گزارش خاصی است و امکان توضیح بیشتر درباره آن وجود ندارد"، اما امیر خجسته، عضو هیات تحقیق و تفحص از بنیاد شهید گفته که "فشارهای سیاسی از بیرون و درون مجلس" جلوی خوانده شدن گزارش در صحن علنی مجلس را گرفته است.

رئیس کمیته تحقیق و تفحص از بنیاد شهید در مجلس نهم گفته بود که اگر رئیس مجلس اجازه دهد ۳۰ هزار سند درباره تخلفات این نهاد در دوران دولت محمود احمدی‌نژاد را رسانه‌ای خواهم کرد.

در هر حال گزارش تحقیق و تفحص هرگز در مجلس قرائت نشد و وکیل مسعود زریبافان معاون رئیس‌جمهور سابق و رئیس بنیاد شهید دولت دهم، نیز گفت: در پی طرح پرونده تحقیق و تفحص از بنیاد شهید از سال 92، برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب،‌ اتهامات و ادعاهای واهی علیه بنیاد شهید دولت دهم مطرح کردند و نتیجه تحقیق و تفحص مجلس نیز برائت موکل اینجانب و بنیاد دولت دهم از اتهامات انتسابی بود.

 

بنیاد شهید و بنگاه‌داری اقتصادی

بنیاد شهید سازمانی بزرگ و ثروتمند است. سازمان اقتصادی کوثر، زیرمجموعه بنیاد شهید، بیش از ۳۰ شرکت را در اختیار دارد و دامنه فعالیت‌هایش از دامداری و کشاورزی تا صنایع الکترونیک و فعالیت‌های مالی می‌رسد.

همچنین بنیاد شهید مجموعه شرکت‌هایی با عنوان "شاهد" تاسیس کرده است که بیش از 10 شرکت را در اختیار دارند و فعالیت‌هایشان از ساخت و ساز، انرژی و بازرگانی، تا خدمات فرودگاهی را در بر می‌گیرد. چند شرکت و موسسه مالی و اعتباری نیز به بنیاد شهید وابسته‌اند. از جمله بانک ایران زمین و بانک دی که اختلاس مورد اشاره رئیس بنیاد شهید در بانک دی اتفاق افتاده است.

همین شیوه بنگاه‌داری دولتی است که فسادزا بوده و مشکلات متعددی را در سال‌های اخیر ایجاد کرده است.

 

گزارش فساد جذاب‌تر از مبارزه با فساد

برای قاضی‌زاده هاشمی همین که چند صباحی با اعلام اختلاسی در صدر اخبار باشد فرصت مغتنمی است. دولت سیزدهم در آستانه یکسالگی خود قرار دارد و عملکرد بنیاد شهید مورد اعتراض بیشتر خانواده‌های شهدا و ایثارگران قرار دارد. قاضی‌زاده بر این باور است که پاتوق برخی را برهم زده اما به نظر می‌رسد خانواده‌های معترض در خیابان که هرازچندگاهی مقابل بنیاد اعتراض می‌کنند و شعار می‌دهند؛ از تنگنای معیشتی به ستوه آمده‌اند و سیاست‌بازی گرهی از مشکلات آنها نخواهد گشود.

 

برای قاضی‌زاده هاشمی همین که چند صباحی با اعلام اختلاسی در صدر اخبار باشد فرصت مغتنمی است. اما به نظر می‌رسد خانواده‌های معترض در خیابان که هرازچندگاهی مقابل بنیاد اعتراض می‌کنند و شعار می‌دهند؛ از تنگنای معیشتی به ستوه آمده‌اند و سیاست‌بازی گرهی از مشکلات آنها نخواهد گشود

بنیاد شهید سازمانی بزرگ و ثروتمند است. بنگاه‌های اقتصادی بزرگی را در اختیار دارد و چندین موسسات مالی و اعتباری به آن وابسته است. همین شیوه بنگاه‌داری دولتی است که فسادزا بوده و مشکلات متعددی را در سال‌های اخیر برای بنیاد شهید ایجاد کرده است