موافقت ایران با جایگزینی دوربین‌های جدید آژانس در مجتمع «تسا»
تهران چراغ سبز نشان داد
نفیسه زارع‌کهن
به نظر می‌رسد مسیر مذاکرات هسته‌ای کم‌کم از دست‌انداز و سنگلاخ خارج می‌شود، که خبر رسیده ایران چراغ سبز نشان داده است؛ هرچند که کشورهای تروئیکا و سران کشورهای عربی همچنان مشغول صدور بیانیه‌های ضدایرانی و ناهموارتر کردن مسیر هستند.
دیروز از نورنیوز خبرگزاری نزدیک به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی خبر رسید که تهران برای نشان دادن حسن نیت اجازه داده دوربین‌های جدید آژانس در مجتمع «تسا» کرج جایگزین شود.
طبق گزارشی که این رسانه منتشر کرد یکی از موضوعات میان ایران و آژانس که در دو سفر شهریورماه و آذرماه گروسی به تهران مطرح‌شده بود با ابتکار عمل ایران از بروز سوءتفاهم در روابط ایران و آژانس جلوگیری کرد و به دلیل اتمام بخش اصلی بررسی‌های قضایی-امنیتی روی دوربین‌های آسیب‌دیده و همچنین نظر به اقدام آژانس در محکوم کردن خرابکاری در مجتمع تسا و پذیرش بررسی فنی دوربین‌ها توسط کارشناسان ایران قبل از نصب، ایران در اقدامی داوطلبانه اجازه جایگزینی دوربین‌های جدید را داده است.
هرچند که سپس متذکر شده بود: تصاویر ضبط‌شده توسط این دوربین‌های جدید مانند تصاویر دوربین‌های قبلی در اختیار آژانس قرار نخواهند گرفت و همچنان نزد ایران خواهند ماند.
منبع موثق: نصب دوربین اقدامی داوطلبانه نبود
این اما در حالی بود که بعدازآن ایلنا خبر داد از منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای شنیده اقدام ایران برای اجازه نصب دوربین در سایت کرج اقدامی داوطلبانه نبوده است. بر اساس گفته‌های این منبع طی مذاکره ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مقرر شده تا در ازای محکومیت اقدام تروریستی صورت گرفته در سایت تسا از سوی این نهاد، ایران نیز اجازه نصب دوربین‌ها را صادر کند.
اما تنها خبرگزاری‌ها نبودند که از رویکرد مثبت ایران سخن گفتند که وزیر امور خارجه و البته سخنگویش هم در سخنانی خبری تلویحی از چراغ سبز ایران دادند و به این ترتیب بود که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران گفت: به توافق خوبی با آژانس دست پیدا کردیم که می‌تواند برخی نگرانی‌های ادعایی در خصوص برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را برطرف کرده و تداوم بیش از پیش همکاری‌های متقابل با آژانس را به دنبال داشته باشد.
و البته سخنگوی وزارت خارجه خبر داد که: مذاکرات میان محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیشرفت داشته و اختلافات بر سر مسائل دوجانبه کاهش یافته است. سعید خطیب‌زاده همچنین گفت: نمی‌خواهم وارد جزئیات شوم، اما پیش‌بینی می‌کنم دو طرف به زودی به تفاهم برسند.
این چراغ سبز از سوی ایران اما در حالی رخ داد که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن تأکید بر لزوم تکمیل روند بازرسی‌های هسته‌ای در ایران، در گفت‌وگو با شبکه العربیه گفته بود: «مذاکرات هسته‌ای در وین بدون تکمیل بازرسی‌های هسته‌ای در ایران، به نتیجه نخواهد رسید. بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران به طرف‌های دیگر مذاکرات تضمین و اطمینان می‌دهد. آنچه امروز در وین مطرح می‌شود، بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ است. بازرسی ما از تأسیسات هسته‌ای ایران ماهیت برنامه ایران را مشخص می‌کند. ایران نباید درها را به روی بازرسان آژانس ببندد.»
صدور بیانیه علیه ایران: از اروپایی‌ها تا اعراب
در همین حال سه‌شنبه شب نمایندگان دائم بریتانیا، آلمان و فرانسه در سازمان ملل متحد بیانیه‌ای مشترک علیه ایران صادر کردند و با انتقاد از مواضع هسته‌ای ایران در مذاکرات وین هشدار دادند که ایران و قدرت‌های بزرگ به سرعت در حال رسیدن به پایان راه توافق برجام هستند.
این بیانیه که در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک قرائت شد اتهاماتی را متوجه ایران کرده و مدعی شد که برنامه هسته‌ای ایران هرگز به‌اندازه امروز پیشرفته نبوده است و صلح و امنیت بین‌المللی و نظام جهانی منع اشاعه را تضعیف می‌کند.
این بیانیه در ادامه ادعا می‌کند که «ایران از مصالحه‌هایی که پس از چندین هفته مذاکرات سخت به‌دست‌آمده بود، عقب‌نشینی کرده و درعین‌حال درخواست‌های حداکثری بیشتری را ارائه کرده است. ما به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که تشدید برنامه هسته‌ای ایران، برجام را به‌طور کامل از بین خواهد برد.»این در حالی است که محافل غربی نزدیک به مذاکره‌کنندگان غربی در وین هم تأیید کردند که مذاکره با ایران تاکنون تنها راه دستیابی به تفاهماتی است که می‌تواند برجام را احیا کند. آن‌ها همچنین اظهار داشتند کردند که تصمیم غرب تاکنون ادامه روند مذاکرات است و اشاره کردند که «گزینه نظامی به جای مذاکره غیرقابل بحث است.»
این منابع به المیادین گفتند که روند مذاکرات متوقف‌شده و طرف ایرانی «هنوز گامی مبنی بر تعهد خود برای بازگرداندن برنامه هسته‌ای خود به پارامترهای چارچوب‌های تعیین‌شده توافق وین، برنداشته است».
همان منابع افزودند که تمام آنچه ایرانی‌ها مطرح می‌کنند، «پیش از هر چیز به لغو تحریم‌های آمریکا» مربوط می‌شود. به گفته آن‌ها کشورهای غربی آماده بازگشت به توافق «با تمام جزئیات و بندهای آن» هستند، به این معنی که «ایران سانتریفیوژهای پیشرفته‌اش و همچنین ذخایر اورانیوم غنی‌شده بالای 3.67 درصدش را کنار بگذارد.»
به نظر می‌رسد با مشخص شدن تکلیف یک بخش از مناقشات فی‌مابین ایران و آژانس که در سفرهای گروسی به تهران مطرح شده بود می‌توان امیدوار بود که بخشی از چراغ‌های رابطه روشن شوند البته اگر مخالفان خارجی و برخی دشمنان منافع ملی در داخل به دنبال خاموش کردن آن نباشند
محافل غربی اشاره کردند که «چند سرنوشت برای سانتریفیوژهای پیشرفته و اورانیوم غنی‌شده بالای 3.67 درصد وجود دارد، ازجمله انتقال آن‌ها به خارج از ایران و قرار دادن آن‌ها تحت نظارت دائمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی.
این اما یک سمت ماجرا بود،از سوی دیگر سران شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه پایانی اجلاس خود در ریاض باز هم ایران را به ناامن کردن منطقه متهم کردند، مسئله‌ای که درروند مذاکرات هسته‌ای حتماً تاثیرخواهد گذاشت. به گزارش فارس آن‌ها بر ضرورت آنچه پایبندی ایران به منشور سازمان ملل و اصول حسن همسایگی خواندند، تأکید کرده و خواهان مشارکت کشورهای عضو شورای همکاری در هر مذاکراتی درباره ایران شدند.
در این بیانیه بار دیگر سران شورای همکاری، ادعای بی‌دلیل و مدرک حمایت ایران از حملات جنبش انصار الله یمن مطرح کردند و گفتند که ادامه حملات حوثی‌ها با حمایت ایران تهدیدی برای امنیت منطقه‌ای است.
آن‌ها همچنین مدعی شدند که برای حفظ وحدت یمن و حفظ حاکمیت آن تلاش می‌کنند و هرگونه دخالت در امور آن را مردود می‌خوانند.
چنین هم بود که خطیب‌زاده در پاسخ به این بیانیه گفت: تصور می‌رفت با مجموعه اقدامات و تحرکات دیپلماتیک اخیر بین جمهوری اسلامی ایران و شورای همکاری، شاهد نگرش جدیدی از سوی شورا نسبت به همکاری‌های منطقه‌ای باشیم.
وی از معدود کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس که همچنان در پشت شورا پنهان‌شده و مواضع غیرسازنده خود را به این نام منتشر می‌نمایند، خواست در دیدگاه‌ها و رویکرد‌های خود در قبال مسائل منطقه‌ای تجدیدنظر کنند و مسیر همکاری را جایگزین اتهامات تکراری کنند.سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: با کمال تأسف ادامه جنگ در یمن، افزایش نظامی‌گری خارجی و ورود عنصر مخرب رژیم صهیونیستی امنیت و ثبات منطقه را در معرض تهدید قرار داده و جمهوری اسلامی ایران مراتب نگرانی خود را اعلام کرده است.
به گفته وی جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گونه مداخله‌ای در برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود، برنامه دفاعی موشکی و امور مرتبط با سیاست‌های نظامی و دفاع بازدارنده خود را برنمی‌تابد.
به این ترتیب است که به نظر می‌رسد با مشخص شدن تکلیف یک بخش از مناقشات فی‌مابین ایران و آژانس که در سفرهای گروسی به تهران مطرح شده بود می‌توان امیدوار بود که بخشی از چراغ‌های رابطه روشن شوند البته اگر مخالفان خارجی و برخی دشمنان منافع ملی در داخل به دنبال خاموش کردن آن نباشند.
دیدگاه تان را بنویسید