پژوهشگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری:
باکو به ملاحظات روابط با ایران توجه داشته باشد
پژوهشگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری گفت: حضور اسرائیل به ویژه در مناطق تازه الحاق شده به خاک جمهوری آذربایجان که در مجاورت مرزهای ایران است حتی در قالب شرکت‌های عمرانی و مخابراتی ایجاد حساسیت خواهد کرد و دولت باکو باید این ملاحظه داشته باشد و اگر واقعا رابطه با ایران را در قالب برادری و دوستی می‌خواهند باید به این حساسیت‌ها توجه داشته باشند. ولی کالجی در گفت‌وگو با ایلنا، در ارزیابی سخنان رئیس‌جمهور آذربایجان در مصاحبه با رسانه ترکیه‌ای و واکنش وی به برگزاری رزمایش ایران در مرزهای این کشور و همچنین مسیر تردد کامیون‌های ایرانی به سمت ارمنستان گفت: ابتدا باید به این نکته توجه داشته باشیم که همه مسائلی که ظرف یک الی دو ماه اخیر اتفاق افتاده ریشه در جنگ سال گذشته آذربایجان و ارمنستان و توافقنامه آتش‌بسی دارد که بین این دو کشور و با مشارکت روسیه امضا شد؛ چراکه این توافقنامه کلی است و در خیلی موارد وارد جزئیات نشده و ابهاماتی دارد. یکی از ابهامات توافق مسکو این است که مختصات مسئله کریدور نخجوان در آن مشخص نشده است. مساله بعد این است که بازگشت مناطق هفت‌گانه اطراف قره‌باغ به آذربایجان به ویژه مناطقی مثل لاچین پس از ۳۰ سال ارمنستان را با جمهوری آذربایجان همسایه کرده است، به این معنی که مرزبندی‌هایی که در حدود مرزی که قرار بود پس از فروپاشی شوروی انجام شود با تاخیر در حال انجام است و این مشکلاتی که الان در مسیر بین منطقه گوریس- گاپان رخ داده به این دلیل است که کنترل ۲۴ کیلومتر از این منطقه به دست جمهوری آذربایجان افتاده و همین وضعیت جدید است که باعث می‌شود طرفین ارمنستان و آذربایجان سال گذشته بارها تنش و درگیری مرزی پیدا کنند؛ چراکه در این منطقه مراتع، معدن طلا و چشمه و برخی روستاهایی وجود دارد که تعیین حدود نشده است.
راه‌حل منطقی و پایدار مشکل پیش آمده این است که ارمنستان و جمهوری آذربایجان با مشارکت روسیه و ایران یک موافقت‌نامه تکمیلی در ادامه موافقت‌نامه آتش‌بس سال گذشته تصویب و موضوعات اختلافی از جمله جزئیات کریدور نخجوان و لاچین و مسیرهای ترانزیتی را مشخص کنند
وی ادامه داد: من هم در مصاحبه با رسانه‌های آذربایجانی و هم رسانه‌های ارمنستانی گفته‌ام که راه حل منطقی و پایدار این موضوع که هم مشکل دو کشور را در چارچوب آن حل کند و هم مشکلی برای کشور ما ایجاد نشود و مسیر ترانزیتی و امنیت خودروها و شهروندان ما تامین شود، این است که ارمنستان و جمهوری آذربایجان با مشارکت روسیه و ایران یک موافقت نامه تکمیلی در ادامه موافقت نامه آتش‌بس سال گذشته را تصویب کنند و این موضوعات اختلافی از جمله جزئیات کریدور نخجوان و لاچین و مسیرهای ترانزیتی را مشخص کنند. برای مثال لاچینی که الان دولت باکو به آن معترض است، در توافقنامه آمده برای دسترسی شهروندان ارمنستان به آذربایجان تعیین شده اما حال سوال این است که آیا کامیون‌های ایرانی هم می‌توانند از این مسیر استفاده کنند یا خیر؟ اگر قرار است منعی وجود داشته باشد باید مکتوب شود. همچنین ابهام دیگر این است که کریدور نخجوان-آذربایجان از چه مناطقی از ارمنستان عبور می‌کند و آیا این مسیر فقط جاده است یا ریلی نیز خواهد بود؟ این‌ها باید ابهام زدایی شود و تا زمانی که فضای ابهام وجود دارد این مسائل و مشکلات رخ می‌دهد. وی افزود: همچنین باید به این مساله در تحولات اخیر توجه داشته باشیم که حساسیت در داخل کشورمان نسبت به تحولات مربوط به ایروان و باکو از جهت حضور جمعیت ارامنه و آذری‌ها بسیار بالا است و مسائل تاریخی از جمله قرارداد ترکمنچای به این حساسیت دامن می‌زند و شما دیدید که سخنرانی سال گذشته رئیس‌جمهور ترکیه چه واکنش‌هایی را در کشورمان به همراه داشت. در نتیجه باید نسبت به همه موضوعات مبهم توافق مسکو مذاکره صورت گیرد و من فکر می‌کنم ۳۰ سال پس از فروپاشی شوروی، رهبران این کشورها به سطحی از بلوغ رسیده باشند که این مسائل را از طریق گفت‌وگو و پای میز مذاکره حل کنند.
ترکیه و آذربایجان از موضع بالا به مناسبات قفقاز نگاه می‌کنند
این تحلیل‌گر مسائل قفقاز در پاسخ به این سوال که در سال‌های گذشته همواره شاهد بیان مواضع خصمانه، ناقض تمامیت ارضی کشورمان و همچنین مداخله‌جویانه از سمت نمایندگان مجلس آذربایجان و شبکه‌های خصوصی این کشود بوده‌ایم، اما روز دوشنبه اظهاراتی از سمت رئیس‌جمهور این کشور مطرح شد که اساسا نوعی اتهام‌زنی و در کنار آن مداخله در امری همچون برگزاری مانور نظامی در داخل مرزهای کشورمان بود، چنین مواضعی تا چه میزان اراده باکو و تا چه میزان سخنان آنکارا یا تل‌آویو از زبان آقای علی‌اف است، گفت: تردیدی نیست که روابط آذربایجان و ترکیه استراژیک و قوی است و بعد از جنگ اخیر نیز بر عمق آن افزوده شده است؛ ترکیه و آذربایجان خود را دو کشور پیروز جنگ دوم قره‌باغ می‌دانند و از موضع بالا به مناسبات قفقاز نگاه می‌کنند اما اینکه نسبت به ایران که طی ۳۰ سال گذشته قره‌باغ را بخشی از حاکمیت جمهوری آذربایجان دانسته و در جریان جنگ سال گذشته هم به صراحت این موضوع را اعلام کرده چنین موضع‌گیری صورت بگیرد جای تاسف دارد.
برخورد نامناسب با کامیون‌داران ایرانی جای تامل دارد
وی افزود: کمک‌های ایران به مردم نخجوان در جریان جنگ اول قره‌باغ که در خاطرات آقای هاشمی هم آمده به هیچ عنوان قابل انکار نیست و در یک‌سال گذشته نیز بارها دولت آذربایجان از مواضع ایران تشکر کرده اما موضوع این است که برخورد نامناسب با کامیون‌داران ایرانی آن هم در حالی که نزدیک به ۳۰ سال و از زمان جنگ اول قره‌باغ که ارتباط زمینی نخجوان با آذربایجان قطع شد، می‌گذرد و تمام کامیون‌داران جمهوری آذربایجان و شهروندان نخجوان از مسیر آذربایجان شرقی ما زمینی و با هزینه خیلی پایین تردد کرده‌اند و طی این سال حتی یک مورد توقیف و مزاحمت و بازداشت اتفاق نیفتاده است، بسیار جای تامل دارد.
رزمایش مشترک آذربایجان، ترکیه و پاکستان که پیش از رزمایش ایران صورت گرفت، نقض کنوانسیون دریای خزر بود که در آن صریحا عنوان شده حضور کشورهایی بجز کشورهای حاشیه دریای خزر به منظور رزمایش غیرقانونی است
رزمایش مشترک سه کشور نقض کنوانسیون دریای خزر بود
وی ادامه داد: نکته بعدی این است که اساسا رزمایش مشترک آذربایجان، ترکیه و پاکستان که پیش از رزمایش ایران صورت گرفت، نقض کنوانسیون دریای خزر بود که در آن صراحتا عنوان شده حضور کشورهایی بجز کشورهای حاشیه دریای خزر به منظور رزمایش غیرقانونی است. بحث این بوده که دریای خزر دریایی غیرنظامی است و این منظور تنها متوجه ناتو و غرب نیست بلکه هر کشوری به جز ۵ کشور ساحلی دریای خزر را شامل می‌شود. همچنین این نکته هم باید در رابطه با رزمایشی که در منطقه شمال غرب برگزار کردیم مدنظر قرار بگیرد که رزمایش‌ها در ایران توسط ستاد کل نیروهای مسلح و شورای عالی امنیت ملی و با موافقت رهبر انقلاب طبق یک برنامه زمان بندی در طول سال اجرا می‌شود و به این دلیل که وسعت ایران زیاد است این مانورها در مناطق مختلف کشور و به منظور آمادگی نیروهای مسلح صورت می‌گیرد و هیچ فرقی نمی‌کند شمال غرب یا شمال شرق باشد. پژوهشگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری گفت: الان وضعیتی که بعد از سقوط افغانستان به دست طالبان رخ داده و موج مهاجران و تحرکات پ‌ک‌ک در مرزهای غربی و تحرکات اسرائیل در قفقاز چنین رزمایشی را می‌طلبد. برگزاری مانور نظامی در داخل مرزهای ایران حق حاکمیتی کشورمان است و به هیچ کشوری ارتباط پیدا نمی‌کند؛ حالا آقای علی اف می‌گوید چرا ما در ۳۰ سال گذشته رزمایش نداشتیم که اینگونه نیست و در این مدت ما بارها و بارها رزمایش داشتیم و تازگی ندارد که برای برنامه خاصی در این مقطع رزمایش برگزار کنیم و این طبق زمان‌بندی ستادکل نیروهای مسلح است.
اسرائیل در پوشش شرکت‌های مستقر در آذربایجان جاسوسی می‌کند
کالجی همچنین در پاسخ به پرسشی در خصوص حضور رژیم صهیونیستی در منطقه قفقاز و نگرانی از تاثیر لابی‌های این رژیم در تحولات منطقه و اظهارات مقامات باکو گفت: روابط باکو و تل‌آویو مساله پنهانی نیست؛ نکته مهم اما در روابط آذربایجان با رژیم صهیونیستی که در خصوص سایر کشورهای منطقه هم صدق می‌کند این است که این رابطه در بعد دوجانبه تا آنجایی به خودشان مربوط می‌شود که پیامدها و آثار آن متوجه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نشود. من اخیرا مقاله‌ای را در آذربایجان منتشر کردم و در آن مقاله اشاره کرده‌ام که حضور اسرائیل به ویژه در مناطق تازه الحاق شده به خاک جمهوری آذربایجان که در مجاورت مرزهای ایران است حتی در قالب شرکت‌های عمرانی و مخابراتی ایجاد حساسیت خواهد کرد و دولت باکو باید این ملاحظه داشته باشد و اگر واقعا رابطه با ایران را در قالب برادری و دوستی می‌خواهند باید به این حساسیت‌ها توجه داشته باشند که نگرانی ایران این است که از این شرکت‌ها برای پوشش جاسوسی و کارهای خرابکارانه علیه کشورمان استفاده نشود که البته مسبوق به سابقه است و این با آن سطح روابط باکو-تهران در تناقض خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید