دستگاه‌های موازی فرهنگی از اقتدار وزارت ارشاد می‌کاهند

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: دستگاه‌های موازی فرهنگی در داخل و خارج از دولت، منجر به کاهش اقتدار و اقدام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌شوند.

به گزارش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در بخش دوم گفت و گو وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در طرح تجربه نگاری وی به چگونگی رویکرد مواجهه با نظام مسائل سنتی و فعلی وزارتخانه (مانند شاخص های سنجش فرهنگ، ضعف سیستم اداری و ساختاری، وجود دستگاه های موازی و ...) پرداخته است.

دامنه‌های وسیعی از طرز تلقی‌های سلیقه‌ای

صالحی تاکید دارد که یکی از مشکلات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که نظام ارزش گذاری متفاهم عمومی ندارد و حوزه فرهنگ و هنر با دامنه های وسیعی از طرز تلقی های عقیده ای و سلیقه ای مواجه است و همچنین شاخص های کمی حوزه فرهنگ کامل نیست و در میزان اثر بخشی اش تغییرهای قابل توجهی دارد.

همچنین در بخش دیگری از این گفت و گو تاکید شده که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شاخص های کمی از لحاظ تولید شاخص ها و از لحاظ اینکه چه مقدار به اثر بخشی منتهی می شود و یا نمی شود، دارای خلاء است.

در بخش دیگری از این گفت و گو، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح می کند: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از قدیم دارای چالش هالی قدیمی بوده و هست و ساختار اداری آن در دو دهه کاهش یافته است و حجم وسیعی از نیروهای قراردادی به آن افزوده شده است.

حجم وسیعی از تقاضای انبوه در حوزه فرهنگ و هنر

همچنین در ادامه به بودجه و منابع مالی این وزارتخانه اشاره شده و تصریح شده که با حجم وسیعی از تقاضای انبوه در حوزه فرهنگ و هنر مواجه است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دوم این گفت و گو به دستگاه های موازی فرهنگی در داخل و خارج از دولت که منجر به کاهش اقتدار و اقدام این وزارتخانه می شود هم اشاره کرده است.

صالحی در این حوزه تاکید کرده: ما به دنبال مرجعیت سازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بودیم. اینکه جریان رصد فرهنگی در کشور در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعریف شود و وارد میدان مسئله یابی شدیم که در کلان این مسئله یابی جایگاه مسایل قدیمی و مزمن هم مشخص شد.

گسترش میدان مسئله‌یابی

در بخش دیگری از دومین گفت و گوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به مبنای وی برای چگونگی مسئله مند کردن قلمرو مدیریتی و قلمرو سیاستگذاری به عنوان یک مولفه مهم و کلیدی در حوزه سیاستگذاری فرهنگی پرداخته شده است.

وی در این زمینه تاکید کرده است: به جای اینکه مسئله ها را از هیاهو و جنجال های اطراف بگیریم، میدان مسئله یابی خود را گسترده تر کنیم. با تفحص های صورت گرفته در این زمینه به ۱۴ مسئله اصلی رسیدیم که به عنوان مسئله های مبنایی در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه شد.

توجه به تطابق ساحت فرهنگ  با تحولات محیطی

اولین مسئله تولید محتوا است که با دو مسئله اصلی مواجه بودیم. اولین مسئله اینکه چه مقدار الگوسازی ها و محصولات ما با هویت ایرانی اسلامی سازگاری دارد و دومین مسئله در حوزه تولید محتوا غلبه کمیت بر کیفیت و ضعف کیفی بسیاری از تولیدات است.

دومین مسئله در حوزه اقتصاد فرهنگ است که با دو مسئله در این حوزه مواجه بودیم. اولین موضوع ضعف منابع مالی تولید آثار فرهنگی و هنری است و دومین موضوع ضعف تقاضا در این قسمت است. تقاضای فرهنگی در کشور ما به شدت پایین است.

سومین مسئله حقوق اصحاب فرهنگ و هنر است که ۵ محور در این زمینه را به عنوان محورهای مهم ضعف و مسئله احساس کردیم.  اولین محور ابهام و عدم شفافیت در حقوق حرفه ای اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه بود. دومین محور موانع قانونی و اجرایی و سلیقه ای در تولید آثار محصولات فرهنگی و هنری است که موجب کندی و یا عدم تولید آثار می شود. سومین محور عدم شفافیت در نظام حمایتی از اصحاب فرهنگ، هنر در تولید و مصرف فرهنگی است. چهارمین محور ضعف مشارکت بخش خصوصی و نهادهای مردمی در سیاستگذاری و برنامه ریزی عرصه فرهنگ و هنر بود. پنجمین محور فقدان گفت و گو و تعامل میان اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه در داخل و بیرون بود.

حوزه فرهنگ نمی‌تواند نسبت به فضای مجازی در حاشیه قرار بگیرد

چهارمین مسئله تطابق ساحت فرهنگ با تحولات محیطی بود که در این حوزه هم با دو مسئله رو به رو بودیم. اولین مسئله گسترش شکاف های نسلی، قومیتی، جنسیتی و ... است که بر حوزه فرهنگ تاثیر گذار است و دومین مسئله تحولات فناورانه در فضای مجازی است که حوزه فرهنگ نمی تواند نسبت به آن در حاشیه قرار بگیرد.

پنجمین مسئله و محور، عرصه بین الملل است. ایران همواره کشور کنشگر در صحنه جهانی بوده است. در حوزه فرهنگ و هنر در عرصه بین الملل هم با موضوعاتی مانند بحث ایران هراسی و شیعه هراسی، حضور کمرنگ در مجامع و رویدادهای بین المللی و همچنین حضور کمرنگ در بازارهای فرهنگی و هنری در عرصه بین المللی رو به رو بودیم.

در بخش سوم این گفت و گو وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به الگوی تدوین و اجرایی سازی کلان برنامه های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرده است.

توجه به نقاط ضعف و قوت در کلان برنامه ها

صالحی درباره اینکه آیا به برنامه هایی که در زمان اخذ رای اعتماد از مجلس شورای اسلامی به نمایندگان مردم قول داده، پایبند بوده است یا خیر، می گوید: برای طی مسیر مسائل این حوزه را رصد کرده و گام نخست تهیه برنامه بود. گام دوم تعیین چشم انداز بود و این چشم انداز در سه بخش صیانت و تعالی هویت و سبک زندگی اسلامی ایرانی، حمایت و تقویت آفرینش های فرهنگی هنری و ارائه نقش الهام بخش فرهنگی ایران در جهان و منطقه بود.

به نقطه های ضعف و قوت هم در حوزه های مختلف اشاره شد که در هر کدام از حوزه ها به ۱۵ مورد اشاره شد. به عنوان مثال یکی از نقطه های ضعف می توان به ضعف آموزش و پژوهش مورد نیاز برای حضور بین الملل بود. بعد از روشن شدن نظام اهداف عرصه های فعالیت را مشخص و ۷ عرصه را احصا کردیم که شامل هنر و ادبیات، صنایع خلاق فرهنگی، سنت ها، آیین ها و نهادهای دینی و ملی، مناسبات اقدام و خرده فرهنگ ها،مناسبات بین فرهنگی ایران و جهان و مناسبات بین ادیان و مذاهب ایران و جهان می شود.

به برنامه ارائه شده تعهد داشتیم

بر این اساس نقشه راه عملیاتی به مجلس شورای اسلامی ارائه شد و بعد از مسئولیت ساز و کارهای عملیاتی آن را در وزارتخانه دنبال شد و بر این اساس به برنامه ارائه شده تعهد داشتیم و بر مبنای نظام معاهده آن را پیش بردیم.

در بخش دیگری از سومین گفت و گوی منتشر شده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای طرح تجربه نگاری این وزارتخانه، صالحی به برخی چالش های پیش رو در اجرای برنامه های خود اشاره کرده است.

در این بخش صالحی تاکید کرده است: برای اجرای ۴۰ برنامه ارائه شده به مجلس شورای اسلامی در ابتدا آن را به ۹ کلان برنامه در قالب تجمیع سازی تبدیل کردیم که هم بحث های مدیریتی را روان تر می کرد و هم مفاهمه را روشن تر می کرد. همچنین مسئول کلان برنامه انتخاب شد.

دومین اقدام در این مسیر ساختار راهبردی کلان برنامه ها بود که شورای راهبردی برای آن تشکیل شد . در این شورا روند پیشرفت هر کلان برنامه و موانع پیش رو بررسی می شد.

صالحی به سومین اقدام در مسیر کلان برنامه هم اشاره کرده و تاکید می کند: در این مسیر تلاش شد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در نظام بودجه ریزی دخالت بدهیم. از سال ۹۷ پاره ای از اتفاقات در نظام بودجه ریزی وزارتخانه ایجاد شد که بر این اساس تمامی برنامه های معاونت ها  سازمان ها نظام ارتباطی خود با کلان برنامه ها را تعریف کند.

چهارمین اقدام هم نظام گزارش گیری و نظارت است که از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سومین گفت و گوی طرح تجربه نگاری به آن اشاره شده است.