با مجوز آمریکا منابع ارزی آزاد شده سهم شرکت‌های کره جنوبی شد؛
پول ایران از این جیب به آن جیب سئول
محبوبه ولی
همزمان که مردم در فقر و بی‌برقی و بی‌آبی دست و پا می‌زنند، مبالغ هنگفتی از پول ایران در کشورهای دیگر بلوکه شده است؛ از عراق گرفته تا کره جنوبی و ژاپن. دو ماه پیش بانک مرکزی اعلام کرد که هفت میلیارد دلار از پول ایران در کره جنوبی و چهار میلیارد دلار نیز در عراق بلوکه شده است.
گزارش بانک مرکزی اضافه می‌کرد که رقم پول‌های بلوکه شده ایران در سایر کشورها به ۱۵ میلیارد دلار می‌رسد.
البته این گزارش بانک مرکزی ایران است. منابع دیگر میزان پول‌های بلوکه شده ایران را ۳۶ میلیارد دلار برآورد می‌کنند که گستره جغرافیایی آن نیز علاوه بر عراق، کره جنوبی و ژاپن تا لوکزامبورگ و عمان و چین و ... گسترده است. این منابع ارز بلوکه شده ایران در کره جنوبی را هشت میلیارد، در عراق شش میلیارد و در لوگزامبورک دو میلیارد دلار اعلام می‌کنند؛ بماند که میزان مجموع این ارزها تا صد میلیارد دلار هم تخمین زده شده است.
اینها همه پول نفت ایران است که در زمان حیات برجام و حتی پیش و پس از آن فروخته شده، اما به دلیل تحریم‌ها بازنگشته است.
سه سال تلاش
در میان تمام این کشورها، میزان پول بلوکه شده ایران در کره جنوبی رقم قابل‌توجهی است و ایران سه سال متوالی است که در حال رایزنی و مذاکره برای بازپسگیری این پول است. کار حتی به توقیف نفتکش سئول هم رسید. دی ماه پارسال نیروی دریایی سپاه پاسداران ایران یک نفتکش متعلق به کره جنوبی را در آب‌های خلیج فارس توقیف کرد. گرچه علت توقیف آلودگی زیست محیطی نفتکش اعلام شد اما بسیاری آن را مرتبط با ارزهای بلوکه شده ایران می‌دانستند.
رفت و آمدهای دیپلماتیک از سوی سئول به تهران آغاز شد. مقامات سئول به ایران آمدند و رایزنی‌ها برای آزادی نفتکش را شروع کردند. همزمان موضوع پول‌های بلوکه شده ایران نیز مورد بحث دو طرف بود.
فروردین امسال چانگ سوی کیون، نخست‌وزیر کره جنوبی به ایران آمد و عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران هم به سئول رفت. در تمام این ماه‌ها و هفته‌ها نتیجه این رفت و آمدها و مذاکرات تیتر اول خبرها بود. ایران از بی‌عملی کره گلایه می‌کرد و سئول مدعی بود که آمریکا اجازه آزادسازی پول‌های ایران را نمی‌دهد.
در نهایت اواخر فروردین امسال کشتی توقیف شده کره جنوبی در ایران آزاد و پس از آن نیز خبر توافق تهران و سئول بر سر آزادسازی منابع ارزی ایران منتشر شد. تحلیل و تفسیرها در ایران و همینطور امیدها درباره این منابع ارزی که قرار بود به زودی آزاد شوند، شروع شد.
تارنمای کی.بی.اس وابسته به رادیو و تلویزیون کره جنوبی در گزارشی اعلام کرد که به دنبال صدور معافیت جزئی آمریکا برای آزادسازی بخشی از دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی، تهران حدود ۷۰ میلیون دلار بدهی خود به شرکت‌های صادرکننده کره جنوبی را پرداخت کرده است
رکب سئول ـ واشنگتن به ایران
برخی با انتشار این خبر که بخشی از پول‌های نفت فروخته شده به زودی به ایران می‌آید اظهار خوشحالی کردند و برخی دیگر سعی کردند راهکار علمی ارائه دهند درباره اینکه «با این چندین میلیارد دلار پول آزاد شده چه باید کرد؟»!
در این میان آمریکا هم هرازگاهی با مخالفت کردن، شرط گذاشتن یا تکذیب آزادی ارزهای بلوکه شده ایران، آن امیدها را ناامید می‌کرد؛ تا اینکه هفته جاری رسانه‌های کره جنوبی خبر رسمی موافقت آمریکا و همینطور آزادسازی منابع ارزی ایران را منتشر کردند، اما کماکان خبری از رسیدن این پول‌ها به ایران نیست.
به نظر می‌رسد ایران رکب خورده است و نتیجه سه سال تلاش برای بازپسگیری پولش، صرفا انتقال این پول از این جیب به آن جیب سئول شده است!
خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی روز شنبه نوشت که آمریکا به ایران اجازه داده تا از منابع مالی مسدود شده خود در ژاپن و کره جنوبی برای «بازپرداخت بدهی‌های خود به این دو کشور» استفاده کند! این اجازه نیز ۹۰ روزه است.
دیروز نیز تارنمای کی.بی.اس وابسته به رادیو و تلویزیون کره جنوبی در گزارشی اعلام کرد که به دنبال صدور معافیت جزئی آمریکا برای آزادسازی بخشی از دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی، تهران حدود ۷۰ میلیون دلار بدهی خود به شرکت‌های صادرکننده کره جنوبی را پرداخت کرده است.
این رسانه افزوده که ۴۰ شرکت کره جنوبی از ایران طلب داشته‌اند که بر اساس برآوردها هنوز ۲۰ میلیون دلار از بدهی ایران به حدود ۱۰ صادرکننده کره جنوبی باقی مانده است.
به نظر می‌رسد ایران رکب خورده است و نتیجه سه سال تلاش برای بازپسگیری پولش، صرفا انتقال این پول از این جیب به آن جیب سئول شده است!
جالب آنکه مجوز آمریکا مربوط به سه ماه قبل است و بیشتر شرکت‌های کره‌ای در این مدت یعنی قبل از ماه جاری طلب خود از ایران را گرفته‌اند اما چون شرکت‌های ژاپنی موفق به تسویه با ایران نشده‌اند، آمریکا مدت زمان این مجوز را تمدید کرده است.
پول ایران آزاد نشده؛ امکان دست‌درازی به آن فراهم شد
پیش از این برخی از اجازه آمریکا برای آزادسازی منابع مالی ایران در کره جنوبی و ژاپن به عنوان چراغ سبزی برای مذاکرات وین یاد می‌کردند. حالا اما به نظر می‌رسد این اجازه صرفا در راستای تامین منافع متحدان ایالات متحده بوده است. ایران اوایل سال جاری نیز به دلیل بدهی به سازمان ملل از حق رأی خود محروم شد. این بدهی اما از محل دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی پرداخت شد.
حال بسیاری معتقدند که این اقدام نه تنها کمکی به ایران نمی‌کند بلکه منجر به کاهش منابع ارزی ایران در خارج از کشور شده است. البته ناگفته نماند که شاید ایران با بخش دیگری از این منابع بتواند از شرکت‌های کره‌ای و ژاپنی کالا بخرد اما کیفیت و شرایط این معامله و همینطور زمان آن نیز بسیار محدود است؛ مشخص نیست که اصلا در این مدت باقی مانده از مجوز آمریکا، ایران بتواند بخشی از مایحتاج خود از شرکت‌های این دو کشور را تهیه کند یا نه و اینکه پس از قرارداد و کسر پول آن از منابع مالی ایران، شرکت‌های مذکور به تعهد خود برای صادرات آن کالا پایبند بمانند یا نه.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو هیأت رئیسه مجلس روز شنبه در همین ارتباط به فارس گفت که «دارایی‌های کشور ما در کره و ژاپن آزاد شده و در اختیار شرکت‌های این دو کشور قرار گرفته تا کالاها و محصولات خود را بدون هیچ زحمت و به دور از هر بازار رقابتی به ایران بفروشند.»
وی افزود: «این اقدام نه تنها آزادسازی دارایی‌ها نیست بلکه به معنای این است که دارایی‌های ایران را در اختیار کشورهای دیگر قرار داده‌اند.»
بسیاری چون او معتقدند که دارایی‌های ایران آزاد نشده، بلکه امکان دست‌درازی به آن فراهم شده است.
دیدگاه تان را بنویسید