با انتصاب رئیس جدید قوه قضائیه، یکدست‌سازی قوا در کشور نهایی شد؛
مثلث رئیسی، قالیباف، اژه‌ای
محبوبه ولی
در میان سیل تبریکاتی که به مناسبت انتصاب غلامحسین محسنی اژه‌ای به ریاست قوه قضائیه به سوی رسانه‌ها و فضای مجازی گسیل شد، یک تصویر قابل تامل بود؛ تصویری از ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف و غلامحسین محسنی اژه‌ای در کنار یکدیگر که در بالای آن نوشته شده «جهاد سازندگی به روایت تصویر» و در پایین تصویر هم از این سه تن به عنوان «ترکیبی که ایران را آباد می‌کند» یاد شده است.
غلامحسین محسنی اژه‌ای در حالی که هفته گذشته اخبار پیرامون ریاستش بر قوه قضائیه را شایعه می‌خواند، اکنون رئیس قوه قضائیه است. حکم انتصاب او روز پنجشنبه پس از آن منتشر شد که یک روز قبل‌تر یعنی چهارشنبه گذشته نامه ابراهیم رئیسی به رهبر انقلاب رسانه‌ای شده بود. رئیسی در این نامه از رهبر انقلاب کسب اجازه کرده بود که بر تمهید مقدمات تشکیل دولت جدید متمرکز شود و بعد هم خواسته بود که معظم له در صورت صلاحدید در خصوص ریاست قوه قضائیه اتخاذ تصمیم فرمایند.
به فاصله چند ساعت از این نامه خبر آمد که انتخاب رهبر انقلاب بر ریاست قوه قضائیه، غلامحسین محسنی اژه‌ای است. بدین ترتیب اژه‌ای دو روز گذشته را در میان انبوه تبریک و تهنیت‌ها و تحلیل‌ها از چگونگی حضور او در این مسند گذراند.
کارنامه‌ای با دو پرونده بزرگ اقتصادی
تحلیل‌ها بیش از هر چیز ناظر بر سابقه طولانی اژه‌ای و کارنامه مفصل قضایی اوست. اژه‌ای بسیار جوان بود که وارد دستگاه قضایی شد و همین امر موجب شده که اکنون در 65 سالگی با تجربه پرونده‌های سنگین امنیتی و اقتصادی تبدیل به هفتمین قاضی‌القضات ایران شود. در این سابقه طولانی، بیش از همه وجه اطلاعاتی او جلب نظر می‌کند.
او برای مردم با دادگاه غلامحسین کرباسچی شناخته شد. آن زمان یعنی در سال 77، اژه‌ای 42 سال داشت. جلسات دادگاه هر شب از تلویزیون پخش می‌شد و مردم با قاضی جوانی آشنا می‌شدند که گفت‌وگوهای او با شهردار وقت تهران در جایگاه متهم بسیار برای آنها تازگی داشت.
محسنی‌اژه‌ای نیز بعدها از فشارهای مداوم افراد ذی‌نفوذ و حتی تهدید خود و خانواده‌اش برای آزادی کرباسچی سخن گفت. بحث و جدل‌های او با کرباسچی و اقتدارش در اداره دادگاه در حالی برای مخاطب میلیونی تلویزیون پخش می‌شد که افکار عمومی تشنه مبارزه با فساد بود.
به طور کلی سابقه اطلاعاتی رئیس جدید قوه قضائیه پررنگ است. او پیش از آنکه بازجوی مهدی هاشمی شود، در سال‌های 63 و 64 مسئول گزینش وزارت اطلاعات بود و بعد هم به مدت سه سال به عنوان نماینده قوه قضائیه در وزارت اطلاعات منصوب شد
اژه‌ای قبل از پرونده کرباسچی، قاضی پرونده فاضل خداداد که به عنوان اولین پرونده بزرگ فساد اقتصادی در جمهوری اسلامی شناخته می‌شود نیز بود.
قاضی‌القضاتی با سبقه اطلاعاتی
اما آن زمان کمتر کسی از مردم عادی می‌دانست که اژه‌ای خیلی سال پیش از آنکه با پرونده کرباسچی شناخته شود، در پرونده مهمتری اثرگذار بوده است. او نماینده دادستان در پرونده سیدمهدی هاشمی، برادر داماد آیت‌الله منتظری بود.
پرونده هاشمی یکی از مهمترین پرونده‌های امنیتی و اطلاعاتی مربوط به دهه 60 است. اژه‌ای جوان، آن زمان، تنها 30 سال داشت که به عنوان بازجوی سیدمهدی هاشمی وارد این پرونده مهم شد. چند ماه پس از بازجویی اعترافات هاشمی از تلویزیون پخش شد و اکنون که اژه‌ای رئیس قوه قضائیه شده است، در بازخوانی سوابق او، این پرونده سهم قابل توجهی دارد.
به طور کلی سابقه اطلاعاتی رئیس جدید قوه قضائیه پررنگ است. او پیش از آنکه بازجوی مهدی هاشمی شود، در سال‌های 63 و 64 مسئول گزینش وزارت اطلاعات بود و بعد هم به مدت سه سال به عنوان نماینده قوه قضائیه در وزارت اطلاعات منصوب شد.
در دولت نخست محمود احمدی‌نژاد نیز وزیر اطلاعات بود که این فصل از دوران کاری او نیز پرحاشیه و پرفراز و نشیب بوده است. او نیز مانند حیدر مصلحی، وزیر اطلاعاتی بود که با محمود احمدی‌نژاد دچار اختلاف و از دولت او جدا شد. گفته می‌شود که این اختلاف بر سر تعلل احمدی‌نژاد از پذیرش برکناری اسفندیار رحیم‌مشایی و همچنین مخالفت اژه‌ای با پخش اعترافات بازداشت‌شدگان حوادث پس از انتخابات سال 88 از تلویزیون بوده است. نهایتا سوم مرداد سال 88 احمدی‌نژاد چند روز پس از یک درگیری لفظی با اژه‌ای، او را برکنار کرد. مجید علوی، معاون اژه‌ای حکم سرپرستی را قبول نکرد و احمدی‌نژاد خودش سرپرست وزارت اطلاعات شد.
به فاصله کوتاهی یعنی در شهریور سال 88، اژه‌ای با حکم صادق آملی لاریجانی که احمدی‌نژاد بارها نشان داده بود که دل خوشی از او و به طور کلی خانواده لاریجانی‌ها ندارد، به عنوان معاون اول قوه قضائیه منصوب شد.
با انتصاب اژه‌ای به ریاست قوه قضائیه بسیاری معتقدند آن یکدست شدنی که برای اداره کشور تعریف شده، تحقق یافته و انتظار میرود با توجه به گرایش‌های سیاسی یکسان و مشترک رئیسی، قالیباف و اژه‌ای، دعواهای سیاسی میان قوا خاتمه پیدا کند
دعواهای سیاسی پایان می‌یابد؟
جایگاه و موقعیت اژه‌ای در دستگاه قضایی به قدری محکم بود که پس از رفتن آملی لاریجانی و آمدن رئیسی، علی رغم تغییراتی که ابراهیم رئیسی در این قوه ایجاد کرد، اژه‌ای کماکان در سمت معاون اول قوه قضائیه باقی ماند.
اکنون با انتصاب او به ریاست قوه قضائیه بسیاری معتقدند آن یکدست شدنی که برای اداره کشور تعریف شده، تحقق یافته و انتظار میرود با توجه به گرایش‌های سیاسی یکسان و مشترک رئیسی، قالیباف و اژه‌ای، دعواهای سیاسی میان قوا خاتمه پیدا کرده و از رهگذر آن، موانع برای حل بسیاری از مشکلات نیز مرتفع شوند؛ به ویژه آنکه سپاه نیز با هر سه آنها همسوست.
از سوی دیگر اما بسیاری از چهره‌ها نسبت به حذف سایر سلایق سیاسی از اداره کشور هشدار میدهند. در میان این هشدارها به نظر می‌رسد دو رئیس جدید قوا می‌کوشند با دعوت از سلایق و ذائقه‌های گوناگون این خلا را جبران کنند.
طی روزهای گذشته تماس‌های تلفنی دفتر ابراهیم رئیسی با برخی چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب خبرساز شده است. احمدزیدآبادی، جواد امام، غلامحسین کرباسچی و برخی اصلاح‌طلبان دیگر طی روزهای گذشته از این تماس خبر داده‌اند.
کرباسچی در این باره به انصاف‌نیوز گفته است: «مهم این است که به پیشنهادها و انتقاد‌هایی که از ما دریافت می‌کنند، ترتیب اثر دهند، یعنی تاثیرگذاری آن اهمیت دارد و اگر حالت تبلیغاتی نداشته باشد، کار مثبت و خوبی است.»
دیروز نعمت احمدی، وکیل دادگستری نیز خبر داد که از دفتر اژه‌ای با او تماس گرفته و گفته‌اند کانالی برای ارتباط به منتقدان به راه می‌اندازند تا نقطه نظرات خود درباره قوه قضائیه را مطرح کنند.
حال باید منتظر ماند و دید که این استقبال از شنیدن صدای منتقدان تا چه حد جدی است و به طور کلی یکدست شدن قدرت با مثلث رئیسی، قالیباف، اژه‌ای به نفع کشور تمام خواهد شد یا در مسیر دیگری خواهد افتاد.
دیدگاه تان را بنویسید