بلینکن موافقت آمریکا با آزادسازی منابع ایران در کره را تکذیب کرد؛
توقف در «بن‌بست گام اول»
محبوبه ولی
هفته گذشته اخبار آزادسازی مبالغی از پول‌های بلوکه شده ایران در کشورهای مختلف، خبرهای خوشی برای ایران بود. حمید حسینی، عضو هیأت مدیره اتاق بازرگانی ایران و عراق خبر داد که سه میلیارد دلار از منابع ایران در کره جنوبی، عراق و عمان با موافقت آمریکا آزاد شده است.
علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز در نشست خبری هفته گذشته احتمال آزاد شدن یک میلیارد دلار از پول ایران را اعلام کرد. اخبار آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در کشورهای مختلف به ویژه کره جنوبی از سوی مقامات دیگری نیز اعلام شد.
همین امر موجب شد گِرِگ اِستوب، نماینده جمهوری‌خواه فلوریدا در جلسه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا از آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه دولت بایدن بپرسد که «آیا این واقعیت دارد که سئول شروع به آزاد کردن بخشی از هفت میلیارد دلار پول ایران خواهد کرد؟» البته اتاق بازرگانی ایران رقم پول‌های ایران که در دو بانک کره جنوبی نگهداری می‌شود را هشت میلیارد و 500 هزار تومان اعلام کرده است.
ایران از رفع تحریم‌ها بهره نخواهد بُرد، مگر ....
بلینکن در پاسخ به نماینده جمهوری‌خواه اما به طور کلی تمامی گزارش‌های مربوط به آزادسازی منابع ایران در کره جنوبی را رد کرد و گفت: «این گزارش غلط است. تا زمانی که ایران به توافق (هسته‌ای) برنگشته، از رفع تحریم بهره نخواهد برد.»
یک روز بعد سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با صراحت بیشتری تاکید کرد: «ما برای ترغیب ایرانی‌ها برای آمدن به میز مذاکره هیچ حرکت و مشوق یکجانبهای به آنها پیشنهاد نخواهیم کرد.»
ند پرایس، افزود: «اگر برداشت ایرانی‌ها این است که بدون انجام هیچ اقدامی از سوی آنها در جهت پایبندی کامل به برجام ما امتیازها یا گام‌های یکجانبهای به آنها پیشنهاد خواهیم کرد، دچار سوءبرداشت شده‌اند.»
اظهارات پرایس در حالی است که بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند دولت بایدن اقدام به لغو تحریم‌ها علیه ایران نخواهد کرد، اما مشوق‌هایی مانند مجوز دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول یا موافقت با آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در کشورهای مختلفی مانند کره جنوبی و ژاپن و عراق را در نظر خواهد گرفت.
تحلیلگران معتقد بودند که بایدن با این مشوق‌ها سعی خواهد کرد که اعتماد ایران را برای آغاز دور تازه‌ای از مذاکرات جلب کند اما اظهارات دو روز گذشته مقامات وزارت خارجه دولت بایدن حاکی از این است که آنها برداشتن چنین گام‌های کوتاهی را نیز منوط به این کرده‌اند که «اولین گام» را ایران بردارد که به نظر می‌رسد اولین گام از نظر آنها بازگشت ایران به میز مذاکره است.
ند پرایس در نشست خبری پنجشنبه‌شب خود تصریح کرد: «تنها و تنها در صورتی که ایران به میز مذاکره بیاید آماده رایزنی بر سر طرح‌هایی هستیم که می‌تواند دو طرف را به سمت مسیر پایبندی دوجانبه به برجام سوق دهد.»
او در عین حال تأکید کرد چنانچه ایران پایبندی کامل به تعهداتش در برجام را از سر بگیرد ایالات متحده نیز آماده است اقدام مشابه انجام دهد.
ند پرایس: اگر برداشت ایرانی‌ها این است که بدون انجام هیچ اقدامی از سوی آنها در جهت پایبندی کامل به برجام ما امتیازها یا گام‌های یکجانبهای به آنها پیشنهاد خواهیم کرد، دچار سوءبرداشت شده‌اند
آمریکا با مذاکره از برجام خارج نشده که با مذاکره بازگردد
در این سو نیز طرف ایرانی در انتظار برداشت «اولین گام» از سوی دولت بایدن است. گفت‌وگوی تلفنی حسن روحانی با بوریس جانسون و اظهارات او در جلسه روز چهارشنبه هیأت دولت نشان داد که ایران نیز همچنان به اندازه طرف آمریکایی در اینکه «گام اول» را برندارد، مصمم است.
چکیده آنچه که روحانی عصر چهارشنبه به نخست وزیر انگلستان گفت این بود که تحریم‌های آمریکا باید رفع شود و «هیچ گزینه دیگری وجود ندارد.»
او اشاره کرد که دولت آمریکا مدعی علاقمندی به بازگشت و اجرای برجام است، اما تاکنون هیچ اقدام عملی در این عرصه نداشته است.
رئیس‌جمهور ایران درباره اصرار آمریکا به مذاکره نیز به جانسون گفت: «آنها با مذاکره از برجام خارج نشدند که برگشت‌شان مستلزم مذاکره باشد.»
گفت‌وگوی تلفنی حسن روحانی با بوریس جانسون و اظهارات او در جلسه روز چهارشنبه هیأت دولت نشان داد که ایران نیز همچنان به اندازه طرف آمریکایی در اینکه «گام اول» را برندارد، مصمم است
روحانی در جلسه هیأت دولت هم بار دیگر خطاب به آمریکایی‌ها تاکید کرد که «برای اجرای کل تعهدات با کل تعهدات آماده‌ایم؛ برای اجرای جزء با جزء هم آماده‌ایم.» این اظهارات او اما ساعاتی بعد با پاسخ منفی بلینکن مواجه شد. بدین ترتیب در حالی که طی روزهای گذشته برخی اخبار ممکن بود نشانه‌هایی از امید در خود داشته باشند، اکنون اما به نظر می‌رسد هر نوع پیشرفت میان دو طرف در «بن‌بست گام اول» متوقف شده است.
راهکار بی‌حاصل «مالی»
در این میان رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که انتصاب او به این سمت به دلیل زاویه‌ای که با اسرائیل دارد بسیار پرحاشیه شده بود، راهکار برون‌رفت از این بن‌بست را «گفت‌وگو» عنوان کرده است.
او در عین حال که به اکسیوس گفته است «لغو تحریم‌ها باید بخشی از پروسه‌ای باشد که ایران و آمریکا ادامه می‌دهند»، افزوده است: «نظر ما این است که مذاکرات مستقیم بسیار موثرتر هستند و درصد کمتری برای سوتفاهم باقی می‌گذارد. با این حال برای ما محتوای مذاکره مهمترین از فرمت آن است.»
او سپس با بیان اینکه «رئیس‌جمهور گام‌های یکجانبه در بحث لغو تحریم‌ها برنمی‌دارد»، با صراحت بیشتری ادامه داده: «گام‌های احتمالی آمریکا در رابطه با تحریم‌ها می‌تواند روی میز قرار گیرد اما باید ابتدا با ایران وارد گفتگو شویم، مستقیم یا غیرمستقیم.»
راهکار مالی هم اما به نظر راهگشا نمی‌آید چراکه باز هم گام اول یعنی همان ورود به مذاکره را برعهده ایران گذاشته و از سوی دیگر ایران بارها اعلام کرده که همه چیز روشن است و نیازی به مذاکره نیست. بدین ترتیب باید گفت که آخرین وضعیت برجام و تحریم‌های کمرشکن علیه ایران، توقف طولانی تحریم‌کننده و تحریم‌شونده در «بن‌بست گام اول» است. حال باید دید در روزهای آینده کدام یک از طرفین گام اول برای شکست این بن‌بست را برخواهند داشت.
دیدگاه تان را بنویسید