غریب‌آبادی لیست تعهداتی که ایران دیگر اجرا نمی‌کند را اعلام کرد؛
اروپا نگران، گروسی در راه تهران
محبوبه ولی
نماینده و سفیر دائمی ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین، روز گذشته لیست تعهداتی که ایران در پی مصوبه مجلس یازدهم، اجرای آنها را از روز پنجم اسفند سال جاری متوقف خواهد کرد، اعلام کرد.
آنطور که کاظم غریب‌آبادی گفته این اقدامات تنها شامل مفاد پروتکل الحاقی نمی‌شود. در واقع ایران از پنجم اسفند علاوه بر توقف اجرای پروتکل الحاقی، اجرای هفت تعهد دیگر را نیز معلق خواهد کرد.
این موارد عبارتند از کد ۳.۱ اصلاحی ترتیبات فرعی موافقت‌نامه پادمان (برای اظهار زودهنگام تاسیسات هسته‌ای به آژانس)، استفاده از فناوری‌های مدرن و حضور درازمدت آژانس در ایران، اقدامات شفاف‌ساز در رابطه با کیک زرد، اقدامات شفاف‌ساز در رابطه با غنی‌سازی، دسترسی‌ها پیرو مفاد برجام، نظارت و راستی‌آزمایی اجرای اقدامات داوطلبانه و اقدامات شفاف‌ساز در رابطه با ساخت قطعات سانتریفیوژ.
او دو روز پیشتر نیز خبر داده بود که نامه‌ای به رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای فرستاده که در آن ضمن اعلام تصمیم ایران برای پنجم اسفند، از آژانس خواسته شده که مقدمات لازم برای اجرای درخواست‌های ایران جهت توقف اقدامات مختلف داوطبانه را به عمل آورد.
گروسی شنبه به تهران می‌آید
به دنبال این وضعیت احتمال سفر گروسی به تهران مطرح شد. این خبر را لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت اعلام کرد. او طی رشته توئیتی نوشت: «مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز کشورهای عضو آژانس را در مورد تحولات اخیر مربوط به فعالیتهای تأیید و نظارت آژانس در ایران بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) مطلع کرد.» نورمن در توئیت خود ادامه داد که گروسی پیشنهاد کرده به ایران سفر کند تا برای ادامه نظارت‌های اساسی آژانس یک راه حل قابل قبول برای طرفین بیابد.
ساعتی بعد کاظم غریب‌آبادی خبر داد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه به منظور گفت‌وگوهای فنی با سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص چگونگی اجرای مفاد نامه ایران به آژانس، به تهران سفر و با علی‌اکبر صالحی دیدار می‌کند.
گفت‌وگوی امروز چهار وزیر خارجه
گروسی هفته گذشته با جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره تصمیم ایران و به طور کلی برنامه هسته‌ای آن گفت‌وگو کرد و در سفر خود به ایران نیز نظر دوستان غربی آژانس را در مذاکرات با ایران لحاظ خواهد کرد؛ واکنش اروپا تا این جای کار اظهار نگرانی و هشدار به ایران بوده است.
رویترز دیروز به نقل از یک منبع دیپلماتیک در آلمان نوشت که «متوقف کردن بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی غیرقابل قبول خواهد بود.»
به گزارش رویترز این دیپلمات با بیان اینکه «از ایران می‌خواهیم از انجام دادن این تصمیم خودداری کند»، گفته است: «ما در مورد این موضوع با شرکا و همکاران خود مانند ایالات متحده آمریکا ارتباطات نزدیک داریم.»
همزمان نشریه پولتیکو به نقل از دیپلمات‌های اروپایی خبر داد که اتحادیه اروپا از آنتونی بلینکن، وزیر خارجه دولت بایدن در آمریکا، دعوت کرده تا در نشست شورای روابط خارجی شرکت و با همتایان اروپایی خود درباره ایران و چند موضوع دیگر رایزنی کند.
روحانی: جمهوری اسلامی ایران نمی‌خواهد دارنده سلاح هسته‌ای باشد، نمی‌خواهد نگهدارنده سلاح هسته‌ای باشد و به طریق اولی هیچ وقت نمی‌خواهد از سلاح هسته‌ای استفاده کند. اگر همه دنیا به ما بگویند خیلی خوب است ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد، نظر ما تغییر نمی‌کند
این نشست دوشنبه آینده برگزار می‌شود؛ یعنی دو روز بعد از سفر گروسی به تهران. اما اتحادیه اروپا که نگران تصمیم ایران است، تعجیل بیشتری در گفت‌وگو با بلینکن در این باره دارد. از این رو وزارت خارجه فرانسه دیروز اعلام کرد که ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، امروز پنج‌شنبه، 18 فوریه، با همتایان آلمانی، انگلیسی و آمریکایی خود درباره ایران گفت‌وگو می‌کند.
دولت بایدن، همچنان بر موضع خود
موضع دولت بایدن علی رغم فشار اخیر ایران، ظاهرا همچنان همان است که پیش از این بود، مگر اینکه در گفت‌وگوهای امروز بلینکن با شرکای اروپایی‌اش مواضع تازه‌ای اتخاذ شود.
وزیر خارجه آمریکا دیروز در مصاحبه با شبکه ان.پی.آر در پاسخ به اینکه چرا ایران باید باری دیگر به آمریکا اعتماد کند و وارد توافقی شود که هیچ تضمینی ندارد که رئیس جمهوری چهار سال دیگر دوباره از آن خارج نشود، اظهار کرد: «هر کشوری باید محاسبات خود را انجام دهد و به گونه‌ای متعادل تصمیم بگیرد که چه چیزی به نفع‌شان خواهد بود.»
او ادامه داده: «فکر می‌کنم ما این را می‌دانیم که با خروج (آمریکا) از توافق هسته‌ای، ایران شروع کرد به لغو کردن محدودیت‌هایی که توافق بر آن اعمال کرده بود. نتیجه این شد که امروز، ایران به توان تولید مواد شکافت‌پذیر برای یک سلاح در مدتی کوتاه‌تر نسبت به زمانی که توافق اجرا می‌شد، بسیار نزدیک‌تر شده و حالا طبق گزارش‌های منتشر شده، به سه یا چهار ماه رسیده‌ایم و در مسیر اشتباهی پیش می‌رویم. بنابراین، فکر می‌کنم که انگیزه داریم تلاش کنیم که ایران را به محصور شدن در آن جعبه هسته‌ای بازگردانیم.»
اطمینان‌بخشی‌های روحانی به طرف‌های برجام
بدین ترتیب به نظر می‌رسد تکرار پیوسته این نکته که ایران در پی سلاح هسته‌ای نیست، تاثیری در تغییر سیاست بایدن نداشته است. با این حال روحانی دیروز بار دیگر سعی کرد این اطمینان را به اروپا، آمریکا و به طور کلی طرف‌های برجام بدهد. او در جلسه هیأت دولت گفت: «همانطور که بارها گفته‌ایم در برنامه دفاعی کشور جایی برای سلاح کشتارجمعی از جمله سلاح هسته‌ای وجود ندارد و این نظر قاطع نظام است.» او افزود: «جمهوری اسلامی ایران نمی‌خواهد دارنده سلاح هسته‌ای باشد، نمی‌خواهد نگهدارنده سلاح هسته‌ای باشد و به طریق اولی هیچ وقت نمی‌خواهد از سلاح هسته‌ای استفاده کند. اگر همه دنیا به ما بگویند خیلی خوب است ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد، نظر ما تغییر نمی‌کند. نظر ما نظری است که مقام معظم رهبری به عنوان فتوا اعلام کردند و همان عهدی است که ما در ان پی تی و پادمان بستیم.»
ظریف: مدیرکل آژانس درخواست کرده به ایران بیاید. سوالاتی دارد، همکاران ما در سازمان انرژی اتمی تلاش می‌کنند نگرانی‌های ایشان را رفع کنند و در واقع مسیر جدیدی که از روز ۵ اسفند شروع می‌شود، با کمترین نگرانی ادامه پیدا کند
روحانی سعی کرد در عین حال که ایران تصمیم خود برای توقف اقدامات داوطلبانه در همکاری با آژانس را اعلام کرده، با توضیحاتی از نگرانی طرف‌های اروپایی و آمریکایی کاسته و مسیر گفت‌وگو را باز بگذارد؛ از این رو تاکید کرد: «ما بازرسان آژانس را بیرون نمی‌کنیم؛ اگر کسی بگوید ما بازرسان را بیرون می‌کنیم در دنیا معنایش این است که ما به دنبال سلاح می‌رویم اما ما بازرسان را هیچ وقت بیرون نمی‌کنیم.»
او توضیح داد که ایران صرفا در چارچوب قانون مجلس از پروتکل الحاقی خارج می‌شود و همکاری در قالب پادمان با آژانس ادامه دارد که به معنی تداوم نظارت بازرسان آژانس بر اساس پادمان است.
برجام در یک مسیر تازه
اما نگران‌کننده
ممکن است گروسی در سفر روز شنبه خود به تهران، پیامی از سوی اروپا و آمریکا با خود بیاورد اما آنطور که ظریف دیروز گفت، گفت‌وگوی او در ایران با مدیران سازمان انرژی اتمی خواهد بود و تصمیم ایران برای کاهش همکاری خود با آژانس به قوت خود باقی می‌ماند.
ظریف دیروز در حاشیه جلسه هیأت دولت با اشاره به سفر گروسی به ایران گفت: «مدیرکل آژانس درخواست کرده به ایران بیاید. سوالاتی دارد و ممکن است پیشنهاداتی داشته باشد و همکاران ما در سازمان انرژی اتمی تلاش می‌کنند نگرانی‌های ایشان را رفع کنند و در واقع مسیر جدیدی که از روز ۵ اسفند شروع می‌شود، با کمترین نگرانی ادامه پیدا کند.» او در مورد اروپا و آمریکا نیز اظهار کرد: «آنها به زودی متوجه خواهند شد که زمان به نفع آنها نیست و به ضرر آنهاست. لذا هر زمان اجرای تعهداتشان را آغاز کنند، زمین برای آنها باز است و می‌توانند تعهدات خود را انجام بدهند و ایران هم سریعا به اجرای تعهدات کامل خود برمی‌گردد.»
بدین ترتیب می‌توان گفت که برجام از هفته آینده با آغاز اقدامات تازه ایران، سفر گروسی به تهران و گفت‌وگوهای تروئیکای اروپایی و آمریکا، مسیر تازه‌ای پیدا خواهد کرد.
دیدگاه تان را بنویسید