ادعای گفتگوهای پنهانی

محبوبه ولی

ظاهرا این روزها که عمر دولت فعلی واشنگتن رو به پایان است و دولت جدید نیز هنوز مستقر نشده، بازار شایعات داغ است؛ شایعاتی که هنوز کسی نمی‌داند سرنخی از واقعیت را هم در دست دارند یا اینکه صرفا جوسازی‌های رسانه‌ای برای اهدافی مشخص هستند.

چهره‌ها و رسانه‌های آمریکایی همزمان که اخبار مبهمی درباره تصمیم‌های آنی ترامپ برای حمله به ایران می‌گویند، ادعای گفتگوهای پنهانی دولت او و ایران را نیز مطرح می‌کنند.

الشرق‌الاوسط دیروز به نقل از تیموتی لیندرکینگ، معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خلیج فارس مدعی شد که دولت کنونی آمریکا تمایل واقعی به مذاکره مستقیم با ایران داشت، اما تهران این مسئله را نپذیرفت و به رفتارهای خود ادامه داد

اخیرا جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا که اتفاقا به ایران‌ستیزی در دولت ترامپ مشهور بود، طی گفت‌وگویی در پاسخ به اینکه آیا ترامپ سیاست اقدام نظامی علیه ایران را اتخاذ می‌کند، گفته است: «نه فکر نمی‌کنم. این یکی از همان روش‌های معمول غیرمعقول، گمراه کننده و متناقض و عجیبی است که طبق آن تصمیم‌گیری می‌کند؛ به ذهنش خطور می‌کند و فکر می‌کند که خوب می‌شود اگر چنین کاری را انجام دهد. سپس درباره‌اش صحبت می‌کند و بعد از آن منصرف می‌شود و توجهش به چیزی دیگر جلب می‌شود.  فکر نمی‌کنم که اصلا احتمال چنین چیزی وجود داشته باشد.»

او سپس صریحا ادامه داده که «ترامپ ظرف 30 روز آینده به ملاقات با مقامات ایران و مذاکره برای بازگشت به توافق هسته‌ای فکر می‌کند.» این گفته او اساسا یکی از سناریوها درباره سیاست ترامپ در مدت کوتاهی است که از دولتش باقی مانده است.

گرچه او و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه‌اش بر تداوم فشار بر ایران و افزایش تحریم‌ها در این یک ماهه تاکید می‌کنند، برخی مانند بولتون نیز از تلاش‌های پشت پرده ترامپ برای گفتگو و مذاکره با ایران سخن می‌گویند.  

دولت ترامپ تمایل به مذاکره دارد؛ تهران نمی‌پذیرد

علاوه بر اینها، یک مقام مسئول در دولت ترامپ نیز روز گذشته مدعی شکل‌گیری ارتباطاتی میان تهران و واشنگتن از طریق برخی کشورهای عربی شد.

الشرق‌الاوسط دیروز به نقل از تیموتی لیندرکینگ، معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خلیج فارس مدعی شد که دولت کنونی آمریکا تمایل واقعی به مذاکره مستقیم با ایران داشت، اما تهران این مسئله را نپذیرفت و به رفتارهای خود ادامه داد.

او گفت: پیام‌هایی میان ایران و آمریکا به واسطه برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج(فارس) رد و بدل شده است.

این مسئول آمریکایی بدون اشاره به زمان تبادل پیام‌ها و بدون نام بردن از واسطه‌ها گفت: امیدواریم که واشنگتن و تهران برخلاف تماس‌های غیر‌مستقیمی که در راستای تبادل زندانیان و دیگر امور از طریق واسطه‌ها داشتند، به مذاکره مستقیم برسند.

نیویورک‌تایمز مدعی شد که معاون وزیر خارجه ایران تلاش کرده از طریق واسطه‌هایی، به تیم جو بایدن درباره بازگشت بدون پیش‌شرط آمریکا به برجام پیام ارسال کند؛ خبری که سخنگوی وزارت خارجه آن را زرد و ساختگی دانست

او بار دیگر بر تمایل دولت ترامپ به مذاکره با ایران تاکید کرد و گفت: این ایران است که تمایل به گفت‌وگو ندارد و امیدوارم بر اساس شروط و قوانینی که در مورد آنها توافق‌نظر داریم به گفت‌وگو برسیم.

در این ارتباط محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان اخیرا در گفت‌وگویی اعلام کرد: «ما مخالف مذاکره نبودیم، مخالف مذاکره هم نیستیم، مذاکره هم در چارچوب ۱+۵ امکان‌پذیر است، اما ورود آمریکا به این چارچوب نیازمند این است که خودش را با مقررات تطبیق دهد. ما هم نمی‌گوییم که خود را با مقررات تطبیق نمی‌دهیم. اگر آمریکا خود را با مقررات تطبیق دهد، ما نیز خودمان را با مقررات تطبیق می‌دهیم و این موضوعی است که صریحاً اعلام شده است.»

ادعای پیام عراقچی برای بایدن

نکته جالب در این میان، این است که از جبهه دموکرات‌ها نیز اخباری مبنی بر تمایل تهران برای ارتباط و گفت‌وگو با جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا به گوش می‌رسد.  

روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز مدعی شده که معاون وزیر خارجه ایران تلاش کرده از طریق واسطه‌هایی، به تیم جو بایدن درباره بازگشت بدون پیش‌شرط آمریکا به برجام پیام ارسال کند.

این روزنامه در گزارشی درباره بازگشت آمریکا به برجام و مشکلات و موانع آن نوشت که «دونالد ترامپ» در حال اعمال تحریم‌های بیشتر و سخت‌تری علیه ایران است که معکوس کردن این تحریم‌ها دشوار به نظر می‌رسد.

به نوشته فارس، این روزنامه آمریکایی با بیان اینکه بازگشت به برجام در حرف ساده، اما در عمل به این راحتی نیست به نقل از منابعی دیپلماتیک مدعی شد که «عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه ایران پس از انتخابات آمریکا تلاش کرده از طریق واسطه‌هایی این پیام را به «جو بایدن» رئیس‌جمهور منتخب (به گفته رسانه‌های آمریکایی) منتقل کند که آمریکا قبل از شروع هرگونه مذاکره باید بدون پیش‌شرط به برجام بازگردد.

نیویورک تایمز به نقل از همین منابع نوشته، ایران مایل به توقف موقت غنی‌سازی اورانیوم یا کاهش سطح ذخایر اورانیوم خود نیست. این دیپلمات‌ها می‌گویند ایران زمانی به تعهدات کامل خود بازخواهد گشت که آمریکا به تعهدات خود بازگردد.

با این وجود، این روزنامه آمریکایی در ادامه گزارش داده است که تیم جو بایدن هیچ پیامی از طرف ایرانی دریافت نکرده و گفته شده است که رسیدگی به این مسئله (برجام) فقط بعد از مراسم تحلیف بایدن انجام خواهد شد.

ایران تکذیب کرد

ایران اما ادعای نیویورک تایمز را از اساس تکذیب می‌کند. روز گذشته سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه درباره ادعای روزنامه نیویورک تایمز گفت: این خبر مربوط به اول هفته و کاملاً ساختگی است.

وی با تاکید بر اینکه این دست رسانه‌ها از این پس انتشار اینگونه اخبار جعلی را افزایش خواهند داد، تصریح کرد: «در نیویورک، همان روز توسط دفتر نمایندگی جواب داده شده که هیچ تماسی به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم صورت نگرفته است.»

سخنگوی وزارت خارجه همچنین تصریح کرد: «خبرسازی‌های زرد، شیوه مرسوم برخی رسانه‌هاست؛ به ویژه در روزهایی که دستشان خالی و تقاضای خبر هم بالاست.»

به نظر می‌رسد در فضای مبهم فعلی که بسیاری منتظر یک اقدام غافلگیرکننده از سوی ترامپ هستند و سیاست بایدن نیز نسبت به ایران هنوز به طور قطعی روشن نیست و بیشتر مبتنی بر حدس و گمان‌هاست، اخباری از این دست، بیش از پیش تولید شوند که البته راستی‌آزمایی آنها نیز کار ساده‌ای نیست.