پادشاه سعودی پس از دیدار با آبرامز، جامعه جهانی را به تقابل با ایران فراخواند؛
ریاض؛ تخته‌گاز پشت سر ترامپ
محبوبه ولی
گرچه از شواهد و قرائن انتخابات ایالات متحده این طور برمی‌آید که ترامپ بیش از 70 روز دیگر مستاجر کاخ سفید نخواهد بود و باید آن را به بایدن واگذارد؛ اما این موضوع نه تنها از فشار او بر ایران نکاسته، بلکه بر دوره افتادن‌های اعضای دولت او در خاورمیانه و رایزنی‌ها علیه ایران نیز افزوده است.
هم مایک پمپئو، وزیر خارجه و هم الیوت آبرامز، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در سفرهای اخیر خود، فشار علیه ایران را در دستور کار دارند. آبرامز سه روز پیش میهمان سعودی‌ها بود. او با مقامات ارشد عربستان و دولت مستعفی یمن دیدار کرد و بنابر بیانیه منتشر شده وزارت خارجه آمریکا درباره این دیدارها، و بر اقدامات ثبات‌زدای ایران که شرکای آمریکا و کل منطقه را تهدید می‌کند، تاکید کرده است.
بیانیه وزارت خارجه آمریکا مشخصا تاکید کرده: «آبرامز خاطرنشان کرد که تدارک کمک‌رسانی‌های مرگبار به حوثی‌ها درگیری در یمن را طولانی کرده و بحران انسانی در این کشور را تشدید کرده است. او حملات حوثی‌ها علیه شهرها
و زیرساخت‌های غیرنظامی سعودی را محکوم کرد و همکاری امنیتی نزدیک ایالات متحده با عربستان سعودی و دیگر متحدان منطقه را از نظر گذراند.»
شاه سعودی جامعه بین‌الملل را به مقابله با ایران فراخواند
درست یک روز پس از این دیدارها و اظهارات، سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی در افتتاحیه هشتمین دور مجلس شورای این کشور دقیقا همان اظهارات آبرامز را تکرار کرد.
او گفت: «عربستان سعودی بر خطرناک بودن پروژه منطقه‌ای نظام ایران، دخالت آن در کشورها، حمایت از تروریسم و افراط‌گرایی و برافروختن آتش فرقه‌گرایی از خلال بازوهای مختلفش تأکید می‌کند و به ضرورت اتخاذ موضعی قاطع از سوی جامعه بین‌الملل در قبال ایران فرامی‌خواند؛ موضعی که تضمین‌کننده حل ریشه‌ای تلاش نظام ایران برای دستیابی به سلاح کشتار جمعی، توسعه برنامه موشکی بالستیک، مداخله آن در امور داخلی کشورهای دیگر، حمایت از تروریسم و تهدید صلح و امنیت بین‌المللی باشد.»
شاه سعودی ادامه داد: «کشورهای منطقه با تلاش‌های عدیده قدرت‌های منطقه‌ای که برای تحمیل نفوذ سیاسی و «ایدئولوژی افراطی» در راستای منافع خاص خود تلاش می‌کنند، روبه‌رو هستند، کسانی که به عرف بین‌الملل یا حقوق همسایگی بی توجه هستند.»
پادشاه سعودی: عربستان بر خطرناک بودن پروژه منطقه‌ای نظام ایران، دخالت آن در کشورها، حمایت از تروریسم و افراط‌گرایی و برافروختن آتش فرقه‌گرایی از خلال بازوهای مختلفش تأکید می‌کند و جامعه بین‌الملل را به ضرورت اتخاذ موضعی قاطع در قبال ایران فرا می‌خواند
او مصرانه بر کمک‌های ایران به حوثی‌های یمن تاکید و تصریح کرد: «این رویکرد خصمانه و لجوجانه مسئول وضعیتی است که در برخی کشورهای منطقه به وجود آمده همانگونه که مسئول فجایعی در همین کشورهاست که عرق شرم بر پیشانی بشریت می‌نشاند.»
با توجه به گفته‌های او؛ به نظر می‌آید، یمن محور اصلی خصومت‌های فعلی سعودی با ایران است. او گفت: «ریاض شلیک پهپاد و موشک بالستیک به سمت عربستان سعودی توسط «شبه‌نظامیان حوثی مورد حمایت ایران» را محکوم می‌کند و آن را نقض عرف و قانون بین‌الملل می‌داند.»
خبر یک واقعه با اتهام‌زنی به ایران
چاشنی این ادعاها، خبری بود که دیروز وزارت انرژی سعودی منتشر کرد. این وزارتخانه خبر داد چهارشنبه شب دو قایق بی‌سرنشین حامل مواد منفجره رهگیری و نابود شده‌اند. آتش‌سوزی محدودی نیز در نزدیکی یک سکوی نفتی در دریای سرخ رخ داده که مربوط به خطوط شناور انتقال نفت در بندر جیزان بوده است.
پس از شرح واقعه، عربستان «شبه‌نظامیان حوثی مود حمایت ایران» را مسئول این حمله دانسته است.
با این ادعاها عربستان مصرانه از جامعه جهانی می‌خواهد که علیه ایران بایستند؛ هرچند که رأی منفی شورای امنیت سازمان ملل به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نشان داد که جامعه جهانی این خواسته سعودی و آمریکا را لبیک نگفته است؛ با این حال به نظر می‌رسد پادشاه سعودی قصد دارد از آخرین روزهای احتمالی ترامپ در کاخ سفید نیز بهره ببرد تا اگر ریاست‌جمهوری بایدن نهایی شد، راه نرفته‌ای برای تقابل با ایران باقی نگذاشته باشند.
عربستان و دو راه پیش رو
از سوی دیگر تحلیلگران تاکید می‌کنند که ریاض به شدت نگران رویکرد بایدن نسبت به ایران و برجام است. خیرالله خیرالله، تحلیلگر العرب، رسانه نزدیک به سعودی با اشاره به سیاست ایران در منطقه به موشک‌های بالستیکی اشاره کرد که باعث نگرانی دولت‌های عربی در خاورمیانه شده است، نوشت: «مسئله مهم برای ما، نوع تعامل بایدن با ایران است.»
این احتمال وجود دارد که حتی در صورت آمدن بایدن و بازگشت آمریکا به سوی ایران، سعودی‌ها باز هم چندان رغبتی برای آشتی با ایران نداشته باشند و عداوت با ایران را از کانال‌های دیگر پی بگیرند
العرب چندی پیش در مطلبی به قلم علی الصراف نیز نوشته بود: احتمالا رئیس‌جمهور آینده آمریکا، جو بایدن، مواضع عداوت‌آمیزی را در قبال عربستان در پیش می‌گیرد، در این شرایط گزینه‌های ریاض برای مقابله چیست؟
الصراف در ادامه مطلب خود آورده بود: «در صورت برداشته شدن فشارها از ایران، شاید برای عربستان و باقی دولت‌های خلیج فارس بهتر باشد تا به آغوش ایران بروند.»
در مورد سیاست آمریکا در قبال ایران هیچ چیز مشخص نیست. حتی نتیجه انتخابات ایالات متحده نیز هنوز نهایی نشده است؛ اما اگر آنطور که تا الان نیز به نظر می‌رسد، بایدن دولت را در دست بگیرد، سیاست‌های او در قبال ایران حدود یکی دو ماه پس از استقرار در کاخ سفید مشخص خواهد شد.
گرچه بسیاری تاکید می‌کنند که او همان سیاست اوباما را در پیش خواهد گرفت اما برای حصول اطمینان باید تا یکی دو ماه پس از استقرار او در کاخ سفید صبر کرد.
اما اگر پیش‌بینی‌ها درست از آب درآیند، بایدن فشارها از ایران را بردارد و به قول الصراف، تحلیلگر عرب، بهترین راه برای سعودی رفتن به آغوش ایران باشد؛آیا ایران آغوش بازی برای عربستان خواهد داشت؟
عربستان که اینگونه در آخرین روزهای دولت ترامپ ترک‌تازی می‌کند و تخته‌گاز پشت سر واشنگتن علیه ایران می‌تازد، در آن زمان فرصت بازگشت به آغوش ایران را خواهد داشت؟ در این خصوص بسیاری معتقدند که ایران تحت هر شرایطی باید پذیرای سعودی باشد. آنگونه که محمود احمدی‌نژاد نیز دیروز در گفتگ‌وگوی اینستاگرامی خود با ایندیپندنت به این موضوع اشاره کرده و گفته است: «تحت هر شرایطی باید با عربستان دوست باشیم.»
بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران چون او فکر می‌کنند اما این احتمال هم وجود دارد که حتی در صورت آمدن بایدن و بازگشت آمریکا به سوی ایران، سعودی‌ها باز هم چندان رغبتی برای آشتی با ایران نداشته باشند و عداوت با ایران را از کانال‌های دیگر پی بگیرند!
دیدگاه تان را بنویسید