تمدید تحریم تسلیحاتی ایران امروز به رأی گذاشته می‌شود؛
سه‌شنبه سرنوشت‌ساز
محبوبه ولی
«مسئله ایران» به یک موضوع تبلیغاتی برای انتخابات نوامبر آمریکا تبدیل شده است. دونالد ترامپ دیروز در یک گردهمایی در جمع هوادارانش گفت که «در صورت پیروزی در انتخابات آتی، ظرف چهار هفته به توافقی با ایران دست می‌یابد.»
جیک سالیوان، مشاور ارشد سیاست خارجی جو بایدن، رقیب ترامپ هم گفته است که اگر در انتخابات پیروز شوند، پرونده هسته‌ای ایران را خواهند بست.
آنتونی بلینکن، دیگر مشاور ارشد بایدن نیز صریحاً متعهد شده که در صورت تمایل ایران، آمریکا مجدداً به توافقنامه 2015 برگردد. دو طرف، هر یک به سبک و شیوه خود سعی دارند به جمعیت رأی‌دهندگان اطمینان دهند که «مسئله ایران» را حل خواهند کرد؛ اطمینانی که اکنون تاحدودی از ترامپ سلب شده است.
دولت او هفته‌هاست در تلاش است تا متحدان خود و اعضای شورای امنیت سازمان ملل را متقاعد کند که به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که به زودی به پایان می‌رسد، رأی مثبت دهند.
هفته گذشته رسانه‌های آمریکایی از ارائه دومین پیش‌نویس قطعنامه آمریکا درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به شورای امنیت خبر دادند. امروز این قطعنامه در این شورا به رأی گذاشته خواهد شد تا مشخص شود که آیا دولت ترامپ بالاخره می‌تواند دیگر اعضای شورای امنیت را با خود همراه کند یا اینکه به سختی به سد چین و روسیه و چه‌بسا دوستان اروپایی خود برخواهد خورد.
اتحاد اعراب علیه لغو تحریم تسلیحاتی ایران
همسایگان منطقه‌ای و عرب ایران تا آخرین لحظات در تلاش هستند تا این تحریم را تمدید کنند. روزنامه سعودی «الیوم»، دیروز گزارش داد که نایف فلاح مبارک الحجرف، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل، خواستار تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شد.
جالب آنکه این نامه از سوی همه کشورهای عضو یعنی بحرین، کویت، عمان، قطر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی ارسال شده است. آنها در نامه خود نه تنها خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شده‌اند، بلکه خواسته‌اند که «در راستای جلوگیری از آنچه «اشاعه بی‌ثبات کننده تسلیحات ایران» عنوان شده است، اقدامات لازم دیگری نیز مانند توقیف دارایی‌ها و ممنوعیت سفر برای افراد مشارکت‌کننده در تامین، فروش و انتقال تسلیحات به ایران و یا از آن انجام شود.»
نه تنها این کشورها، بلکه دولت منصور هادی نیز دیروز خواستار تمدید این تحریم‌ها شده است. رسانه‌ها دیروز خبر دادند که معمر الاریانی، وزیر اطلاع‌رسانی دولت منصور هادی با متهم کردن ایران به قاچاق سلاح و استفاده از این سلاح برای هدف قرار دادن منابع انرژی و گذرگاه‌های آبی بین‌المللی و همچنین تهدید امنیت و صلح منطقه‌ای و جهانی مدعی شد که از سرگیری خرید و فروش سلاح با ایران درگیری‌های منطقه را افزایش می‌دهد.
علاوه بر کشورهای حاشیه خلیج فارس، معمر الاریانی، وزیر اطلاع‌رسانی دولت منصور هادی هم با متهم کردن ایران به قاچاق سلاح و استفاده از این سلاح برای هدف قرار دادن منابع انرژی و گذرگاه‌های آبی بین‌المللی، خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شد
چالش استقلال
علی رغم عطش تمام این دولت‌ها برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، گمانه‌زنی دیپلمات‌ها مبنی بر این است که این قطعنامه رأی نخواهد آورد. پایگاه خبری هیل دیروز به نقل از «ایلهان گلدنبرگ»، کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه نوشت: «ترامپ می‌داند تمدید تحریم‌های تسلیحاتی بی‌نتیجه است، اما مهم این است که آنها از طریق آن سعی در فعال کردن مکانیسم ماشه و از بین بردن هر آنچه از برجام باقی مانده دارند.»
«تریتا پارسی»، کارشناس مسائل سیاسی و نایب رئیس موسسه کوئینسی نیز در این باره گفته است: «اعضای برجام خواستار لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران نیستند اما آنها معتقدند که در حقیقت آمریکا به دنبال مرگ برجام است.» سایر دیپلمات‌های اروپایی نیز بر تعهد خود بر برجام و مخالفت با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی تاکید کردند.
هیل با اشاره به این اختلافات، تصریح کرده که «این حرکت آینده اتحاد میان آمریکا و متحدانش که همچنان به حمایت از برجام ادامه می‌دهند را به چالش می‌کشد.»
کنایه‌های مقام روسی به پمپئو
روسیه نیز همچنان بر موضع خود درباره رد تمدید تحریم تسلیحاتی ایران مصمم و محکم ایستاده است. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در حمایت از موضع خصمانه شورای همکاری خلیج فارس و در تلاش برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران، مدعی شده بود که «پس از سال‌ها دیپلماسی، این هفته قطعنامه‌ای را ارائه می‌دهیم و بعد، شورای امنیت باید تصمیم بگیرد که بین تسلیح تروریست‌ها و حمایت از شورای همکاری خلیج فارس، کدام یک را انتخاب خواهد کرد.»
دیروز اما میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در نهادهای بین‌المللی مستقر در وین، در پاسخ به این اظهارات پمپئو، در توئیتر نوشت: «از کدام دیپلماسی حرف می‌زنی؟ چه بیانیه غیرمنتظره‌ای؛ تلاش برای تمدید تحریم تسلیحاتی، آن هم بعد از سال‌ها دیپلماسی! (باید بگویم که) سیاست فشار حداکثری ارتباط چندانی با دیپلماسی ندارد. ضمناً واشنگتن مسئله تمدید تحریم تسلیحاتی را اواخر ۲۰۱۹ مطرح کرد که چند ماه می‌شود و نه چند سال.»
برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که به تازگی استعفا کرده، پیشتر تاکید کرده بود که از راه‌های دیپلماتیک روسیه و چین را متقاعد خواهد کرد که با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران موافقت کنند. اما این واکنش پر از طعن و کنایه آقای اولیانوف، آن هم درست در آستانه سه‌شنبه سرنوشت‌ساز حاکی از این است که روسیه همچنان موافقتی با آمریکا در این خصوص ندارد.
آخرین توصیه‌های ایران
همزمان ایران نیز آخرین توصیه‌های خود به شورای امنیت را اعلام کرد. محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری دیروز در همین راستا در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «اعضای شورای امنیت در معرض آزمونی بزرگ برای نشان دادن استقلال رأی خود و واکنش منفی در قبال فشارهای رژیم امریکا برای تحمیل اراده‌اش علیه ایران و نقض قطعنامه ٢٢٣١ و فروپاشی برجام قرار دارند.»
ایلهان گلدنبرگ، کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه: ترامپ می‌داند تمدید تحریم‌های تسلیحاتی بی‌نتیجه است، اما مهم این است که آنها از طریق آن سعی در فعال کردن مکانیسم ماشه و از بین بردن هر آنچه از برجام باقی مانده، دارند
عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز دیروز، تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را بیشتر تهدیدی برای شورای امنیت و تلاش آمریکا برای تضعیف این نهاد دانست و هشدار داد: «اعضای شورای امنیت باید احتیاط کرده و در دام آمریکا نیافتند.»
وی ادامه داد: «با درایتی که در رهبری کشورهای مستقل وجود دارد و رایزنی‌هایی که ما داشته‌ایم، امیدواریم شکستی دوباره برای آمریکا رقم بخورد.»
اگر این پیش‌بینی‌ها درست باشد و قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران رأی نیاورد، دونالد ترامپ یک گام دیگر از رقیب انتخاباتی خود، بایدن عقب خواهد افتاد و ناگزیر راه دیگری را برای نابودی برجام در پیش خواهد گرفت؛ راهی که بعید است تا سه ماه آینده به نتیجه برسد.
دیدگاه تان را بنویسید