محدود کردن مطبوعات به انتشار اخبار دستوری، درست نیست

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز گفت: محدود کردن مطبوعات به گونه‌ای که فقط اخباری که به آنها دستور داده می‌شود را منتشر کنند، درست نیست.

علی نجفی توانا، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با بیان اینکه نقد موجب ارتقای آزادی مطبوعات در کشور است و این به نفع حاکمیت است، گفت: وظیفه مطبوعات اطلاع‌رسانی، شفاف‌سازی، افشای تخلفات، تحلیل مسائل اقتصادی و اجتماعی روز و ارائه راه حل است؛ به گونه‌ای که مطبوعات باید شفاف و صریح مواضع مدیران کشور را با ادبیات متوازن توضیح دهند و به چالش بکشند.

وی در خصوص قانون مطبوعات که در سال ۱۲۸۶ تصویب شد گفت: در آن قانون حذف و ممیزی و سانسور ممنوع بود و مطبوعات از آزادی کاملی برخوردار بودند، این قانون طی چند دوره دچار تغییرات شد که آخرین اصلاح آن در سال ۱۳۷۹ بود.

این حقوقدان بیان کرد: در سال ۱۳۶۴ هیات نظارت پیش‌بینی شد و در سال ۱۳۷۹ زمینه‌هایی فراهم شد که در قانون ما با قیود و شرایطی برای اخذ مجوز جهت انتشار روزنامه مواجه شدیم.

وی ادامه داد: براساس این قانون، برای مطبوعات رسالتی تعیین شد که بیشتر جنبه معنوی و اخلاقی داشت، از پیشبرد اهداف قانون اساسی تا تحکیم سیاست نه شرقی نه غربی، از رسالت‌های تعریف شده در این قانون بود.

نجفی توانا اظهار کرد: در ماده ۳ و فصل ۳ قانون مطبوعات، حقوق جالبی برای مطبوعات پیش‌بینی شده است و به صراحت در ماده ۳ آمده است که مطبوعات حق دارند نظرات انتقادات و پیشنهادات سازنده را با رعایت موازین اسلامی و مصالح جامعه درج و به اطلاع عموم برسانند و انتقاد سازنده اگر دارای منطق باشد، پذیرفته است.

وی اضافه کرد: جالب است که در ماده ۴ این قانون نیز آمده است که هیچ مقام دولتی و غیردولتی نباید برای مطلب و مقاله‌ای مطبوعات را تحت فشار قرار دهد؛ البته قیودی هم وجود دارد که این قیود در فصل چهارم بستر وسیع آزادی مطبوعات را تا حدی محدود می‌کند که این موضوع طبیعی است و در همه دنیا وجود دارد اما در برخی موارد می‌تواند مستمسکی باشد برای مطبوعاتی که ممکن است مطالب آن‌ها مورد پذیرش برخی از مدیران نباشد.

این حقوقدان گفت: در زمان دادستان اسبق بسیاری از روزنامه‌ها بسته شد و نشریات محدود شد و چنین شرایطی می‌تواند به آزادی مطبوعات مصرحه اصل ۲۴ قانون اساسی لطمه بزند؛ طبق اصل ۲۴ قانون اساسی، نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آن‌که مخل مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد. تفصیل آن را قانون معین می‌کند.

وی با بیان اینکه برخی‌ سعی می‌کنند با تفکیک جرائم، جرائم عمومی توسط مطبوعات را به عنوان جرمی عمومی تلقی کنند، گفت: حقوق عمومی مشخص است، توهین به ارزش‌های عموم مردم و توهین به مقدسات و ارزش‌های دین مبین اسلام، توهین به حقوق عمومی است اما نکته‌ای که باید در نظر گرفت، این است که با در نظر نگرفتن مصالح قانون اساسی، ممکن است نشریات مورد فشار قرار بگیرند و این موضوع مشکل‌ساز خواهد شد.

نجفی توانا اظهار کرد: در رابطه با بحث آزادی مطبوعات ابتدا داشتن پروانه انتشار در قانون مقید به شرایط عمومی مانند پایبندی به اسلام و عمل به قانون اساسی مدنظر است که این تفسیری و نظری و استنباطی است و ممکن است در صدور پروانه اشخاص دچار مشکل شوند.  

وی ادامه داد: اظهارنظر مقام قضایی می‌تواند جنبه استصوابی داشته باشد یعنی برداشت مسئول قضایی ممکن است به گونه‌ای باشد که این مطلب را مغایر با منابع و موازین قانون اساسی تلقی کند و این جا است که ما عمدتاً با مشکل مواجه می‌شویم.

این وکیل پایه یک دادگستری گفت: در قانون مطبوعات در بحث جرائم مطبوعاتی ما با یکسری ادبیاتی مواجه هستیم که در کیفیت این ادبیات لازم است تجدیدنظر شود.

این حقوقدان بیان کرد: در بحث مبارزه با فساد که این روزها بازار آن بسیار داغ است، مطبوعات و رسانه‌ها چه نقشی در انتشار تخلفات و جرائم دارند؟ به هر حال انتشار جرم ممکن است موجب انتساب اتهام به اشخاص شود اما واقعیت قضیه این است که در مسیر سالم‌سازی جامعه می‌تواند موثر باشد و درست است که طبق ماده ۳۱ افشای اسرار شخص ممنوع است اما می‌تواند موجب انتشار تخلفات آن شخص باشد.

وی بیان کرد: نباید از مطبوعات بترسیم؛ یک مدیر سالم و یک حاکمیت مردم‌سالار باید از مطبوعات حمایت کند، به نظر من با رعایت اصول و موازین باید انتقاد صورت بگیرد؛ فضای نقد موجب ارتقای آزادی مطبوعات در کشور است و این به نفع حاکمیت است.

این عضو‌ کانون وکلای دادگستری مرکز گفت: مطبوعات نباید وسیله تسویه‌حساب بین جناح‌ها باشد، بداخلاقی جناح‌ها در مطبوعات و فضای مجازی عرصه را برای مردم تنگ کرده است و اخلاق عمومی را به حداقل تضعیف می‌کند، اینها باید محدود شود.

به گفته نجفی توانا فضای نقد، موجب ارتقای آزادی مطبوعات در کشور می‌شود که این به نفع حکومت خواهد بود.

نجفی توانا در پایان گفت: اگر بخواهیم در قرن جدید مردم‌سالاری را ارتقا ببخشیم باید از یکی از ارکان اساسی آن که مطبوعات آزاد است، حمایت کنیم و این آزادی را تقویت کنیم.