خیز نمایندگان برای بازگشت به صحن با طرح یک پرسش؛
مجلس در کجای مختصات بحران کرونا قرار دارد؟
محبوبه ولی
بگذریم از اینکه کرونا یک ضایعه دردناک برای جامعه بشری است، اما از حیث تجربه، آدمیزاد به ندرت این شانس را پیدا می‌کند که چنین پدیده نادری را در طول عمر خود ببیند. جهان در حال گذر از یک تجربه بزرگ تاریخی است؛ تجربه‌ای بزرگ و در عین حال سخت.
به تبع آن ایران نیز در حال همین گذار است و دورانی را پشت سر می‌گذارد که یکی از سخت‌ترین مقاطع در تاریخ آن است. همه دستگاه‌ها درگیر کرونا شده‌اند. در این روزهای کرونایی دولت که طبیعتا پای کار است اما پس از آن بیش از همه نام نهادهای نظامی از ارتش و سپاه و حتی بسیج را در این دو ماه اخیر شنیده‌ایم؛ از ضدعفونی کردن شهرها تا تولید ماسک و محلول ضدعفونی کننده توسط این نهادهای نظامی و شبه نظامی.
قوه قضائیه نیز سعی کرده است با سختگیری بر محتکران ملزومات بهداشتی و مرخصی دادن به زندانیان و اقداماتی دیگر از این دست، نقشی در این روزهای کرونایی داشته باشد.
در این بین یک نهاد تعطیل شد و آن نهاد همان است که سال‌هاست بر سر اینکه آیا در رأس امور است یا ذیل امور بحث و اختلاف نظر است. این اختلاف نظر در طول عمر چهارساله مجلس دهم بالا هم گرفت؛ تا جایی که برخی این ایده جدید را مطرح کردند که اساسا مجلس در هیچ جای امور نیست!
تعطیلی مجلس به دنبال شیوع کرونا، به باور بسیاری مصداق روشنی از همین ایده جدید است و مهر تاییدی بر اینکه مجلس در بحران‌ها و برهه‌های حساس عملا کارکردی ندارد و قدرت تصمیم‌گیری و اثرگذاری آن نه تنها به اندازه یک قوه، بلکه به اندازه برخی از سازمان‌های کوچک فرادولتی نیز نیست. چنین تحلیل‌هایی در پی آن افزایش یافت که مجلس بودجه را بدون طی مراحل معمول و متداول آن و با استجازه از مقام معظم رهبری به شورای نگهبان فرستاد. بسیاری دیگر از امور مانند برگزاری جلسه رأی اعتماد به وزیر پیشنهادی کشاورزی نیز در پی تعطیلی مجلس، زمین ماند. در آن مورد نیز رئیس‌جمهور متوسل به استجازه از مقام معظم رهبری شد تا مدیریت سرپرست این وزارتخانه در نبود وزیرش تداوم یابد. چنین اتفاقاتی مجلس را بیش از پیش آماج این اتهام قرار داد که جایی در هیچ جای امور ندارد. این اتهامات به شانه بهارستانی‌ها گران آمده است. هرچند در همان ابتدا نیز برخی نمایندگان نسبت به تعطیلی مجلس منتقد بودند، اما این انتقادها در فروردین شدت بیشتری گرفته است.
تعطیلاتی که سیاسی شد
علی نیکزاد، نماینده مردم اردبیل سه روز پیش با انتقاد از تعطیلی مجلس گفت: جلسات علنی مجلس حتی در دوران موشک‌باران جنگ تحمیلی هم هیچ‌گاه تعطیل نشده بود اما متاسفانه مجلس در روزهای سخت پایان سال گذشته و ابتدای سال جاری به جای آنکه خانه ملت بوده و نمایندگان آن به عنوان وکیل مردم در کنار ملت باشند، کرونا را بهانه قرار داده و جلسات علنی را تعطیل کردند.
مجلس تعطیل، بودجه را بدون طی مراحل معمول و با استجازه از مقام معظم رهبری به شورای نگهبان فرستاد. امور دیگر نیز به دنبال این تعطیلی زمین ماند؛ چنین اتفاقاتی مجلس را بیش از پیش آماج این اتهام قرار داد که جایی در هیچ جای امور ندارد
او با طرح این پرسش که چرا مجلس را تعطیل کردید؛ مگر دو قوه دیگر تعطیل شده‌اند؟، ادامه داد: تعطیلی مجلس در شرایط سخت فعلی مانند آن است که قوه مقننه نداشته باشیم در حالی که باید در جلسات علنی مجلس مشکلات کشور را رفع کرد.
حمیدرضا حاجی بابایی، نماینده دیگری است که هفته گذشته به شدت از این تعطیلی‌ها انتقاد کرد و مدعی شد: «اراده‌هایی در صدد است مجلس تعطیل شود.»
او نیز با طرح این پرسش که چرا ستاد مقابله با کرونا، فقط مجلس را تعطیل کرده است، تصریح کرد: در شرایطی که در مورد تبعات اقتصادی بحران موجود، دولت هیچ آماری منتشر نکرده است و اصولا معلوم نیست چه برنامه‌ای برای جبران صدمات اقتصادی ویروس کرونا دارد، چه تعداد از شهروندان کار خود را از دست داده‌اند، یا اصنافی که تعطیل شده اند، وضعیت صادرات کشور در چه حالی است و تولید ناخالص داخلی بخش‌های مختلف کشور چه تاثیری از بحران کرونا گرفته‌اند، تعطیلی نهاد قانونگذاری به صلاح چه کسی است؟
با این اظهارات به نظر می‌رسد، تعطیلی مجلس که در ابتدا گفته می‌شد برای سلامتی نمایندگان است، اکنون دیگر ابعاد سیاسی پیدا کرده است.
ناکامی فنی
نه تنها نمایندگان اصولگرا، بلکه اصلاح‌طلبان مجلس نیز دادشان از این تعطیلی درآمده است. مصطفی کواکبیان یکی از آنهاست که پیش از این طی توئیتی نوشته بود: «بارها گفته‌ام تعطیلی مجلس در اوضاع کرونایی به نفع کشور نیست؛ زیرا کارگران و کارمندان می‌گویند چرا ما باید کار کنیم اما جلسات علنی در اسفند ماه تعطیل باشد!؟ دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا نباید مانع کار مجلس از طریق دیگر راه حل‌ها باشد. مگر خون نمایندگان رنگین‌تر از خون مردم و مدافعان سلامت است!؟»
اخیرا نیز 42 نماینده فراکسیون امید، نامه‌ای به علی لاریجانی نوشته و در آن اشاره کرده‌اند که تلاش‌های فنی برای برگزاری جلسات علنی مجلس به صورت ویدئو کنفرانس ناموفق بوده و استمرار تعطیلی مجلس و بر زمین ماندن امور مربوطه، زیانبار خواهد بود.
نمایندگان مخالف تعطیلی تاکید می‌کنند که اگر این تعطیلی به دلیل نگرانی برای سلامتی افراد است، می‌توان محل برگزاری جلسات را تغییر داد و برای مثال به سالن اجلاس سران منتقل کرد که امکانات بیشتری دارد و نمایندگان می‌توانند با فاصله و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در آن مستقر شوند.
نیکزاد در گفتگوی اخیر خود با فارس به همین مورد اشاره کرده و گفته است در زمان احمدی‌نژاد، دولت در سالن اجلاس سران میزبان 200 پادشاه، رئیس‌جمهور و نخست وزیر برای برگزاری اجلاس سران غیرمتعهدها در تهران بود.
چهار محل جدید برای تشکیل جلسات
به دنبال این موج از انتقادها، اسدالله عباسی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس دیروز به ایسنا گفته است که با توافقی بین هیأت رئیسه مجلس و وزارت بهداشت، پروتکلی درباره کم و کیف جلسات، فاصله‌گذاری‌ها، ضدعفونی محوطه و تست تشخیصی همکاران تهیه شده و قرار است با در نظر گرفتن همه شرایط، جلسات مجلس را در هفته جاری برگزار کنیم.
اکبر رنجبرزاده، عضو هیأت رئیسه مجلس نیز خبر داد که فعلا تصمیم هیأت رئیسه بر این است که جلسات کمیسیون‌های تخصصی مجلس در صحن علنی پارلمان، کمیسیون تلفیق بودجه، کمیسیون اصل 90 و سالن مشروطه که فضا برای اینکه نمایندگان به منظور رعایت پروتکل وزارت بهداشت با فاصله بنشینند وجود دارد، برگزار شود.
فعلا تصمیم هیأت رئیسه بر این است که جلسات کمیسیون‌های تخصصی مجلس در صحن علنی پارلمان و کمیسیون تلفیق بودجه، کمیسیون اصل 90 در سالن مشروطه که فضا برای با فاصله نشستن نمایندگان در آنها وجود دارد، برگزار شود
او همچنین توضیح داد که کمیسیون‌های تخصصی مجلس از زمان درخواست ستاد مقابله با کرونا، جلسه حضوری نداشته و تنها برخی از کمیسیون‌ها، جلساتی را به صورت مجازی برگزار کرده‌اند.
علی رغم این تصمیم هیأت رئیسه مجلس، علی نوبخت حقیقی رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از علی لاریجانی، رئیس مجلس خواسته است که تا زمان فراهم شدن زمینه‌های بهداشتی، جلسات صحن از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شود.
نکته جالب توجه آنجاست که تمام این داستان در شرایطی رقم می‌خورد که خود علی لاریجانی، رئیس مجلس مبتلا به کرونا و ناگزیر از قرنطینه شده است! شمار نمایندگان مبتلا به کرونا نیز همچنان در هاله‌ای از ابهام و در میان عدد و رقم‌های متفاوت سرگردان است.
دیدگاه تان را بنویسید