اولین تنش‌های سیاسی ایران و آمریکا در سال نو؛
یک آغاز ملتهب
محبوبه ولی
«می‌دانید آنها مردم مغروری هستند و رهبران آنها هم مغرورند، درست مثل ما آمریکایی‌ها که مردم مغروری هستیم. برای آنها سخت است که تلفن را بردارند و زنگ بزنند و قراری تنظیم کنند ولی آنها می‌توانند (با این کار) به راحتی مشکلات یک کشور را حل کنند.»
اینها اظهارات روز چهارشنبه دونالد ترامپ است که نشان می‌دهد سیاست کهنه او در سال نو نیز همچنان تداوم دارد و او همچنان بی‌صبرانه در انتظار تماس ایرانی‌هاست.
آغاز سال نو بی‌اختیار بذر امید به بهبود شرایط را در دل آدم‌ها می‌کارد؛ حتی امید به بهبود تنش‌های فرساینده ایران و آمریکا. اما اظهارات دو سه روز اخیر دونالد ترامپ و وزیر خارجه‌اش، حاکی از آغازی متلهب میان دو کشور در سال نوی ما ایرانی‌هاست.
یکی به نعل و یکی به میخ
روزهای پایانی سال گذشته، با آمدن ویروس کرونا، به نامه‌نگاری چهره‌های سیاسی و دیپلماتیک کشور با سیاستمداران جهان و مجامع بین‌المللی برای نادیده گرفتن تحریم‌های دونالد ترامپ علیه ایران گذشت. بعد هم اندک فشارهایی از سوی کشورهایی چون روسیه، چین و پاکستان و حتی برخی از چهره‌های سیاسی آمریکا برای تعلیق تحریم‌ها علیه ایران.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد نزاع سیاسی آمریکا با ایران، با آغاز سال نو
نه تنها به خلسه بهاری نرفته، بلکه با قدرت همچنان فعال است. با این وصف آیا می‌توان به کاهش تحریم‌های آمریکا در این شرایط کرونایی امیدوار بود؟
مایک پمپئو، وزیر خارجه دولت دونالد ترامپ روز سه‌شنبه در پاسخ به این پرسش یکی از خبرنگاران آمریکایی مبنی بر اینکه آیا ممکن است به مرحله‌ای برسیم که ایالات متحده در مواضع خود در اعمال تحریم‌ها بازنگری کند، گفت: «ما به صورت مرتب همه سیاست‌های خود را ارزیابی می‌کنیم، بنابراین در پاسخ به این سؤال که آیا ما هرگز در مواضع خود تجدید نظر خواهیم کرد؟ باید بگویم بله، البته.»
رسانه‌های خارجی نوشتند که «وزیر خارجه آمریکا از احتمال کاهش تحریم‌های اعمال شده علیه ایران به منظور مبارزه با ویروس همه‌گیر کرونا خبر داد، اما هیچ وعده دقیق و مشخصی برای انجام این کار نداد.» یک روز بعد اما آقای پمپئو با اشاره به ادعای خبرگزاری رویترز مبنی بر دست داشتن دیپلمات‌ها و ماموران اطلاعاتی ایران در ترور مسعود مولوی وردنجانی در استانبول ترکیه، گفت: «دیپلمات‌های ایرانی عوامل ترور هستند و در دهه گذشته، در موارد متعدد سوء قصد و طرح‌های بمبگذاری در اروپا دست داشته‌اند.»
همچنان در انتظار یک تماس ساده!
دونالد ترامپ هم روز چهارشنبه در یک نشست خبری با پیش کشیدن غرور ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها، ادامه داد که «ما خواستار دشمنی نیستیم اما آنها(ایرانی‌ها) با ما دشمنی دارند و از این دشمنی پشیمان می‌شوند؛ طوری که هرگز پشیمان نشده بودند.» او همچنین ادامه داد «تنها کاری که ایرانی‌ها باید بکنند یک تماس ساده است یا به کسی بگویند که تماس بگیرد.»
ادعای آغشته به تهدید
اما شروع متلهب روابط ایران و آمریکا در سال 99، آنجایی خود را بیشتر نشان داد که دونالد ترامپ در همین نشست خبری، مدعی شد که ایران برای انجام حملاتی به مواضع آمریکا در عراق طرح‌ریزی کرده است. او در توئیتر خود نیز نوشت: «بر اساس اطلاعات موجود و باوری که وجود دارد، ایران یا حلقه‌های نیابتی آن در حال برنامه‌ریزی یک حمله مخفیانه علیه نظامیان آمریکا یا دارایی‌های آن در عراق هستند.»
پس از این ادعا، ترامپ ایران را تهدید کرد که «اگر نظامیان ما را در عراق اذیت کنید بهای گزافی برای آن خواهید پرداخت.» دونالد ترامپ این ادعای آمیخته با تهدید را به دنبال حملات نیروهای عراقی به پایگاه های آمریکا در عراق و با تاکید بر اینکه حمله کنندگان نیروهای نیابتی ایران در عراق هستند، مطرح کرد که در عین حال نگرانی از اقدام نظامی دولت وی علیه ایران را مجددا پررنگ کرد؛ به ویژه پس از آنکه روزنامه نیویورک تایمز چند روز پیش نقشه پنتاگون برای حمله به جنبش مقاومت «کتائب حزب‌الله» عراق، عضو سازمان حشد الشعبی را افشا کرد.
ترامپ درباره کاهش تحریم‌های ایران برای مقابله با ویروس کرونا، مدعی شد: تهران چنین درخواستی را از واشنگتن نکرده است که اجازه داده شود، تجهیزات پزشکی به این کشور ارسال شود. مقام‌های ایران درخواستی نکرده‌اند و کافی است برای گفت‌وگو تماس بگیرند
اقدام نظامی و دموکرات‌های نگران
همین نگرانی، منجر به هشدار مجدد دموکرات‌های کنگره به او درباره اقدام نظامی علیه ایران شد. شبکه سی بی اس آمریکا خبر داد که گروه هشت نفره سران دموکرات در کنگره آمریکا طی نامه‌ای به رئیس جمهور، به او یادآوری کرده‌اند که دولت ترامپ قانونا موظف است سران کنگره را درباره هرگونه تنش‌زایی نظامی در جریان بگذارد.
آنها همچنین با اشاره به ترور سردار قاسم سلیمانی، تصریح کرده‌اند که دولت ترامپ تا کنون نیز به بخش زیادی از الزامات قانونی خود عمل نکرده است.
در ایران نیز محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در صفحه توئیتری خود خطاب به رئیس جمهوری آمریکا نوشت: « توسط آتش‌افروزان جنگ گمراه نشو دونالد ترامپ. ایران دوستانی دارد؛ کسی نمی‌تواند میلیون‌ها «حلقه نیابتی» داشته باشد. برخلاف آمریکا که به طور مخفیانه دروغ گفته، تقلب کرده و ترور می‌کند، ایران فقط، آشکارا، اقداماتی دفاعی دارد. ایران هیچ جنگی را آغاز نمی‌کند، اما به آنها که این کار را می‌کنند، درس‌هایی می‌دهد.»
ترامپ به دنبال چیست؟
بدین ترتیب به نظر می‌رسد نزاع سیاسی آمریکا با ایران، با آغاز سال نو نه تنها به خلسه بهاری نرفته، بلکه با قدرت همچنان فعال است. با این وصف آیا می‌توان به کاهش تحریم‌های آمریکا در این شرایط کرونایی امیدوار بود؟
جو بایدن، رقیب انتخاباتی دونالد ترامپ در جبهه دموکرات‌ها، دیروز با صدور بیانیه‌ای گفت: «در زمان بحران جهانی، آمریکا باید رهبری کند. ما باید نخستین کسی باشیم که به افرادی که آسیب می‌بینند یا در معرض خطر هستند، کمک کنیم. ما این‌طوری هستیم و همیشه بوده‌ایم.» بایدن پس از این مقدمه ادامه داده: «در یک بحران بهداشت جهانی، منطقی نیست که با جلوگیری از دسترسی به کمک‌های پزشکی مورد نیاز، عدم موفقیت ایران در پاسخ به این ویروس را با ظلم همراه کنید.» دونالد ترامپ اما در نشست خبری خود درباره کاهش تحریم‌های ایران برای مقابله با ویروس کرونا، مدعی شد: «تهران چنین درخواستی را از واشنگتن نکرده است که اجازه داده شود، تجهیزات پزشکی به این کشور ارسال شود. مقام‌های ایران درخواستی نکرده‌اند و کافی است برای گفت‌وگو تماس بگیرند.»
چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا در این باره صراحتا می‌گوید که به دنبال غرور ایرانی است؛ او به دنبال یک تماسِ از سرِ تسلیم در برابر وعده تعلیق تحریم‌هاست؛ هرچند که هیچ تضمینی برای عمل به این وعده نیز وجود ندارد.
دیدگاه تان را بنویسید