نباید اپراتور آتش به اختیار عمل می‌کرد

رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: تا این لحظه احتمال جنگ الکترونیک و هجوم سایبری در سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی منتفی است. به گزارش ایسنا مجتبی ذوالنور در توضیح جلسه روز یکشنبه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی برای بررسی سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی، در توضیح دلیل تاخیر در اعلام نتیجه بررسی علت سقوط گفت: در نمونه‌های مشابهی که در دنیا رخ داده معمولاً اطلاع رسانی در زمان طولانی‌تری است؛ مثلا روسیه هواپیمای اوکراینی را چندی پیش مورد هدف قرار داد و یک ماه طول کشید که بگویند بر اثر اصابت موشک هواپیما سقوط کرده و بعد هم حدود ۲ سال طول کشید تا مشخص شود چه نوع موشکی باعث سقوط این هواپیما شده است اما نیروهای مسلح ما با سرعت عمل خوب ظرف ۴۸ ساعت بررسی و اطلاع‌رسانی کردند؛ حادثه مشابهی نداریم که بررسی‌ها با این سرعت انجام شده باشد. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه گمانه‌زنی‌های متعددی در خصوص سقوط هواپیمای اوکراینی مطرح بود، افزود: بحث نقص فنی و یا اشتباه انسانی در کادر پروازی و خرابکاری سایبری و جنگ الکترونیک از گمانه‌زنی‌های اولیه بود، باید بررسی می‌شد آیا منشا این سقوط خرابکاری داخلی و خارجی بوده و یا اینکه اشتباه انسانی در سامانه های پدافندی باعث این سانحه شده یا خیر.

ذوالنور اضافه کرد: نیروهای مسلح در یک بازه زمانی کوتاه ۴۸ ساعته تمام این گمانه زنی‌ها و سوالات و ابهامات را مورد بحث و بررسی قرار ‌داده و اعلام نظر کردند. برخی گفتند در این حادثه پنهانکاری صورت گرفته است و حقایق به مردم گفته نشد اما این افراد نسبت به روند تخصصی این موضوع و زمانبر بودن آن آشنایی نداشتند یا اینکه تحت تاثیر جو موجود این مطالب را مطرح کردند. وی با بیان اینکه ممنوعیت پروازها نیز در نشست کمیسیون امنیت ملی مورد بحث قرار گرفت، گفت: با توجه به تهدیداتی که از طرف آمریکا وجود داشت و پیش بینی می‌شد که آنها عکس العمل متقابل داشته باشند، سامانه ها توجیه شده بودند که در آمادگی صد درصد باشند.  ذوالنور ادامه داد: گزارش‌هایی مبنی بر حرکت موشک کروز مطرح شد اما اینکه این گزارش‌ها اعتبارسنجی شود و به عنوان یک اطلاعات موثق به سامانه‌ها اعلام شود که دقیقا مسیر کروز کجاست و به سمت کدام هدف می‌رود و کدام سامانه ماموریت برخورد با آن را دارد، چنین اتفاقی نیفتاده بود. بر این اساس هیچ دلیل و اعتبارسنجی این گزارش‌ها را اثبات نکرده، مسئله حائز اهمیت دیگر آن است که نمی‌شد در کشور حالت فوق العاده و جنگی را با توجه به تبعاتی که در زندگی مردم دارد، اعلام کرد و این نکته در این جلسه روشن شد. وی یادآور شد: یکی دیگر از مسائل این بود که آیا سامانه خطا داشته یعنی سیستم پدافند و شبکه کنترل آتش مشکل داشته است یا خیر که این موضوع تاکنون اثبات نشده است. همچنین قطع بودن ارتباط اپراتور و سامانه با شبکه کنترل آتش نیز تاکنون اثبات نشده است. ذوالنور ادامه داد: از سوی دیگر ما در حالت آتش محدود قرار داشتیم. به این معنا که به سامانه پدافندی هنوز دستور شلیک و هدف اعلام نشده بود و حتی اگر فرض کنیم که ارتباط سامانه پدافندی و اپراتور با مرکز کنترل قطع شده باشد، باز هم نباید به صورت خودسر و آتش به اختیار عمل شود.  بر این اساس با توجه به اینکه به سامانه ها اعلام شده بود که وضعیت در حالت آتش محدود است نه آتش به اختیار، پس این سانحه کاملاً بر اثرخطای انسانی سامانه پدافند هوایی بوده و اپراتور چنین خطایی را مرتکب شده و به تشخیص خودش چنین تصمیمی را گرفته و اقدام کرده است. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پایان گفت: با توجه به مباحث صورت گرفته، نتیجه بررسی‌های کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی خطای انسانی را نشان می‌دهد لذا باید از طریق سازمان قضایی نیروهای مسلح و قوه قضائیه با کسانی که در این راستا کوتاهی و قصور کرده اند برخورد، شود.