اقتصاد ایران غیرقابل پیش‌بینی است

فعالان اقتصادی، غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر به کسب و کار و دشواری تأمین مالی از بانک‌ها را نامناسب‌ترین مولفه‌های کسب و کارها ارزیابی کرده‌اند. براساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب و کار ایران در زمستان ۱۳۹۷، رقم شاخص کل، 6.27 (نمره بدترین ارزیابی ۱۰ است) محاسبه شده که بهتر از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (پاییز ۱۳۹۷ با میانگین 6.49) است. همچنین این ارزیابی که توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و با توجه به ماده ۴ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار تهیه شده، بیانگر آن است که از دید فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، در اکثر استان‌ها وضعیت بیشتر مؤلفه‌های مؤثر بر محیط کسب و کار ایران در زمستان ۱۳۹۷، تا حدودی مساعدتر شده است.

در زمستان ۱۳۹۷، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، سه مؤلفه: ۱- غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، ۲- بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر به کسب و کار و ۳- دشواری تأمین مالی از بانک‌ها را نامناسب‌ترین و سه مؤلفه: ۱- محدودیت دسترسی به آب، ۲- محدودیت دسترسی به حامل‌های انرژی ( برق، گاز، گازوییل و...) و ۳- محدودیت‌های دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت را مناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب و کار کشور نسبت به سایر مؤلفه‌ها ارزیابی کرده‌اند. قابل‌ذکر است که در ۴ دوره نخست اجرای این طرح، دشواری تأمین مالی از بانک‌ها به عنوان نامساعدترین مؤلفه کسب و کار ارزیابی شده بود اما در ۶ دوره اجرا از پاییز ۱۳۹۶ تا زمستان ۱۳۹۷، غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، نامساعدترین مؤلفه کسب و کار ارزیابی شده است. محدودیت دسترسی به برق در ۶ دوره اجرای طرح مساعدترین مؤلفه کسب و کار ارزیابی شده است. براساس یافته‌های این طرح در زمستان ۱۳۹۷، استان‌های سیستان و بلوچستان، البرز و کردستان به ترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسب و کار و استان‌های گیلان، آذربایجان غربی و زنجان به ترتیب دارای بهترین وضعیت محیط کسب و کار نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی شده‌اند.

وضعیت محیط کسب و کار در بخش‌های مختلف

براساس نتایج این پایش در زمستان ۱۳۹۷، وضعیت محیط کسب و کار در بخش خدمات در مقایسه با بخش‌های کشاورزی و صنعت نامناسب‌تر ارزیابی شده است. در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی، رشته فعالیت‌های: 1- اداری و خدمات پشتیبانی، ۲- آب‌رسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه و ۳- سلامت انسان و مددکاری اجتماعی، به ترتیب دارای بدترین وضعیت کسب و کار و رشته فعالیت‌های: ۱- مالی و بیمه، ۲- ساختمان و ۳- خدمات مربوط به تأمین جا و غذا، به ترتیب بهترین وضعیت کسب و کار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت‌های اقتصادی در کشور داشته‌اند. براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب و کار ایران در زمستان ۱۳۹۷، عدد 6.35 (عدد ۱۰ بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که بهتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (پاییز ۱۳۹۷ با میانگین 6.47) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد 6.49 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد 6.54 حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد 6.23 است که در فصل گذشته عدد 6.41 ارزیابی شده بود. نگاه اجمالی نشان می‌دهد همانند فصل گذشته محیط جغرافیایی با عدد 5.3 و محیط مالی با عدد 8.68 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند.