صندوق‌های ورشکسته؛ تکیه‌گاه بازنشسته فقیر

بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال گذشته هم صندوق تامین اجتماعی و هم کشوری در وضعیت ورشکستگی قرار داشته‌اند.

به گزارش اکوایران، آمارهای سال 91 تا 1402 از نسبت پشتیبانی صندوق بازنشستگی کشوری، بیانگر ورشکستگی این صندوق است. همچنین نسبت پشتیبانی صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی نیز که در دهه 90 وضعیت مناسبی داشته در سال‌های 1401 و 1402 وضعیتی نامطلوب را نشان می‌دهد. این امر به دلیل سیاست‌های نادرست صندوق‌های بازنشستگی و همچنین پیرتر شدن جمعیت کشور است. آنچه که توانسته جلوی ورشکستگی این دو صندوق به خصوص صندوق بازنشستگی کشوری را بگیرد، وابستگی آنها به دولت است. احتمالا در سال‌های آتی نیز صندوق تامین اجتماعی به منابع دولت وابسته‌تر شود. این امر می‌تواند بر کسری بودجه دولت و در نهایت تورم در اقتصاد ایران بیفزاید. نسبت پشتیبانی صندوق‌های بازنشستگی بیانگر نسبت تعداد بیمه‌پردازان به مستمری‌بگیران صندوق‌های  بازنشستگی است. در حالت مطلوب بسته به نرخ بیمه‌پردازی معمولا بین 5 تا 7 و حداقل این نسبت برای جلوگیری از ورشکستگی صندوق‌ها 4 است. هر چه نسبت پشتیبانی صندوق‌های بازنشستگی بالاتر باشد یعنی به ازای یک بازنشسته تعداد بیشتری بیمه‌پرداز وجود دارد و هر چه این نسبت کمتر باشد یعنی تعداد بیمه‌پرداز کمتری برای پرداخت حقوق و دستمزد یک بازنشسته موجود است. براساس داده‌های مرکز آمار از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نسبت پشتیبانی صندوق‌های بانشستگی از سال 1391 تا 1402 روندی نزولی داشته که بیانگر نسبت تعداد بیمه‌پردازان به مستمری‌بگیران است. اگر این نسبت از عدد 4 پایین‌تر باشد یعنی صندوق مربوطه ورشکسته است. صندوق بازنشستگی کشوری در سال 91 نسبت پشتیبانی معادل 1.1 درصد داشته. این نسبت در تمام سال‌های دهه 90 و از سال 1400 تا 1402 نیز بسیار پایین اعلام شده طوری‌که نسبت پشتیبانی صندوق‌ بازنشستگی کشوری در سال گذشته برابر با 0.5 درصد بوده است. بنابراین صندوق کشوری از سال 91 تا به الان ورشکسته بوده و اینکه توانسته به تعهدات خود عمل کند صرفا به دلیل کمک‌های دولتی  بوده است.

از طرف دیگر صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی که وضعیت مناسب‌تری در مقایسه با صندوق کشوری داشته نیز در سال‌های 1401 و 1402 در وضعیت بحرانی قرار گرفته. این صندوق در سال 91 نسبت پشتیبانی معادل 6.5 درصد داشته. تا سال 1400 نیز نسبت پشتیبانی صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی بالاتر از 4 بوده اما در سال‌های 1401 و سال گذشته این نسبت به 4 درصد و 3.9 رسیده که به معنای وضعیتی بحرانی در این صندوق است.