استحمام در بیمارستان و استراحت در خودرو برای تامین هزینه‌های زندگی
صدای پرستاران را باید شنید
آمار ارائه شده از سوی کارشناسان وزارت بهداشت حاکی از آن است که از نظر تعداد، بیشترین تجمعات اعتراضی پرستاران در سال ۱۴۰۳ برگزار شده است. اعتراضات روزهای اخیر پرستاران در مقابل استانداری خراسان و اعتراض پرستاران در محوطه داخلی بیمارستان میلاد تهران، تنها نمونه‌هایی از این اعتراضات است به‌گونه‌ای که از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۵۰ مورد اعتراض پرستاران در استان‌های مختلف ثبت شده است.
ترک شیفت‌های کاری هم جزو مواردی است که پیشتر در سابقه اعتراض پرستاران وجود نداشت. البته امسال هم مدیران درمان تامین اجتماعی و هم وزیر بهداشت چندین بار برای موضوع اصلاح تعرفه‌های خدمات درمانی پرستاران وعده دادند؛ وعده‌هایی که به ویژه در مراکز درمانی هیات امنایی تاکنون تحقق نیافته است.
برخی از پرستاران برای آنکه کرایه منزل ندهند، چندشیفت کار می‌کنند و در خودروی شخصی می‌خوابند. آنها برای استحمام از حمام بیمارستان استفاده می‌کنند و به نوعی در شرایط آوارگی زندگی می‌کنند
برخی مدیران پیش از این دلایل غیررسمی عدم افزایش تعرفه‌ها را مطرح کرده‌اند. برای مثال در سال ۱۴۰۲ مدیرعامل اسبق بیمارستان میلاد، بوروکراسی مراکز درمانی هیات امنایی را از موانع اصلاح و افزایش تعرفه‌های درمان عنوان کرده بود درحالی‌که تامین اجتماعی در آن سال مصوبه اصلاح تعرفه‌ها را به هیات امنای این سازمان برده و به امضای اعضا رسانده بود. اما هم در وزارت بهداشت و هم تامین اجتماعی، مشکل بیمارستان‌های خصوصی و هیات امنایی با افزایش حقوق پرستاران و کاهش فاصله نجومی دریافتی پرستاران از دیگر کادرهای درمان، ازجمله مشکلاتی است که احتمالا باید برای آن چاره‌ای در سطح قانونی و حقوقی یافت.
افزایش تبعیض در نظام درمان
در سال ۱۳۹۴ و به گفته «محمد آقاجانی» معاون وقت وزیر بهداشت، فاصله بین دریافتی پرستاران و پزشکان تنها دو برابر بود ولی در سال‌های اخیر این فاصله به بیش از سه برابر افزایش یافته است. شرایط وخیم دریافتی‌های پرستاران در سال جاری به حدی است که در تابستان امسال «احمد نجاتیان» رئیس سازمان نظام پرستاری از لزوم افزایش حداقل دو برابری حقوق کادر درمان پرستار با اصلاح تعرفه‌ها سخن گفته؛ اظهارنظری که در میان دولتی‌ها با مخالفت‌هایی نیز همراه شد.
اعتراض؛ کمترین واکنش پرستاران به شرایط فعلی است
«محمد شریفی‌مقدم» دبیرکل خانه پرستار و فعال صنفی حقوق پرستاران در رابطه با اعتراضات پرستاران اظهار کرد: امسال اعتراضات پرستاران به کارکنان بخش فوریت‌های بیمارستان‌ها هم رسید. شرایط در بیمارستان میلاد نیز طی هفته‌های اخیر ملتهب بوده و علت اعتراض، موضوع معیشت و عدم اصلاح تعرفه‌های خدمات درمانی بوده و بعید است موضوع صرفاً داخلی و ناشی از مسائل مدیریتی خود بیمارستان باشد. واقعیت این است که فضای صنف پرستاری کشور سال‌هاست که در موقعیت پرالتهابی قرار دارد.
وی افزود: راهی که سیستم حکمرانی نظام سلامت پیش روی جامعه پرستاری قرار داده، راهی است که اعتراض در قالب تجمع، کم‌آسیب‌ترین واکنش به آن است. واکنش بدتر خروج جمعی قابل توجه پرستاران از این شغل یا ادامه دادن به خدمت در این شغل در خارج کشور و مهاجرت است که هر دوی این پدیده‌ها در یک سال گذشته چند برابر شده است. علت آمار بالای مهاجرت از این شغل به مشاغل دیگر یا مهاجرت به‌عنوان پرستار به کشور دیگر، ناامیدی جامعه پرستاری از اصلاحات مربوط به مدیریت منابع انسانی این بخش و اصلاح اساسی نظام تعرفه‌بندی خدمات و معیشت خویش است.
بخش قابل توجهی از پرستاران راه‌های دیگری مثل ترک کار و انتخاب شغل دوم مثل رانندگی برای تاکسی‌های آنلاین را در کنار کار خود انتخاب کردند که وارد فرآیند اعتراض نمی‌شوند
شریفی‌مقدم ادامه داد: آمار دقیق میزان خروجی‌ها از بخش پرستاری کشور مشخص نیست و آماری هم اعلام نمی‌شود. وقتی هم ما بنابر مشاهدات تجربی و میدانی از رشد این موضوع در جامعه پرستاری سخن می‌گوییم، مسئولان فوراً جبهه‌گیری می‌کنند و می‌گویند این ادعاها با چه آماری مطرح می‌شود؟
مشکل کمبود پرستار، حاد شده است
این فعال صنفی حقوق پرستاران تاکید کرد: بیمارستان‌های ما از دولتی و دانشگاهی تا تامین اجتماعی با مشکل حاد کمبود پرستار مواجه‌اند و این کمبود مانند سایر ناترازی‌ها و کمبودهای کشور عمل نمی‌کند، بلکه به خاطر این کمبود جان انسان‌ها از دست می‌رود. سازمان بهداشت جهانی می‌گوید اگر از نرخ کف و زیر حد استاندارد ۳ پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت کمتر باشد، با مرگ و میر بیشتر بیماران مواجه خواهیم بود. این درحالی‌ست که طی سال‌های اخیر ما در این نرخ زیر استاندارد رکورد زدیم و به ازای هر هزار نفر جمعیت، کمتر از ۱.۵ نفر پرستار داریم. این یعنی اگر پرستاران فعلی ما خود را به آب و آتش هم بزنند، نمی‌توانند حداقل استانداردهای سازمان بهداشت جهانی را در خدمات پرستاری تامین کنند.
دبیرکل خانه پرستار تصریح کرد: وقتی پرستاری در بخش اورژانس و فوریت‌ها به‌جای پرستاری از ۴ بیمار به ۱۵ نفر باید خدمت‌رسانی کند، این فشار ترکیبی شرایط معیشتی با حقوق کمتر از ۱۵ میلیون تومان و شرایط کاری سخت، بحران بیشتری باری این قشر ایجاد می‌کند و به مهاجرت یا تغییر شغل فکر می‌کند. در همین کشورهای خاورمیانه پرستاران با حقوق ۲ هزار دلاری کار می‌کنند و این درحالی‌ست که حقوق پرستار ایرانی با شیفت اضافه‌کاری به ۲۰۰ دلار هم نمی‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: پرستاران ما به دو بخش افراد مشمول قانون کار و بیمه تامین اجتماعی و پرستاران رسمی تقسیم می‌شود. خروج شغلی پرستاران مشمول قانون کار در این شغل که عمدتاً قرارداد موقت و شرکتی هستند، اصلا در آمارها منعکس نمی‌شود. ترک کار خود نیروهای رسمی در سال گذشته (که از اکنون بهتر بود) ۱۸۰۰ نفر در سال تخمین زده شد که در آمار کلی پرستاران کشور بسیار بالاست.
خانه‌نشینی به این شغل ترجیح دارد
شریفی‌مقدم تاکید کرد: به‌رغم اینکه در استان‌های مختلف با کمبود جدی پرستار مواجه هستیم، بیش از ۵۰هزار نفر از پرستاران که عمدتاً زن هستند، در خانه نشستند درحالی‌که سال‌ها برای آموزش آنها از بودجه کشور هزینه شده و مسئولان نیز نسبت به موضوع بیکاری بانوان نگرانی دارند! این پرستاران ترجیح می‌دهند با حقوق ۱۴ میلیون تومانی اصلا به سر کار نروند زیرا محاسبه نسبت هزینه‌های زندگی و سختی و پرتنشی کار نشان می‌دهد که ورود به این شغل در ایران منطقی نیست.
این فعال صنفی اضافه کرد: اعتراضی که از سوی جامعه پرستاری صورت می‌گیرد، اعتراضی از سوی باقی‌مانده جمعیت پرستار کشور است. بخش قابل توجهی از پرستاران راه‌های دیگری مثل ترک کار و انتخاب شغل دوم مثل رانندگی برای تاکسی‌های آنلاین را در کنار کار خود انتخاب کردند که وارد فرآیند اعتراض نمی‌شوند.
وی در پایان با اشاره به اینکه پرستاران از شریف‌ترین اقشار هستند که به دلیل عشق به کشور و عشق به پرستاری باقی ماندند، بیان کرد: برخی از پرستاران فعلی ما از شهرستان به تهران آمدند و به دلیل شرایط مهاجرت بین‌استانی در کار خود باقی ماندند.
متاسفم که این موضوع را به شکل مستند عرض می‌کنم که برخی از این پرستاران فاقد مسکن بوده و برای آنکه کرایه منزل ندهند، چند شیفت کار می‌کنند و در ساعات استراحت خود، در خودروی شخصی می‌خوابند. آنان حتی برای استحمام نیز از حمام بیمارستان استفاده می‌کنند و به نوعی در شرایط آوارگونه زندگی می‌کنند. به نظر می‌رسد این شرایط جامعه پرستاری نیازمند رسیدگی ویژه است و مسئولان نباید در زمینه موضوعاتی مثل رفاهیات پرستاران و اصلاح تعرفه‌های خدمات درمانی آنها تعلل کنند!
دیدگاه تان را بنویسید