ضرورت آشنایی صاحبخانه‌ها با مسئولیت خود در قبال کارگران خدماتی
آستانه عید و افزایش حوادث کار برای زنان کارگر
زن میانسالی که برای گذران زندگی خود و فرزندانش نظافت خانه دیگران را انجام می‌داد، حالا یک سالی است که پس از آن حادثه تلخ، زمین‌گیر شده و دیگر توان کار کردن ندارد. فرانک می‌گوید: دقیقا یک سال پیش که مشغول خانه‌تکانی در منزلی بودم، همه کارهای نظافت را انجام داده و در لحظه آخر که منتظر دستمزد بودم و خوشحال از اینکه امروز یک‌جا درآمد خوبی دارم، زن صاحبخانه گفت نمای بیرونی سقف شیروانی طبقه دوم لکه دارد. از نردبان بالا رفتم و به سقف شیروانی رسیدم و شروع به دستمال کشیدن کردم. وی ادامه داد: در چشم به‌هم‌زدنی سرم سیاهی رفت و زمانی که چشمانم باز شد خود را در بیمارستان دیدم، پاهایم حس نداشت و حالا یک سال گذشته و هیچ بهبودی در وضعیت جسمانی‌ام حاصل نشده و قادر به انجام کارهای شخصی و نظافت و پختن غذا هم نیستم.
به استناد قوانین و مقررات، قواعد فقهی مربوطه در رابطه با کارگران منازل که به هر نحوی با درخواست صاحبخانه اقداماتی انجام می‌دهند، در صورت بروز حادثه ناشی از کار و رعایت نکردن الزامات فنی، دستوردهنده مقصر شناخته می‌شود
به گزارش ایرنا، فرانک، زنی 45 ساله که به عنوان سرپرست خانوار به کارهایی همچون پرستاری کودک و کار در منازل روزگار سپری می‌کرد، دو فرزند دارد و حالا دیگر یک سال است که در اثر سقوط از ارتفاع حین نظافت و خانه‌تکانی عید، نه برای خود بلکه دیگران، از کمر به پایین فلج شده و روی تختی در گوشه‌ای از اتاق به سقف خیره می‌شود.
این زن میانسال سرپرست خانوار می‌گوید: بعد از مدت‌ها دنبال شغل گشتن به پیشنهاد یکی از زنان همسایه تصمیم گرفتم به عنوان کودک‌یار و نظافتچی در خانه دیگران کار کنم. بعد از این اتفاق صاحبخانه هم خود را از این حادثه مبرا کرد ولی با پیگیری حقوقی مراحل پایانی رای دادگاه برای پرداخت دیه در حال انجام است.
در هیاهوی عید، بوی سبزه، بوی عنبر و بازار و خرید و تلاطم نسیم بهاری در نیمه دوم اسفند، نقش و زحمت زنان بیشتر از هر فصل و روزی از سال است که در این میان زنان کار یا خدماتچی منازل هم تقاضای کار بیشتری دارند. اما تا چه میزان کارگران زن و صاحبخانه‌ها با مسئولیت مدنی و تعهدات الزام‌آور این عقود به ظاهر ساده آشنایی دارند؟
میرزا عباس محمودی، کارشناس حقوقی در خصوص مسئولیت مدنی در ارتباط با حوادث ناشی از این نوع قرارداد می‌گوید: به استناد قوانین و مقررات، قواعد فقهی مربوطه در رابطه با کارگران منازل که به هر نحوی با درخواست صاحبخانه اقداماتی انجام می‌دهند، در صورت بروز حادثه ناشی از کار و رعایت نکردن الزامات فنی، دستوردهنده مقصر شناخته می‌شود.
وی افزود: در مورد اتفاقی که برای این زن افتاده است، صاحبخانه با صدور دستور مبنی بر بالارفتن از راه‌پله‌ها و قرار گرفتن در سقف پشت‌بام منزل و در نهایت انجام نظافت فضای مورد نظر، موجب ورود آسیب به ایشان را فراهم آورده است.
این کارشناس حقوقی اظهار کرد: بنابر مواد 1 ، 3 و 5 قانون مسئولیت مدنی، هر کس بدون مجوز قانونی عمدی یا در نتیجه بی‌احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد شده، لطمه‌ای وارد کند که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود، مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود است.
وی با اشاره به ماده 85 قانون کار نیز گفت: به موجب این ماده برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعمل‌هایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی جهت تامین حفاظت فنی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت تأمین بهداشت کار و کارگر و محیط کار ) تدوین می‌شود، برای کلیه کارگاه‌ها، کارفرمایان و کارآموزان الزامی است و تبصره ذیل این ماده ادامه می‌دهد کارگاه‌های خانوادگی نیز مشمول مقررات این فصل بوده و مکلف به رعایت اصول فنی و بهداشت کار هستند. رئیس اداره حقوقی کمیته امداد امام(ره) لرستان در ادامه با استناد به ماده 91 قانون کار اضافه کرد: کارفرمایان و مسئولان تمامی واحدهای موضوع ماده 85 این قانون مکلفند براساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تأمین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار دهند و چگونگی کاربرد وسایل فوق‌الذکر را به آنان بیاموزند و درخصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت کنند.
وی یادآور شد: در مورد اتفاقی که برای این خانم افتاده است فرد مورد شکایت (صاحبخانه) باید با توجه به ماهیت محیط تا پایان کار نظافت، نظارت اولیه را اعمال می‌کرد.
محمودی تصریح کرد: بنا بر ماده 95 قانون کار، مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت کار برعهده کارفرما است و هرگاه بر اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسئولین واحد، حادثه‌ای رخ دهد شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظر کیفری و حقوقی و نیز مجازات‌های مندرج در این قانون مسئول است.
این کارشناس حقوقی یادآور شد: بنا بر مواد صریح قانونی در صورت عدم رعایت مقررات مربوط به کار و وقوع حوادث صاحبخانه یا فردی که اقدام به اجرای رابطه کاری کرده، مقصر حادثه و خسارت مادی و معنوی به عهده وی است.
مناسب‌ترین راه، برقراری تماس با شرکت‌های خدمات منازل دارای مجوز از مراجع ذی‌صلاح است، با دقت در این موضوع که از مدیران شرکت سوال شود آیا نیروی خدماتی از بیمه حوادث برخوردار هستند یا خیر
توصیه‌های لازم در گرفتن نیروی کار
زنان شاغل و افرادی که بنا به هر دلیلی فرصت و زمان کافی برای صرف نظافت پایان سال را ندارند و اقدام به گرفتن نیروی کارگر در این خصوص می‌کنند باید نکاتی را مورد توجه قرار دهند تا در صورت بروز حوادث مشابهی مانند آنچه که در این روایت آورده شده است، به مسائل حقوقی آن واقف باشند.
علی نادری، کارشناس مسئول روابط کار در این زمینه می‌گوید: مناسب‌ترین راه، برقراری تماس با شرکت‌های خدمات منازل دارای مجوز از مراجع ذی‌صلاح است، با دقت در این موضوع که از مدیران شرکت سوال شود آیا نیروی خدماتی از بیمه حوادث برخوردار هستند یا خیر.
وی با بیان اینکه شرکت‌های خدماتی موظف به تامین ابزار کار استاندارد (نردبان دوطرفه) نیروهای خدماتی هستند، گفت: صاحبخانه به هیچ عنوان نباید وسیله و ابزار کار در اختیار نیروی خدماتی قرار دهد.
نادری با بیان اینکه قانون وظایفی را برای صاحبخانه معین کرده است، اظهار داشت: مالک خانه به عنوان کارفرما باید بر نحوه فعالیت کارگر نظارت داشته باشد و به طور کامل وظیفه و مسئولیت اجرای کار را مشخص کند.
به هر روی در شرایط فعلی که مشکلات اقتصادی بر زنان سرپرست خانوار فشار بیشتری تحمیل می‌کند و آنگاه که چرخ اقتصاد خانواده به سختی می‌چرخد زنان مسئولیت‌پذیر آستین همت را بالا زده و دست به کار می‌شوند و ساده‌ترین شغل بدون سرمایه، کار در منزل به عنوان خدمات و نظافتی است تا آهنگ قوام خانواده مستحکم بماند.
دیدگاه تان را بنویسید