وقتی صندوق‌های بیمه‌ای هم چرتکه می‌اندازند

نسرین هزاره مقدم

حذف دفترچه‌های کاغذی بیمه، درمان کارگران و بازنشستگان را با مشکل مواجه کرده چون برخی مواقع سامانه قطع است و باید ساعت‌ها منتظر ماند یا اینکه هزینه درمان را از جیب پرداخت.

مدت‌هاست که در صورت عدم پرداخت حق بیمه توسط کارفرمایان، تامین اجتماعی همین درمان نصفه‌نیمه و پر از ایراد و کاستی را نیز کلاً قطع می‌کند

با این حال علاوه بر این دشواری در دریافت خدمات درمانی بیمه که در دو سال اخیر گریبان کارگران را گرفته، قطع درمان بیمه‌ای کارگران شاغل از سوی تامین اجتماعی نیز مشکل‌ساز شده چون با کوچک‌ترین تاخیر در پرداخت حق بیمه از سوی کارفرمایان، بیمه کارگران برخلاف متن صریح قانون قطع می‌شود. این کارگران بعد از مراجعه به مراکز درمانی و دریافت خدمات، هنگامی که موقع پرداخت هزینه و تسویه حساب می‌شود، به ناگاه درمی‌یابند که به خاطر تاخیر چند روزه کارفرما، بیمه‌شان قطع شده و این کارگران راهی ندارند جز اینکه کل پول درمان را آزاد بپردازند.

بیمه کارگران در حالی برخلاف نص صریح قانون قطع می‌شود که اطلاعیه اخیر سازمان تامین اجتماعی نیز بر این واقعیت دردناک صحه گذاشته است. در روزهای اخیر، اطلاعیه‌ای از تامین اجتماعی بیرون آمد که از کارفرمایان درخواست کرده بود در روزهای ۲۸ و ۲۹ آذر، برای پرداخت حق بیمه کارگران اقدام کنند وگرنه ممکن است «تداوم استحقاق درمان بیمه‌شدگان» به مخاطره بیفتد!

تکرار رفتارهای غیرقانونی از سوی تامین اجتماعی

«محمدرضا فرزعلیان» مسئول محور غرب و شمال‌غرب کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران، ضمن اشاره به اطلاعیه فوق که در آن بر عملکرد خلاف قانون تامین اجتماعی در قطع درمان کارگران بیمه‌شده تاکید شده، از شرکت‌های بسیاری در غرب تهران خبر می‌دهد که به دلیل تعطیلی‌های هفته‌های اخیر، حق بیمه را با چند روز تاخیر پرداخت کرده‌اند و تامین اجتماعی درمان کارگران آنها را قطع کرده. به گفته وی، این کارگران وقتی به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند، به آنها گفته شده بیمه شما اعتبار ندارد!

این فعال کارگری اضافه می‌کند: اطلاعیه سازمان تامین اجتماعی و قطع غیرقانونی بیمه درمانی بیمه‌شدگان در صورت تاخیر در پرداخت لیست حق بیمه، موضوع دردناکی‌ست. مدت‌هاست که در صورت عدم پرداخت حق بیمه توسط کارفرمایان، از دیدگاه تامین اجتماعی، کارگران تحت پوشش استحقاق درمان را ندارند و در واقع همین درمان نصفه‌نیمه و پر از ایراد و کاستی نیز در صورت تاخیر کارفرما کلاً قطع می‌شود.

برخی مواقع کارفرما حق بیمه را با تاخیر پرداخت کرده ولی این وسط تامین اجتماعی مانند یک فرد یا نهاد کاملاً سودجو و کاسب‌کار عمل کرده و بیمه کارگران را قطع کرده است

فرزعلیان با بیان اینکه «پیرو اقدامات اخیر تامین اجتماعی، طی روزهای اخیر و همزمان با تعطیلی ادارات و بانک‌ها و همچنین قطعی و محدویت‌های برقی و گازی، متاسفانه این سازمان اطلاعیه خلاف قانون دیگری منتشر کرد» تاکید کرد: این اطلاعیه و اطلاع‌رسانی‌های مشابه تامین اجتماعی در تعارض و تضاد صریح با قانون تامین اجتماعی به ویژه ماده ۳۶ این قانون فرادستی و لازم‌الاجراست.

در ماده ۳۶ قانون تامین اجتماعی آمده است: «کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه‌شده به سازمان است و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا سهم‌ بیمه‌شده را کسر کرده و سهم خود را بر آن افزوده به سازمان تأدیه کند. ‌در صورتی‌که کارفرما از کسر حق بیمه سهم بیمه‌شده خودداری کند شخصاً مسئول پرداخت آن خواهد بود. تأخیر کارفرما در پرداخت حق بیمه یا عدم ‌پرداخت آن رافع مسئولیت و تعهدات سازمان در مقابل بیمه‌شده نخواهد بود».

در تبصره این ماده هم آمده است: «بیمه‌‌شدگانی که تمام یا قسمتی از درآمد آنها به ترتیب مذکور در ماده ۳۱ این قانون تأمین می‌شود مکلفند حق بیمه سهم خود را برای ‌پرداخت به سازمان به کارفرما تأدیه کنند ولی در هر حال کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه خواهد بود».

صراحت این ماده قانونی جای هیچ ابهامی باقی نگذاشته به خصوص آنجا که به روشنی می‌گوید: تأخیر کارفرما در پرداخت حق بیمه یا عدم ‌پرداخت آن رافع مسئولیت و تعهدات سازمان در مقابل بیمه‌شده نخواهد بود.

محرومیت کارگران از درمان تحت پوشش بیمه، هیچ توجیهی ندارد

رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار غرب تهران که در روزهای اخیر با کارگران بسیاری مواجه بوده که درمان بیمه‌ای آنها غیرقانونی سلب شده، می‌گوید: صراحت و شفافیت قانون جای هیچ تفسیری ندارد. انتظار این است تامین اجتماعی به فوریت نسبت به اصلاح این اطلاعیه و دیگر دستورالعمل‌های معارض با قانون و تبعیت از نص صریح قانون اقدام کند. محرومیت کارگران از درمان تحت پوشش بیمه، هیچ توجیهی ندارد به خصوص اینکه ماده ۳۶ قانون تامین اجتماعی به صراحت می‌گوید مسئولیت با کارفرماست و بیمه کارگر نباید قطع شود.

او اضافه می‌کند: اخیراً در برخی شرکت‌ها شاهد بودیم کارگران با نارضایتی به کارفرما مراجعه کرده‌اند. کارفرما هم حق بیمه را پرداخت کرده فقط کمی تاخیر داشته! این وسط تامین اجتماعی مانند یک فرد یا نهاد کاملاً سودجو و کاسب‌کار عمل کرده و بیمه اینها را قطع کرده!

فرزعلیان می‌افزاید: با این رویکرد قانون‌گریز تامین اجتماعی، اگر کارفرما لیست را در سامانه رد کند و فقط تا ۲۴ ساعت پس از آن، مبلغ لیست را واریز نکند، لیست پاک می‌شود و درمان کارگر هم قطع می‌شود! مشاهده شده کارگر بی‌خبر از همه جا نیمه‌شب بیمار داشته و به مراکز درمانی مراجعه کرده، پذیرش بیمارستان به وی گفته شما بیمه نیستید و از پذیرش بیمار خودداری کرده یا مبلغ کامل درمان را دریافت کرده. متاسفانه از این دست اتفاقات اخیراً خیلی زیاد شده.