چندشغله بودن برای تأمین حداقل معاش

از ابتدای سال تاکنون قیمت برخی از مواد خوراکی بارها دست‌خوش تغییر شده و همین موضوع سبب شده قشری که درآمد ماهانه کارگری و ثابت دریافت می‌کند برخی از اقلام را از سبد مصرفی خود حذف کند. راهکار دیگر کارگران برای تأمین بقیه معاش، فکر کردن به شغل دوم و سوم است.

«حمید حاج‌اسماعیلی» فعال کارگری در گفت‌وگو با تسنیم درباره اینکه اکثر کارگران چندشغله هستند، گفت: یکی از دلایل چندشغله بودن نیروی کار در شرایط فعلی اقتصادی مشکلات معیشتی است. بحث دیگر به بعد فرهنگی آن بازمی‌گردد که به یک فرهنگ عام تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه در جنبه فرهنگی به دلیل ضعف شدید قوانین کشور، مدیران معمولا چندشغله هستند و کمتر کسی نسبت به توانایی و کارآیی آنها و البته درآمدشان توجه می‌کند، گفت: این موضوع به تدریج به سطوح پایین جامعه نیز سرایت می‌کند یعنی افراد می‌توانند در چند جا فعالیت شغلی داشته باشند بدون اینکه کارآیی، تخصص و بهره‌وری آنها مورد توجه جدی باشد. این جنبه چندشغله بودن به مسأله عمومی و طبیعی تبدیل شده و از این رو شاهد مدیران چندشغله هستیم که بارها رسانه‌ای شده است.

چندشغلی؛ افزایش بیکاری و کاهش بهره‌وری

حاج‌اسماعیلی با اشاره به اینکه وقتی الگوها و جنبه‌های مدیریتی و ساختار اداری کشور چنین وضعیتی را عادی تلقی می‌کند به تدریج به فرهنگ تبدیل می‌شود که دیگر بازنشستگی افراد مطرح نیست و چندشغله بودن به عنوان مزیت تلقی می‌شود، بیان کرد: متاسفانه سیاست‌گذاران کشور برای حل این مسأله تاکنون اقدامی نکرده‌اند. مهمترین عوارض چندشغلی در کشور، افزایش نرخ بیکاری و کاهش بهره‌وری نیروی کار است.

این کارشناس حوزه کار با بیان اینکه یکی از دلایل چندشغله بودن کارگران مشکلات معیشتی است، گفت: البته مدیرانی که چندشغله هستند مشکلات اقتصادی ندارند چون آنها چندین برابر فرد عادی درآمد دارند و حتی قانون تا هفت برابر درآمد را برای آنها رسمی کرده است بنابراین این مشکل برای حقوق‌بگیرانی صدق می‌کند که دارای درآمدهای ثابت هستند.

وی گفت: طبیعتاً بحران اقتصادی، تورم، گرانی و مشکلات عدیده در سال‌های اخیر کارگران را مجبور به یافتن شغل بعدی کرده تا بتوانند با درآمدی دیگر از پس هزینه‌های زندگی بربیایند اما یکی از مشکلات این است که کارمندان، کارگران و حتی بازنشستگان اگر شغلی رسمی پیدا نکنند، معمولاً در فعالیت‌های غیررسمی مانند رانندگی، حمل و نقل و دلالی، کاری برای خود دست و پا می‌کنند.

ساختار بیمار کشور و افزایش چندشغلی

حاج‌اسماعیلی افزود: بنابراین جنبه اقتصادی چندشغله بودن برای عموم مردم مهم است چون در سال‌های اخیر درآمد و قدرت خرید آنها به صورت روزانه کاهش یافته که ناشی از ساختار بیمار اقتصاد کشور است. متاسفانه سیاست‌گذاران نیز نتوانستند تناسبی بین تورم و حقوق و دستمزد ایجاد کنند و شاهد هستیم که ارزش حقوق‌ها نسبت به تورم روند کاهشی به خود گرفته است.

وی با بیان اینکه در بیشتر کشورها بحث چندشغله بودن اصلا مطرح نیست و کشورهای توسعه‌یافته که نیروی کار در آنها، درآمدهای بالایی دارند عمدتاً به دلیل حمایت از بازار آزاد است، ادامه داد: مقایسه نشان می‌دهد که دستمزدها در ایران بسیار پایین است و دچار مشکل هستیم در حالی‌که در این کشورها به خصوص اروپایی‌ها، دلیلی برای داشتن شغل دوم یا سوم وجود ندارد. همچنین نرخ مالیاتی که از آنها دریافت می‌شود آنها را فرسوده می‌کند. اگر ما نیز دستمزد کافی پرداخت کنیم دلیلی بر دوشغله بودن وجود ندارد بنابراین این پدیده مختص کشورهای در حال توسعه است.

وی با تأکید بر اینکه آماری برای چندشغله‌ها وجود ندارد، گفت: با توجه به اقتصادی دولتی، عمده مدیران چندشغله هستند اما در بخش خصوصی نیز پیش‌بینی می‌شود که تقریبا 60درصد افراد شغل دوم یا سوم را داشته باشند. بحران اقتصادی، تورم، گرانی و مشکلات عدیده در سال‌های اخیر افراد را مجبور کرده تا جهت کسب درآمد مکفی در چندین جا مشغول شوند.