مشکلات نظام پرستاری؛ از کمبود ۱۰۰ هزار نفر تا احتمال مهاجرت بالا
نجاتیان: کادر درمان خواستار یک زندگی نرمال است
اعتراضات پرستاران در ماه‌های اخیر نسبت به شرایط نامساعد شغلی، کمبود شدید نیروی انسانی، اضافه‌کاری‌های اجباری و در عین حال، پرداخت‌های کم، باعث شده دولت چهاردهم مدعی شود حل مسائل پرستاران را در اولویت قرار داده است.
رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اهمیت نیروی انسانی در نظام سلامت توضیح داد: متوسط جهانی نسبت پرستار به تخت بیمارستانی ۳.۵ است در حالی که نسبت پرستار به تخت در کشور حدود ۱.۸ است. نظام بهداشتی و درمانی کشور، سال‌های سال است که با کمبود پرستار دست‌وپنجه نرم می‌کند. اگر چه نسبت پرستار به تخت ۱.۸ اعلام شده اما به نظر می‌رسد که این مولفه با شرایط بدتری مواجه باشد.
«احمد نجاتیان» گفت: بررسی‌ها بیانگر این است که روند کاهش پرستاران در سال‌های گذشته سبب شده که نسبت پرستار به تخت به مرز ۱.۱ برسد. اگر شرایط فعلی ادامه داشته باشد، نسبت پرستار به تخت به یک یا ۰.۹ می‌رسد.
نیاز سیستم بهداشتی درمانی کشور به ۱۰۰ هزار پرستار
نجاتیان افزود: اگر خواهان تحقق حداقل استانداردهای مدنظر در حوزه پرستاری هستیم، به جذب ۱۰۰هزار پرستار نیاز داریم. کمبود ۱۰۰هزار نیروی انسانی در بخش پرستاری به این معنا است که پرستارانی که در حال حاضر در نظام بهداشتی کشور به ارائه خدمات می‌پردازند، باید جور کمبود نیروی انسانی حوزه پرستاری را به دوش کشند. نباید تصور کرد که فقط پرستاران، جور کمبود نیروی انسانی را به دوش می‌کشند، بلکه این موضوع گریبانگیر مردم نیز می‌شود و کاهش کیفیت خدمات درمانی را
به جان می‌خرند.
رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: سقف اضافه‌کار در پرستاری به دلیل سختی کار ۸۰ ساعت برآورد شده ولی در دیگر مشاغل ۱۷۵ ساعت است. دولت برای برخی مشاغل ساعت کار ویژه‌ای تعیین کرده مانند معلمان که ۲۴ ساعت در هفته است تا بتوانند مطالعه کنند. در حالی‌که پرستاران به پدیده نامبارک اضافه کار اجباری تن می‌دهند.
وی تصریح کرد: متوسط ساعت اضافه‌کار اجباری پرستاران حدود ۵۰ ساعت است اما این میزان در برخی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی به ۷۰ ساعت می‌رسد. اضافه‌کار پرستاران به صورت اجباری است که نخستین چالش پرستاران به حساب می‌آید. یکی دیگر از چالش‌های اضافه‌کار پرستاران، پرداخت دیرهنگام حقوق اضافه‌کاری است. اضافه‌کار اجباری به دلیل کمبود پرستار، یک ظلم آشکار در حق جامعه پرستاری است چون زنان ۷۰درصد جامعه پرستاری را تشکیل می‌دهند که علاوه بر وظایف شغلی خود، وظایفی را در خانواده برعهده دارند.
او با اشاره به پدیده مهاجرت پرستاران اظهار کرد: سیستم بهداشتی و درمانی کشور در حوزه جذب و نگهداشت نیروی انسانی با مشکل مواجه است.
خروج ۱۵۰۰ پرستار بخش دولتی از چرخه خدمت
در سال گذشته
عضو شورای عالی نظام پرستاری در ادامه گفت: بنابر اعلام وزارت بهداشت، حدود ۱۵۰۰ نفر از شغل پرستاری در سال گذشته خارج شده‌اند. آمار وزارت بهداشت در ارتباط با پرستاران بخش دولتی است و شامل حال پرستاران بخش خصوصی و دانش‌آموختگان این رشته که وارد چرخه خدمت نشده‌اند، نمی‌شود. شرایط شغلی پرستاری به نحوی است که بسیاری از دانش‌آموختگان رشته پرستاری ترجیح می‌دهند پس از گذراندن طرح وارد این شغل نشوند.
نجاتیان ادامه داد: اگر چه خروج نیروی پرستاری در سال‌های گذشته وجود داشته اما به میزان سال‌های اخیر نیست. بسیاری از تخت‌های بیمارستان‌ها به دلیل کمبود نیروی پرستار خالی هستند. همچنین بخش‌هایی که در بیمارستان‌ها ساخته می‌شوند به دلیل کمبود پرستار افتتاح نمی‌شوند. «خروج از پرستاری»، « عدم تمایل برای ورود به موقعیت شغلی» و «مهاجرت» پدیده‌های نامبارکی هستند که باید در کانون توجه قرار گیرند.
رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری افزود: آثار پدیده‌های «خروج از پرستاری»، «عدم تمایل برای ورود به موقعیت شغلی» و «مهاجرت» به خوبی مشهود است. همچنین با توجه به اینکه کشور در مسیر سالمندی قرار دارد و بسیاری از نیروهای انسانی این روزها، در آینده وارد دوران بازنشستگی می‌شوند، مشکلات فراوانی گریبان کشور را در دست می‌گیرد.
درخواست نظام پرستاری برای اجرای فوق‌العاده خاص در سال آینده
نجاتیان درباره کارانه پرستاران هم خاطرنشان کرد: کارانه، حقوق نیست بلکه یک تشویقی است که به پزشکان و پرستاران با هدف ارائه خدمات بهتر و با کیفیت‌تر ارائه می‌شود. اگر خواهان ایجاد جذابیت شغلی برای یک پرستار هستیم، باید شرایطی که حداقل یک زندگی نرمال را ایجاد می‌کند برای او فراهم کنیم. با توجه به اینکه در فصل بودجه قرار داریم، لحاظ‌کردن موضوع فوق‌العاده خاص پرستاران را در لایحه بودجه درخواست کردیم. با توجه به اینکه فوق‌العاده خاص پرستاران افزایش می‌یابد، به همان میزان دریافتی ناشی از اضافه‌کار نیز افزایش می‌یابد که بخشی از این مولفه باید توسط کارانه تامین شود.
رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در سال ۱۳۸۶ به تصویب رسید، تصریح کرد: اگر چه قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری در سال ۸۶ به تصویب رسید اما اجرای آن ۱۵ سال زمان برد. این قانون در سال ۱۴۰۱ اجرا شد. به دلیل اینکه از هرگونه بهانه‌ای برای کمبود منابع مرتبط با قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری جلوگیری کنیم، کمترین ارزش نسبی تعرفه‌های خدمات پرستاری را در آن بازه زمانی در نظر گرفتیم. در حال حاضر، نرخ تعرفه‌های پرستاری قابل قبول نیست و طبق اعلام وزارت بهداشت این عدد حدود ۶ میلیون تومان است.
میزان معوقات کارانه پرستاران حدود هفت ماه است
وی درباره آخرین وضعیت پرداخت مطالبات پرستاران گفت: متوسط میزان معوقات کارانه پرستاران حدود هفت ماه است یعنی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به طور متوسط تا پایان فروردین ماه نسبت به پرداخت معوقات کارانه پرستاران اقدام کرده‌اند. متاسفانه، برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی زمینه پرداخت کارانه وضعیت مناسبی ندارند و مطالبات پرستاران در این دانشگاه‌ها به بیش از ۱۳ ماه می‌رسد.
نجاتیان با بیان اینکه پرداخت معوقات اضافه‌کاری پرستاران نسبت به کارانه بهتر است، توضیح داد: بررسی‌ها بیانگر این است که متوسط مطالبات پرستاران در ارتباط با اضافه‌کاری حدود ۲ تا ۳ ماه است. طلب ۲ تا ۳ ماهه پرستاران در حوزه اضافه‌کاری یک پدیده طبیعی است چرا که محاسبه اضافه‌کار پرستاران به زمان نیاز دارد.
رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه پرداخت مطالبات پرستاران باید به‌روز باشد، افزود: منظور از به‌روز شدن پرداخت مطالبات آن است که هنگامی که سازمان‌های بیمه‌گر مطالبات دانشگاه‌های علوم پزشکی را پرداخت کردند دانشگاه‌ها در یک بازه زمانی ۱۰ تا ۱۵ روزه نسبت به پرداخت کارانه پرستاران اقدام کنند. سازمان نظام پرستاری کشور انتظار دارد که بیمه‌ها نسبت به پرداخت هر چه سریع‌تر مطالبات دانشگاه‌های علوم پزشکی اقدام کنند.
دیدگاه تان را بنویسید