پرحادثه‌ترین شغل در ایران، از حقوق اولیه انسانی هم محروم است
کارگران ساختمانی در صف بیمه «پیر» شدند
کارگران ساختمانی سال‌هاست در انتظار بیمه و سهمیه بیمه هستند. تشکل‌های صنفی تلاش می‌کنند با در دستور کار قرار گرفتن طرح‌های مختلف در مجلس، منابع لازم برای بیمه کارگران فراهم شود و از سوی دیگر، لابی کارفرمایان و بسازوبفروش‌هایی که نبض بازار را در دست دارند، این طرح‌ها را عقیم می‌گذارد.
اصلاحیه ماده ۵ قانون بیمه کارگران ساختمانی هم دستورالعملی ابتری است که نتوانسته منابع کافی برای بیمه کردن کارگران ساختمانی سراسر کشور را مهیا کند هرچند «حسن عزتی» رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی شهرستان بانه در استان کردستان معتقد است «همین متن فعلی اصلاحیه هم اگر اجرایی شود، ظرفیت برای بیمه کردن کارگران ساختمانی منتظر در سراسر کشور را دارد، منتها سازوکار اجرایی درستی وجود ندارد و اهتمامی برای اجرا نیست».
اصلاحیه ماده ۵ قانون بیمه تامین اجتماعی کارگران ساختمانی کشور مصوب بهمن ماه سال گذشته مجلس یک ماده واحده دارد که در بند الف آن در ارتباط با تامین منابع بیمه کارگران ساختمانی آمده است: سازمان تأمین اجتماعی مکلف است با دریافت هفت درصد حق بیمه سهم بیمه‌شده از مأخذ کسر حق بیمه از کارگران دارای پروانه مهارت فنی شاغل مستقیم به عنوان سهم کارگر و معادل 25درصد مجموع عوارض صدور پروانه ایجاد یا توسعه احداث یا افزایش تراکم ساختمان تخریب و نوسازی بنا و تعمیرات اساسی علاوه بر عوارض پرداختی به عنوان سهم مالک این کارگران را بیمه کند. در صورت عدم تأمین منابع لازم جهت گسترش پوشش بیمه‌ای کارگران با تصویب هیأت وزیران افزایش مجموع عوارض تا معادل 30درصد و به صورت سالانه حداکثر در سقف معادل 2.5درصد بلامانع است.
با این حساب تامین اجتماعی می‌تواند تا ۳۰درصد عوارض ساختمان را صرف بیمه کردن کارگران کند اما در هشت ماهی که از تصویب این اصلاحیه گذشته، اتفاق مثبتی نیفتاده و در شهرهای محروم و کارگرنشین کشور، کارگران ساختمانی بعد از سال‌ها کار سخت و زیان‌آور همچنان در انتظار یک بیمه حداقلی هستند و همچنان جان و سلامت خود را برای یک لقمه نان به خطر می‌اندازند.
این همه در شرایطی‌ست که بیش از ۵۰درصد فوتی‌های ناشی از حادثه کار مربوط به بخش ساختمان است. یعنی کارگران خطرناکترین و پرحادثه‌ترین شغل کشور، حتی یک بیمه ساده هم ندارند و با گذشت هشت ماه از تصویب این اصلاحیه، صف بیمه همچنان طولانی‌ست و کارگران در این صف
جلو نمی‌روند.
بیمه 16 کارگر طی دو سال گذشته
«حسن عزتی» نماینده کارگران ساختمانی بانه، شهری کارگرنشین که بخش قابل توجهی از نیروی انسانی آن در بخش ساختمان مشغول به کار هستند، در مورد وضعیت فعلی می‌گوید: در بانه از محل قطعی‌ها و آزاد شدن سهمیه، تعداد بسیار کمی کارگر جدید بیمه شدند. در دو سال اخیر توانستیم فقط ۱۵ تا ۱۶ کارگر را بیمه کنیم که اصلاً عددی نیست. در بانه حدود ۸۰۰ کارگر ساختمانی منتظر بیمه هستند که فقط ۱۶ نفر از آنها بیمه شده‌اند. متاسفانه تامین اجتماعی به بهانه‌های مختلف از بیمه کردن این کارگران خودداری می‌کند و به قانون
عمل نمی‌شود.
به گفته وی، افت ساخت و ساز در ماه‌های اخیر، وضعیت نامناسبی را برای کارگران ساختمانی رقم زده و بیکاری بیداد می‌کند.
بیمه اصلی‌ترین حق یک کارگر است
عزتی با بیان اینکه «ما از سرپرست جدید سازمان تامین اجتماعی انتظار داریم همه کارگران ساختمانی را بدون استثنا بیمه کند»، ادامه می‌دهد: خانواده‌های کارگری سال‌های طولانی‌ست که در انتظار بیمه هستند. کارگران به دنبال کمترین حق قانونی خود یعنی برخورداری از چتر حمایتی سازمان تامین اجتماعی هستند. تا امروز در این زمینه کاری نکرده‌اند و امیدواریم مدیرعامل سازمان با دید بازتر به جامعه کارگری نگاه کند. کارگران ساختمانی هر روز در معرض حوادث مرگبار هستند و شغل‌شان سخت و زیان‌آور است.
او اضافه می‌کند: از آنجا که این کارگران بیمه ندارند، شغل‌شان سخت و زیان‌آور شناخته نمی‌شود و این هم یک معضل ریشه‌ای‌ست. اول باید مساله بیمه حل شود بعد سختی کار برای کارگران لحاظ شود. ما از دولت و مدیران جدید تامین اجتماعی انتظار داریم همه کارگران ساختمانی در سراسر کشور بیمه شوند.
مستمری‌بگیری کارگران ساختمانی با سنوات اندک
«آیا کارگران ساختمانی بازنشست هم می‌شوند و کارگری را سراغ دارید که توانسته باشد بازنشسته شود و حقوق بازنشستگی بگیرد؟». عزتی در پاسخ می‌گوید: تعداد معدودی هستند که براساس سن بازنشست شده‌اند اما مستمری کامل نمی‌گیرند چون با سابقه کم مثلاً ۱۰ سال بازنشست شده‌اند و حقوق بازنشستگی‌شان خیلی کم است. عزتی می‌گوید: باید شرایط خیلی زود تغییر کند. کارگران ساختمانی هستند که به سن پیری و خانه‌نشینی رسیده‌اند ولی حتی یک سال سابقه بیمه هم ندارند.
دیدگاه تان را بنویسید