ایران در تعطیلات تاریخی به سر می‌برد!
ایجاد تنها سه میلیون فرصت شغلی در ۲۰ سال گذشته
معاون پیشین توسعه، کارآفرینی و اشتغال وزارت کار با بیان اینکه در 20 سال گذشته، تنها 3 میلیون فرصت شغلی ایجاد شده، گفت: برای ایجاد شغل، باید آموزش، تخصص و دانایی را توسعه دهیم و هر میزان در این رابطه کار کنیم، کم است.
به گزارش جماران، حسن طایی در سلسله نشست‌های سخنی با رئیس‌جمهور با موضوع «اقتضائات اشتغال مولد و آینده کاری شاغلان در سیاست‌گذاری یک دهه آینده» که در موسسه مطالعات دین و اقتصاد برگزار شد، با بیان اینکه در شرایطی نیستیم که بتوانیم بازار کار را با اطلاعات ناقص اداره کنیم، یادآور شد: از سال ۱۳۶۶ تاکنون ۵ سری مطالعات ملی و اساسی در حوزه بازار کار صورت گرفته که در تمام آنها حضور داشته‌ام. سال یک که طرح نیازسنجی انجام دادیم و همزمان با ما، چند گروه دیگر هم کار می‌کردند. همه براساس الگوهایی که داشتند تایید می‌کردند که اقتصاد ایران در سال‌های آینده نیاز به ۸ درصد رشد دارد. وقتی سند چشم‌انداز منتشر شد، به همین رقم اشاره شد. برای مدت طولانی از ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۴ برنامه این بود که سالانه ۸درصد رشد داشته باشیم. اگر آن ۸درصد رشد را داشتیم و در طول ۲۰ سال وضعیت ثبات داشتیم، اقتصاد ما امروز ۴.۷ برابر می‌شد.
قرار بود 44میلیون شاغل داشته باشیم
اما به 23 میلیون نفر رسیدیم
این پژوهشگر توسعه گفت: در این صورت سال ۸۳ که تولید ناخالص داخلی کشور حدود ۵۰۰ میلیارد دلار بود، امروز به بالای ۸۰۰۰ میلیارد دلار می‌رسید. هیچ‌کدام از کشورهای اطراف ما که آن زمان از ما پایین‌تر بودند هنوز به ۱۵۰۰ هم نرسیده‌اند. بنابراین ببینید ما چقدر کسری رشد داریم! این کسری رشد، خود را در عدم ایجاد اشتغال نشان داده است. اگر آن رشد به یک رشد فراگیر تبدیل می‌شد در این دوران می‌توانستیم نزدیک ۱۸ میلیون فرد جدید را سر کار ببریم و ایجاد اشتغال جدید کنیم و امروز شاغلان ما به ۴۴ میلیون نفر رسیده بودند در صورتی‌که در حال حاضر این رقم حدود ۲۳ میلیون نفر است.
طایی با اشاره به علل مشکلات صندوق‌های بازنشستگی و کوچک شدن سفره مردم و افزایش فقر در کشور، گفت: اینها به این دلیل است که شغل ایجاد نشده. سال ۱۴۰۰ ما ۸۵ میلیون نفر جمعیت داشتیم، جمعیت غیرفعالمان حدود ۳۸ میلیون نفر و جمعیت فعال حدود ۲۶ میلیون نفر و جمعیت شاغلمان ۲۳ میلیون و ۷۰۰هزار نفر بوده است لذا ۲۰ میلیون کسری اشتغال داشته‌ایم. متاسفانه از سال ۸۳ تا ۱۴۰۱ و در طول حدود ۲۰ سال، ۳ میلیون فرصت شغلی ایجاد شده است.
ایران امروز در حاشیه تاریخ است
معاون پیشین توسعه، کارآفرینی و اشتغال وزارت کار با اشاره به ضرورت بهبود محیط کسب و کار و افزایش فرهنگ کار، روحیه ریسک‌پذیری و پرداختن به موضوعات فرهنگ کاردوستی و کارگریزی، گفت: ببینید همه جای دنیا گرم است ولی چرا کشور ما باید به این صورت درمی‌آید!؟ آیا هیچ پیش‌بینی نمی‌کردند و نمی‌دانستند!؟ چرا ما باید همیشه تعطیل باشیم؟ البته که در تعطیلات تاریخی به سر می‌بریم و در واقع در حاشیه تاریخ هستیم.
طایی با اشاره به ضرورت رشد سرمایه‌گذاری و تولید ناخالص داخلی، به اهمیت بازاریابی و فروش در بازارهای داخلی و بین‌المللی اشاره کرد و افزود: هیچ کشوری با بازارهای داخلی به جایی نرسیده است! تجارت بین‌الملل در شرایط مناسب، مقوم اقتصاد است و شغل مولد به وجود می‌آورد.
وی بهبود حقوق و دستمزد را از دیگر موضوعات مهم دانست و اظهارداشت: مسأله این است که برای ایجاد اشتغال در مقیاس میلیونی، لازم است به طور مستمر به اصلاح نظام اداری تسهیلگر و کارآمد برای فعالیت‌های اقتصادی پرداخت. این اولین رکن کار است. اقتضای شغل مولد، نظام اداری تسهیلگر و کارآمد است. دموکراسی واقعی، بروکراسی کارآمد و توسعه حقیقی، حلقه‌های ارگانیک یک جامعه پیشرفته هستند.
تا سال 1410 حدود 29 میلیون شاغل
در کشور کم خواهیم داشت
این پژوهشگر توسعه ضمن تشریح شاخص‌های جمعیتی ایران در سال ۱۴۱۰ ادامه داد: در ۱۴۱۰ جمعیت ما به ۹۵ میلیون نفر می‌رسد و جمعیت فعال ما اگر بخواهد متناسب با معیارهای جهانی باشد و جامعه نسبتا مرفه را به ارمغان آورد، باید از ۲۶ میلیون فعلی به ۵۵ میلیون نفر برسد و بیش از دو برابر شود. نرخ بیکاری ما باید ۹درصد و نرخ مشارکت باید به بالای ۷۰درصد برسد، در حالی‌که اکنون این رقم حدود ۴۱ درصد است. اینها اعدادی‌ست که اگر می‌خواهیم یک جامعه نسبتا قابل قبول داشته باشم، باید به آن برسیم. اگر جمعیت شاغل ما به ۵۰ میلیون نفر برسد، ضریب معیشت ما زیر دو می‌شود، در حالی‌که اکنون نزدیک ۴ است، یعنی یک نفر کار می‌کند و چهار نفر را تامین می‌کند.
یکی از مهم‌ترین وظایف وزارت کار، موضوع روابط کار است، اما متاسفانه امروز وقتی اسم این وزارتخانه می‌آید، ذهن همه به سمت بنگاه‌های زیرمجموعه، صندوق بازنشستگی، صندوق روستایی و شستا می‌رود
طایی با بیان اینکه شعار ایجاد یک میلیون شغل سالانه برای اقتصادی که ۱۵ سال است، یک شغل مولد ایجاد نکرده، شوخی و امر محالی است، اظهار داشت: اقتصادی که از ۱۳۸۴ تاکنون به طور متوسط نتوانسته یک درصد رشد داشته باشد آیا می‌تواند یک میلیون فرصت شغلی ایجاد کند!؟ برای این کار باید روزی ۳۰۰ شغل ایجاد شود. اینها شوخی نیست بلکه واقعیت یک میلیون فرصت شغلی است بنابراین فعلا برای اقتصاد ایران چنین چیزی میسر نیست. اکنون در شرایطی هستیم که بسیاری از کارگران صنعتی، کارکنان فعال و بعضی کارشناسانی که به مرحله خبرگی رسیده بودند، کارشان را در شرکت‌های دولتی و خصوصی پایان داده‌اند و در اسنپ یا پیک‌های موتوری کار می‌کنند.
وی با اشاره به مزایایی که اشتغال مولد ایجاد می‌کند، ازجمله اعطای شخصیت و منزلت، ایجاد چهار نوع درآمد، شامل حقوق و دستمزد، حق بیمه به سازمان‌های رفاهی و تامینی، مالیات برای دولت و سود برای کارفرما، گفت: شغل مولد آغاز نوین برای یادگیری تغییرات قابل مشاهده در عرصه اجتماع است و جامعه هر روز با کالاهای جدید مواجه می‌شود؛ کالاهایی که کارگر در محل کار مدام آن را با نوآوری و بهینه‌سازی تولید می‌کند و یاد می‌گیرد و فرایندهای جدید تولید، کار و خدمات را به وجود می‌آورد. شاغلان همان یادگیرندگان مادام‌العمر هستند.
نیاز به تدوین سیاست و برنامه ملی
اشتغال داریم
طایی با تاکید بر اینکه باید با طراحی سازوکاری مبتنی بر دانش نظری، خرد مدیریتی و تجربه کارشناسی، سیاست‌گذاری کرد، افزود: سیاست‌گذاری اقتصادی به هیچ‌وجه، جادو و معجزه نمی‌کند. گام‌ها و برنامه‌های جاه‌طلبانه مانند آنچه که ما داریم و اکنون در هفتمین آن هستیم، عموما با شکست مواجه می‌شود. ما به نوعی سیاست‌گذاری تدریجی و نموی نیاز داریم. ما مانند دیگر کشورهای جهان با روند رو به رشد جمعیت که فشار عظیمی به بازار کار تحمیل می‌کند، مواجهیم لذا به تدوین سیاست و برنامه ملی اشتغال نیاز داریم چون رشد اقتصادی به طور خودکار ایجاد شغل نمی‌کند و براساس بعضی معیارها و شاخص‌ها، اشتغال غیررسمی تا ۶۰درصد می‌رسد. نابرابری حقوق و دستمزد هم مسأله مهمی است و همچنین زنان حتی با سطوح عالی‌تری از مردان در حال ورود به بازار کار هستند. ضمنا نرخ بیکاری جوانان نیز باید در نظر گرفته شود.
وی در ادامه گفت: یکی از مهم‌ترین وظایف وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، موضوع روابط کار است اما متاسفانه امروز وقتی اسم این وزارتخانه می‌آید، ذهن همه به سمت بنگاه‌های زیرمجموعه، صندوق بازنشستگی، صندوق روستایی و شستا می‌رود.
مشکلات صندوق‌های بازنشستگی، کوچک شدن سفره مردم و افزایش فقر در کشور به این دلیل است که شغل ایجاد نشده. متاسفانه از سال ۸۳ تا ۱۴۰۱ فقط ۳ میلیون فرصت شغلی ایجاد شده است
معاون پیشین توسعه وزارت کار با بیان اینکه آلمان بیش از ۴۰ میلیون نفر، انگلستان بیش از ۳۰ میلیون، فرانسه ۴۰ میلیون و آمریکا بیش از ۱۷۰ میلیون شغل دارند، افزود: بر فرض که ۳۵ میلیون شغل ایجاد کردیم، مسأله این می‌شود که آنها را چگونه مدیریت کنیم. پیشران‌های دنیای آینده که حفظ نیروها را موجب می‌شود تک‌عامله نیستند، بلکه ترکیب ظریفی از حداقل ۶ عامل هستند؛ ازجمله حقوق و دستمزد، نیاز به انرژی، حفظ محیط زیست، توجه به اقتصادهای کم کربن، مسأله پیشرفت سریع علم فناوری و نوآوری و همچنین گسترش شتابان جهانی شدن و تغییرات در طول عمر و مسأله جمعیت و مهاجرت و همچنین موضوعی با عنوان نیروهای اجتماعی. این شش عامل در کنار هم می‌توانند تحول بنیادی برای آینده ایجاد کنند و هم آینده‌ای مملو از گسستگی، بسیار پرانزوا و آواره به ما تحویل دهند.
طایی در پایان یادآور شد: اشتغال خروجی یک سیاست اقتصادی نیست بلکه محصول یک سیستم است. فراهم بودن بسترهای نهادی به همراه مجموعه‌ای از سیاست‌ها در چهارچوب یک نظام منسجم فکری و اجرایی می‌تواند اشتغال را برای آحاد جامعه به ارمغان آورد. اشتغال حاصل به هم پیوستن چندین جریان تحول است و نیازمند مجموعه‌ای از سیاست‌گذاری‌ها در سطوح کلان میانی و خرد است که در یک مجموعه یادگیری متقابل و همه‌جانبه می‌تواند به بهبود بازار کار و ایجاد فرصت‌های شغلی بیانجامد.
دیدگاه تان را بنویسید