بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بیکاری کل کشور و مردان در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته کاهش یافته، در حالی‌که نرخ بیکاری زنان در همین بازه زمانی صعودی بوده است.

به گزارش اکوایران، در بهار امسال از جمعیت فعال ۲۶ میلیونی کشور بیش از ۸۰درصد مرد و باقی زن بودند. نرخ مشارکت کل و مردان نسبت به سال گذشته تغییری نکرده ولی نرخ مشارکت زنان ۰.۲درصد افزایش یافته است. از طرفی، نرخ بیکاری کل و مردان نیز کاهش یافت طوری‌که به کمترین مقدار خود در ۲۰ بهار گذشته رسیده ولی نرخ بیکاری زنان سیری صعودی به خود گرفته است. به طور کلی، نرخ مشارکت مردان حدود 5 برابر زنان است و با توجه به وضعیت بیکاری زنان، می‌توان گفت شکاف جنسیتی عمیقی در بازار کار حکم‌فرماست.

بررسی‌های آماری فصل بهار 1403 نشان از بهبود وضعیت بازار کار مردان می‌دهد ولی اخبار برای زنان بد است. نرخ مشارکت زنان حدود یک پنجم و نرخ بیکاری آنها ۲.۵ برابر مردان است

براساس آمار های رسمی، نرخ مشارکت زنان در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته افزایش یافت اما در همین بازه زمانی شاهد افزایش نرخ بیکاری زنان نیز بودیم. لذا می‌توان گفت که بازار کار پتانسیل کافی اشتغال‌زایی برای زنانی که تمایل به کار کردن پیدا کرده و جمعیت فعال اقتصادی شده‌اند نداشته است. همچنین آمار و ارقام حاکی از آن است که بازار کار همچنان به طور کامل از کرونا بهبود نیافته در حالی‌که روند نرخ مشارکت هنوز به دوران پیش از کرونای خود نرسیده است ولی نرخ بیکاری کل و مردان سیر نزولی دارد که نمی‌تواند لزوما خبر خوبی باشد، زیرا ممکن است به دلیل خروج نیروی کار از جمعیت فعال باشد.

بازار کار همچنان درجا می‌زند

برای تحلیل بهتر وضعیت بازار کار لازم است تا علاوه بر نرخ بیکاری، نرخ مشارکت نیز با آن بررسی شود. اگر نرخ بیکاری کاهش و نرخ مشارکت افزایش یافته باشد بازار نیروی کار بهبود یافته اما اگر نرخ بیکاری افزایش و نرخ مشارکت کاهش یافته باشد، خبر از افول بازار کار می‌دهد.

در بهار امسال، جمعیت حاضر در سن کار بیش ار ۶۵ میلیون نفر برآورد شده است. نیمی از این جمعیت مرد و نیم دیگر آن زن بوده‌اند. از جمعیت فعال که حدود ۲۷ میلیون نفر بوده‌اند، بیش از ۲۲میلیون نفر مرد و باقی زن بوده‌اند. دو میلیون بیکار در کشور را نیز قریب به ۷۰درصد مردان و ۳۰درصد زنان تشکیل داده‌اند.

طبق آمار، سال ۹۸ یکی از سال‌های پررونق بازار کار بود. در این سال شاهد صعود نرخ مشارکت هستیم. در این سال نرخ بیکاری نیز به طور قابل توجهی بالاست به‌خصوص نرخ بیکاری زنان. بالا بودن نرخ مشارکت و بیکاری به طور همزمان نشان می‌دهد که تعداد بالایی از مردم جامعه علاقمند و مشتاق به کار کردن هستند ولی بازار کار ظرفیت پذیرش این حجم از نیروی کار را ندارد.

نرخ مشارکت زنان در بهار امسال افزایش یافت اما شاهد افزایش نرخ بیکاری زنان نیز بودیم یعنی بازار کار پتانسیل کافی اشتغال‌زایی برای زنانی که تمایل به کار کردن پیدا کرده‌اند، نداشته است

با شروع همه‌گیری کرونا، در بهار ۹۹ نرخ مشارکت و نرخ بیکاری به طور همزمان کاهش یافت. به عبارت دیگر، به دلیل قرنطینه و تعطیلی کسب‌وکارهای بسیار، بخش قابل توجهی از مردم از جمعیت فعال خارج شده‌اند. کاهش نرخ بیکاری زنان در این دوران بسیار چشمگیر است. این موضوع می‌تواند به این دلیل باشد که بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و خرده‌فروشی که عمدتا توسط زنان اداره می‌شدند، تعطیل شدند.

از طرفی، در این دوران مراکز مراقبت از کودکان و سالمندان تعطیل شدند و وظایف خانه و مراقبت از اعضای آسیب‌پذیر خانواده روی دوش زنان افتاد. این عوامل باعث شدند تا تعداد قابل توجهی از زنان مشاغل خود و جست‌وجوی کار را رها کنند. بنابراین این زنان از دایره تعریف بیکاری نیز خارج شدند و نرخ بیکاری زنان کاهش چشمگیری داشت.

پسا کرونا در بازار کار

در بهار ۱۴۰۰، نرخ مشارکت مردان افزایش و همزمان نرخ بیکاری آنها روندی کاهشی داشته است. این اتفاق ممکن است به دلیل بهبود شرایط بازار برای مردان یا افزایش اشتغال ناقص رخ داده باشد. به عبارت دیگر ممکن است مردان مجبور شده باشند تا به مشاغلی نامتناسب با مهارت‌ها و توانایی‌هایشان تن بدهند.

از طرف دیگر، نرخ بیکاری زنان افزایش و نرخ مشارکت آنها کاهش یافته است. به عبارت دیگر، در بهار ۱۴۰۰ بازار کار برای زنان وضعیت خوبی نداشته است. آسیب همه‌گیری کرونا بر بازار کار همچنان نمایان است و شواهد حاکی از آن است که حتی پس از بهبودی از کرونا نیز بازار کار به دوران قبل خود بازنگشته است. این وضعیت برای زنان بسیار بدتر بود.

از بهار ۱۴۰۱ نرخ مشارکت مردان و زنان به طور ملایم صعودی بود. نرخ بیکاری مردان و کل جامعه نیز سیری نزولی داشت ولی نرخ بیکاری زنان ابتدا کاهش و سپس افزایش یافته است. در بهار امسال نرخ بیکاری کل جامعه و مردان به کمترین حد خود در ۲۰ بهار گذشته رسیده است. با این وجود، نرخ مشارکت همچنان از دوران پیش از کرونا کمتر است.

به طور کلی، بررسی‌ها نشان از بهبود وضعیت بازار کار مردان می‌دهد ولی اخبار برای زنان بد است. نرخ مشارکت زنان حدود یک پنجم و نرخ بیکاری آنها ۲.۵ برابر مردان است. به عبارتی دیگر، با وجود برابری در جمعیت حاضر در نیروی کار، شکاف جنسیتی عمیقی بر بازار کار حاکم است و کاهش این شکاف در آینده‌ای نزدیک به 

چشم نمی‌خورد.