بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود اینکه بیش از چهار سال از شیوع کرونا می‌گذرد، همچنان جمعیت شاغلین زن بسیار پایین‌تر از سال 98 است.

به گزارش اکو ایران، بررسی اشتغال زنان در ایران از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲ تصویری از فراز‌ و نشیب‌های حضور زنان در بازار کار و همچنین چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی آنها را ارائه می‌دهد. در این بازه زمانی نرخ مشارکت اقتصادی زنان روند کاهشی داشته و از 16.2درصد در سال ۹۷ به 14.2درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده است در حالی‌که نرخ مشارکت مردان در سال ۱۴۰۲ حدود ۶۸درصد برآورده شده است.

نرخ بیکاری زنان هم از 20.7درصد سال ۹۵ به ۱۵درصد در سال گذشته رسیده ولی در مورد کاهش نرخ بیکاری همزمان با کاهش نرخ مشارکت اقتصادی نمی‌توان به طور قطع نظر داد و گفت که شرایط بهتر یا بدتر شده است.

تحریم و کرونا؛ موانع پیش روی اشتغال زنان

عواملی مانند رونق و رکودهای اقتصادی نرخ تورم و سرمایه‌گذاری بر اشتغال زنان موثر است. به عنوان مثال در سال ۹۷ و با خروج آمریکا از برجام نرخ رشد جمعیت شاغل زنان با کاهش دو درصدی مواجه شده اما در مقابل با توافق برجام در سال ۹۴ با افزایش نرخ رشد جمعیت شاغل زنان مواجه شدیم و به عبارتی رکود سال ۹۷ مانعی بزرگ برای پسرفت اشتغال زنان بود.

همچنین نگرش‌ها و باورهای جامعه نسبت به نقش زنان قوانین و مقررات مربوط به کار زنان و دسترسی به امکانات مانند مهدکودک‌ها ازجمله عوامل اجتماعی و فرهنگی هستند. 

با این حال سال ۱۳۹۸ را می‌توان سال رونق بازار کار زنان با وجود خروج آمریکا (در سال 97) از برجام دانست. با کاهش نرخ بیکاری از 18.9درصد در سال ۹۷ به 17.5درصد در سال ۹۸ و همچنین افزایش نرخ مشارکت از 16.1درصد به ۱۷درصد در همین بازه زمانی شاهد بهبود بازارکار زنان بوده‌ایم. بیشترین تعداد شاغلین از سال ۹۵ تا ۱۴۰۲ در سال 98 رقم خورد و به عدد ۴ میلیون و ۳۲۰هزار نفر رسید.

کرونا و کمترین نرخ مشارکت زنان

در سال ۹۹ با کاهش نرخ مشارکت مواجه بوده‌ایم که در مقایسه با سال ۹۸ سه واحد درصد کاهش داشته و کرونا مهمترین عامل این کاهش شمرده می‌شود. به دنبال کاهش مشارکت اقتصادی زنان، تعداد شاغلین از ۴ میلیون و ۳۲۰هزار نفری سال ۹۸ به ۳ میلیون و ۶۵۸ هزار نفر در سال ۹۹ کاهش یافت. همچنین در این سال‌ها قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به سیاست‌های فرزندآوری در کاهش تعداد شاغلی موثر بوده است.

وضعیت بد بازار کار زنان در سال ۱۴۰۰ ادامه داشت چراکه هم نرخ بیکاری از 15.6درصد در سال ۹۹ به ۱۶درصد در سال ۱۴۰۰ رسید. همچنین نرخ مشارکت از 13.9 به 13.6درصد کاهش یافت. بنابراین افزایش نرخ بیکاری همزمان با کاهش نرخ مشارکت نشان‌دهنده وضعیت نامناسب بازار کار برای زنان در سال ۱۴۰۰ است. در این سال به کمترین تعداد شاغلین در بازه ۷ ساله می‌رسیم و عدد ۳ میلیون و ۵۱۵هزار نفری 

را می‌بینیم.

تعداد شاغلین زن در دو سال گذشته روندی صعودی به خود گرفته و از 3 میلیون و 500هزار نفر به حدود 3 میلیون و 900هزار نفر رسیده است. با وجود اینکه جمعیت زنان شاغل در دو سال گذشته بهبود یافته اما همچنان نسبت به دوره قبل از کرونا به طور قابل توجهی پایین‌تر است. به عبارت دیگر جمعیت شاغلین زن در سال گذشته بالغ بر 400هزار نفر پایین‌تر از سال 98 برآورد شده است.