دستمزد بالای ۵۰ میلیونی کارگران صنعت خودروسازی؛ شایعه یا واقعیت؟
تقلیل مشکلات صنعت به حقوق نیروی کار
رضا اسدآبادی
هفته پیش اخباری درباره دستمزد ۴۵ تا ۶۵ میلیونی کارگران شرکت‌های خودروساز کشور ازجمله ایران خودرو منتشر شد. رسانه‌های منتشر کننده این اخبار مدعی شدند که حقوق نیروهای خودروساز بسیار بالاست و در نهایت به این نتیجه رسیدند که یکی از دلایل ضعف و مشکلات خودروسازی در کشور همین حقوق‌های بی‌حساب و کتاب است.
همچنین همزمان با این موضوع، خبری از زبان مدیران یکی از مجموعه‌های خودروسازی منتشر شد که به دلیل مشکلات مالی و ضرورت بهره‌وری بیشتر، قرار است مزایای بالا و اضافه‌کارهای قابل توجه این شرکت برای کارگران تا حد چشمگیری کاهش یابد. از سوی دیگر، همزمانی انتشار چنین اسنادی مبنی بر بالا بودن هزینه نیروی انسانی در بنگاه‌های اقتصادی کشور با توجه به نزدیکی موعد تعیین میزان افزایش دستمزد کارگران برای سال آینده، نشان می‌دهد که عده‌ای تلاش دارند تا مشکلات موجود در صنایع ازجمله خودروسازی‌ها را به دستمزد کارگران گره بزنند.
با این حال بحث دریافتی ۴۵ تا ۶۵ میلیون تومانی توسط نیروهای کارشناس و کارکنان خط تولید و تعمیرات درحالی مطرح می‌شود که شواهد و اطلاعات دریافتی از این نیروها از اختلافات فاحش در ارقام ارائه شده خبر می‌دهد.
بسیاری از کارگران خودروسازی زیر 10 میلیون تومان می‌گیرند
در همین زمینه یکی از کارگران باسابقه و قراردادی شرکت ایران خودرو با انتشار فیش حقوقی خود گفت: ما در مجموعه بیش از هزار نفر (۱۰ تا ۲۰درصد نیروها) کارگر پیمانی متعلق به شرکت‌های خدماتی و پیمانی اقمار داریم که مزد برخی از آنها زیر ۱۰ میلیون تومان است و وضعیت آنها در مقایسه با سایر کارگران قراردادی شرکت نامناسب است اما باقی نیروهای قراردادی نیز حقوق چندانی نسبت به بسیاری از صنایع مشابه با درجه سختی کار شبیه به خودروسازی نمی‌گیرند.
این کارگر که دریافتی‌اش با اضافه‌کار به ۱۶ میلیون تومان رسیده، می‌گوید: البته این روزها شایعاتی درباره مسأله کاهش اضافه‌کار و مزایا مطرح شده که به نظر صرفاً شایعه است و امیدواریم با این وضعیت معیشتی، هرگز صحیح نباشد چون هستند کارگرانی که به همین میزان دریافتی نیز معترض هستند.
ارقام منتشر شده قطعا مربوط به حقوق کارگران نیست
یک کارگر دیگر با ۲۰ سال سابقه هم می‌گوید: واقعیت این است که حداقل کسانی که در خطوط کار می‌کنند، به ندرت مزد بالا دریافت می‌کنند. کارگرانی که در سنین بالا اضافه‌کار می‌ایستند و در خطوط تولید و تعمیر مهارت و سابقه دارند، حقوق‌شان به همراه مزایا به ۳۰ میلیون تومان هم نمی‌رسد لذا نمی‌دانیم این ارقام ادعایی برای چه کسانی است؟
وی تصریح کرد: کارگران بازنشسته ما اگر وضعیت خوبی داشته باشند و دو سال آخر سقف دریافتی برایشان ثبت شود، می‌توانند مستمری نزدیک به ۲۰ میلیون تومان یا کمتر در دوران بازنشستگی خود دریافت کنند. این درحالی است که در همان ابتدا بخش قابل توجهی از پاداش پایان دوره و مستمری خود را باید خرج درمان مشکلات دوران اشتغال خود کنند.
یکی از نیروهای بخش اداری و کارشناسی این شرکت نیز که دارای مدرک کارشناسی ارشد مکانیک با گرایش طراحی خودرو از دانشگاه‌های معتبر دولتی تهران است و پنج سال در مجموعه ایران خودرو سابقه کار دارد، می‌گوید دریافتی او حدود 17 میلیون تومان است و می‌افزاید: حقوق من نسبت به هم‌دوره‌ای‌های خودم در دانشگاه بسیار پایین‌تر است. در واقع من بیشتر برای مزایای آینده این شغل مانده‌ام و این میزان دریافتی من به سختی کفاف یک زندگی معمولی در تهران را می‌دهد.
مشکلات صنعت خودروسازی، کلان‌تر از میزان مزد کارگر است
«مجتبی حاجی‌زاده» رئیس اتحادیه کارگران صنعت خودروسازی با اشاره به انتشار این شایعات اظهار کرد: مسأله این است که مشکلات خودروسازی کشور، بسیار کلان‌تر از آن است که با مزد و حقوق کارگران یا حتی حقوق دریافتی مدیران میانی و بالادستی آن تغییر کند. مشکل اساسی صنعت خودروی کشور بی‌ثباتی مدیریتی و فقدان وجود یک متولی واحد و پاسخگو در زمینه مدیریت خودروسازی است و ربطی به کارگران و مزد و حقوق کارمندان و کارکنان ندارد.
وی ادامه داد: البته ممکن است مزد و حقوق‌های ۴۰ تا ۴۵ میلیون یا حتی ۵۰ میلیون در مجموعه‌های خودروساز کشور وجود داشته باشد اما مرتبط با کسانی است که از نظر شغلی دیگر کارگر نیستند و نباید به آنها کارگر اطلاق شود. مسئولین خط یا کارشناسان خبره بخش‌ها در این زمره هستند و واقعا پس از اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، حق قانونی و عرفی‌شان همین مبالغ است.
حاجی‌زاده با اشاره به این مطلب که «از سال‌ها پیش با تلاش کارکنان و کارگران خودروساز کشور طرح طبقه‌بندی مشاغل در خودروسازی‌های اصلی کشور اجرا شده»، گفت: بسیاری از کارکنان شرکت‌های قطعه‌ساز و نیروهای پیمانی متاسفانه نمی‌توانند از طرح طبقه‌بندی مشاغل استفاده کنند زیرا توان چانه‌زنی کافی ندارند اما نیروهای قراردادی ایران خودرو به علت اجرا شدن مناسب طرح طبقه‌بندی مشاغل و اثر گذاشتن آن بر مزد و حقوق تا حد قابل ملاحظه‌ای بیش از کارگران و کارمندان حداقل‌بگیر دریافت می‌کنند.
کاش دستمزد مدیران رده‌بالا جدا از حقوق کارگران منتشر می‌شد
این فعال کارگری با بیان این مطلب که «چرا از حقوق‌های بالای مدیران و مزایای شغلی آنها سوال نمی‌شود؟» اظهار کرد: عجیب است که در شایعات مطرح شده، به این اشاره نشده که مجموع حقوق حدود 200 مدیر میانی و رده‌بالای مجموعه به اندازه جمع حقوق دریافتی نیمی از کارگران عادی شرکت است! مثلا اگر ۲۰ یا ۳۰درصد از کل مزد و حقوق پرداخت شده به پرسنل، متعلق به مدیران رده بالا باشد، مابقی حقوق پرداختی شرکت برای سایر پرسنل است! این درحالی است که از چند هزار نیروی شرکت، شاید تنها ۲۵۰ نفر از آنان را مدیران و کارشناسان رده‌بالا تشکیل دهد اما کسی از این مسأله سوالی نمی‌کند و به حقوق پرسنل عادی ایراد گرفته می‌شود!
مشکل اساسی صنعت خودروی کشور بی‌ثباتی مدیریتی و فقدان وجود یک متولی واحد و پاسخگو در زمینه مدیریت خودروسازی است و ربطی به کارگران و مزد و حقوق کارمندان و کارکنان ندارد
وی با اشاره به دیگر دلایل بالاتر رفتن حقوق برخی پرسنل گفت: یک قانون در عرف واحدهای خودروسازی وجود دارد و آن پاداش تولید است. مثلا اگر قرار بوده بخشی دو هزار تیراژ در مدتی تولید کند و به جای آن چهار هزار واحد تولید کند، بخشی از کل سود ناشی از اضافه تولید، مستقیماً در حقوق و فیش دریافتی کارکنان آن بخش به درجات مختلف منظور می‌شود که این نیز در عرف قانونی روابط کار پذیرفته شده است.
رئیس اتحادیه کارگران خودروساز کشور در پایان تصریح کرد: بی‌پرده و بدون هراس باید اذعان کرد که یکی از دلایل مشکلات خودروسازی کشور و حتی پرسنل ما که درگیر کارها و مشاغل سخت و زیان‌آور هستند، این است که در برخی امور مثل واردات قطعات و همچنین واردات خودرو بحث تعارض منافع و ذی‌نفعی وجود دارد و این در وهله اول به کارگر خودروساز کشور و بعد صنعت خودروسازی آسیب می‌زند. در واقع سنگ‌اندازی‌های همین ذی‌نفعان و افراد دچار تعارض منافع از عوامل مهم عدم توسعه و بهبود عملکرد خودروسازی ماست!
دیدگاه تان را بنویسید