صنایع خودروسازی ایران با وجود سابقه طولانی و تیراژ بالای تولید، به دلیل کیفیت پایین همواره زیر تیغ انتقادها قرار داشته با این حال یک اقتصادان می‌گوید که باید این صنایع را حفظ کرد و البته تولید فناورانه در این صنایع باید تقویت شود.

به گزارش جماران، فرشاد مومنی گفت: در سطوح کلان و خرد توسعه می‌گویند صنایع ماشین‌سازی، آبشار فناوری است و کشورهایی که قادر به عینیت‌بخشی به قدرت این صنعت هستند، می‌توانند جایگاه پایداری در قدرت و ثروت دنیا برای خود داشته باشند والا به حاشیه می‌روند.

او افزود: آنها که می‌گویند صنعت خودروسازی را رها کنیم آش کشورهای دیگر را هم می‌زنند و به دنبال گسترش و تعمیق فقر و عقب‌ماندگی در ایران هستند. همچنین برآورد شده که راه افتادن صنعت خودروسازی 65 رشته صنعت دیگر را هم تحریک می‌کند لذا کسانی که می‌گویند واردات کنیم، الفبای توسعه را نمی‌دانند چون اگر صنعتی نباشیم نمی‌شود از چنبره فقر خارج شویم و دولتی هم که نتواند از صنایع مالیات بگیرد، باید چنگ بیاندازد در امنیت و حقوق مالکیت مردم و ایجاد ناپایداری و وابستگی.

مالیات علی‌الحساب، سرمایه در گردش خودروسازها را می‌بلعد

مومنی با بیان اینکه تا می‌گوییم توان ساخت داخل بالا برود می‌گویند این همان شعار خودکفایی است و آن را به استهزا می‌گیرند، گفت: بنیان تولیدی که از دلش چهره‌هایی مثل مهندس بحرینیان خارج شده که یک بنگاه خصوصی دارد و در آن 14 ثبت اختراع دارد، مدنظر است. در دهه 1370 که پراید وارد ایران شد، ضریب وابستگی این خودرو 85درصد بود اما چهار سال بعد این میزان وابستگی به 15درصد رسید. از آن لحظه که این پتانسیل‌های انسانی و مادی فراهم شد عده‌ای به لطایف‌الحیل ضربه‌های هولناک به این صنعت وارد کرده‌اند. تغییر پی‌درپی مدیران و وارد کردن بیشمار آدم بدون اینکه پشتیبانی از تولید شود و توجیه اقتصادی داشته باشد، ازجمله این ضربات بود.

وی ادامه داد: دولت‌ها برای پنهان کردن کسری مالی خود مفهومی به نام مالیات علی‌الحساب ابداع کردند به این معنا که قبل از اینکه طرف تولید کند و محصولش را بفروشد و درآمد کسب کند، باید مالیات دهد. ماهانه از این دو خودروساز مالیات می‌گیرند یعنی درحالی‌که اینها سرمایه در گردششان بحرانی شده، به اسم مالیات علی‌الحساب موجودی نقدی اینها را می‌گیرند.

شوک‌های ارزی، خودروسازان را به گرفتن نزول وادار کرده است

این کارشناس اقتصاد افزود: بررسی داده‌های بورس ایران خودرو و سایپا نشان می‌دهد که از ناحیه شوک‌های پی‌درپی نرخ ارز، این دو خودروساز به سمت رباخوارها پرتاب شده و نتیجه این شده که از کل هزینه‌های سایپا 29.5درصد هزینه تامین سرمایه‌های در گردش بوده یعنی پول نزول گرفته‌اند درحالی‌که هزینه نیروی انسانی با کیفیت اینها زیر 12درصد است. الان بخش بزرگی از ظرفیت‌های تولیدی ایران مستهلک شده چون ما صنعت صنعت‌ساز نداریم و اگر این قابلیت‌ها هم فروبریزد، به پیشاقاجاریه برمی‌گردیم.

او با بیان اینکه «ایرادهای صنعت خودروسازی را انکار نمی‌کنم»، گفت: زمانی یکی از مسئولان راهنمایی و رانندگی گفت اگر می‌خواهید تصادف کم شود در خودروسازی داخلی را ببندید! این برادر در حیطه تخصص خود، شرافتمندانه بگوید جاده‌های ما باکیفیت هستند؟ کل ماجرای کشتارها به خودرو برمی‌گردد؟ آیا یکی از علت‌های تصادفات به عدم رعایت قوانین راهنمایی برنمی‌گردد. اگر ما مرکز واردات خودرو شدیم همه خودروسوران قانون را رعایت می‌کنند؟

نیروی کار تربیت می‌کنیم اما برای دیگران

این استاد دانشگاه علامه در ادامه گفت: یکی از بدبختی‌های ما این است که از یک‌سو افتخار می کنیم که بالاترین سطح تربیت نیروی کار دانشگاهی را داشته‌ایم اما اینها را برای همان‌ها که استکبار جهانی می‌خوانیم، آماده می‌کنیم. براساس سرشماری 1365 کل جمعیت دانش‌آموخته زنده ما 185هزار نفر بوده که در سال 95، این رقم به 13 میلیون نفر رسیده است. ما نتوانسته‌ایم شغل صنعتی دانایی‌محور برای آنها درست کنیم و آنها را با سرخوردگی، تقدیم همان‌هایی می‌کنیم که نامشان را استکبار جهانی گذاشته‌ایم. این با هیچ عقلی جور درنمی‌آید. عده‌ای هم که نمی‌توانند مهاجرت کنند دچار افسردگی، اعتیاد، سرخوردگی و آسیب اجتماعی می‌شوند. خانه خودمان را خراب می‌کنیم تا همان‌ها که استکبار جهانی می‌نامیم، آباد شوند. بررسی شود چند درصد جهش توسعه‌ای امارات، قطر، ترکیه و... در اثر ندانم‌کاری ما بوده است.

مومنی افزود: در مناسبات رانتی، دروغ‌پراکنی و پنهان کردن واقعیت، یک استراتژی برای فریب سیاست‌گذاران است. سه دانشکده مشهور هستند که بهترین‌های اقتصاد هستند. پیشنهاد می‌دهم در دولت و مجلس یک قانون بگذارند که هیچ تصمیم کلیدی اتخاذ نشود مگر اینکه دو تا از این سه دانشکده، اعتبار علمی آن را تایید کند.

دکانی به نام دانش‌بنیان برای معافیت مالیاتی

رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد گفت: سازمان امور مالیاتی می‌گوید رانت‌جویان امان ما را بریده‌اند تا آنها را دانش‌بنیان معرفی کنیم و این خود رانتی برای معافیت‌های مالیاتی شده است. چقدر مضحک و تراژیک است که در یک سال هم بگوییم می‌خواهیم دانایی‌محور شویم و هم بگوییم کانون‌های خلق دانایی را تعطیل کن، چون می‌خواهیم واردات را تقویت کنیم.

وی گفت: گزارش موسسه تحقیقاتی «تکلان توس» نشان می‌دهد که ارزش دلاری بنزین و گازوئیل مصرف شده طی دو دهه گذشته چیزی حدود 560 میلیارد دلار بوده در حالی‌که خودروهای داخلی به طور متوسط 2.5 برابر استاندارد جهانی بنزین مصرف می‌کنند. اگر یک دهم این مبلغ را به خودروسازان می‌دادند تا یک خودروی با کیفیت تولید کنند، این اتلاف وحشتناک بنزین و گازوییل را تمام می‌کردیم اما این اتفاق نیفتاد.

مومنی با بیان اینکه «منافع خانوارها و بنگاه‌های تولید فناورانه و نهاد دولت هم‌راستاست»، گفت: وقتی خودروساز با کیفیت کار کند می‌تواند حقوق و دستمزد خوب به کارکنانش بدهد. بنگاه سود می‌کند پس به دولت مالیات می‌دهد و خودش هم می‌تواند از محل آن سود تحقیق و توسعه راه بیندازد و ارتقای کیفیت کند اما وقتی می‌گویند تعطیل کنیم و به جایش وارد کنیم یعنی می‌خواهند همزمان همه را  به افلاس بیندازند.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در پایان گفت: پیشنهاد می‌کنم به گزارش‌های رسمی که از ناحیه دولت آمریکا منتشر شده نگاه کنیم و اینکه چه کارهایی می‌کنند تا کمر ایران بشکند و اجماع کنیم تا آن کارها را نکنیم. «ریچارد نفیو» می‌گوید اگر در پنج زمینه موفق شویم ایران نمی‌تواند سر بلند کند. یکی سیاست‌های تورم‌زاست. همین سیاست را کنار بگذاریم. می‌گوید سیاست‌های اشتغال‌زدا اعمال کنیم بالطبع ما این کار را نکنیم. سومین محور که در صفحه 87 کتاب «هنر تحریم‌ها» مطرح کرده این است که بعد از آن دو سیاست قبلی سیاست‌های تشویق واردات را اعمال کنیم. ما نباید این کارها را کنیم چون ظرفیت و توان ارزی برای پاسخ به نیازهایمان نداریم. ناتوانی در تشخیص اولویت در واردات ما را دچار بیچارگی‌های غیرعادی خواهد کرد و تورم و بیکاری را  تشدید می‌کند.