متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان کارگری باید در برنامه هفتم دیده شود
درجا زدن دستمزد و افت قدرت خرید مستمری‌بگیران
مسئولان وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی معتقدند که با متناسب‌سازی انجام شده در حقوق بازنشستگان کارگری، این تکلیف قانونی به اجرا رسیده است اما فعالان کارگری همچنان معتقدند که با اجرای ناقص این قانون، حقوق بازنشستگان کارگری به هدف‌گذاری برنامه ششم توسعه نزدیک نشده است.
در همین زمینه یک کارشناس امور بیمه‌ای و بیمه‌شدگان سازمان تامین‌اجتماعی گفت: به‌رغم اینکه برنامه ششم تا پایان امسال تمدید شده و طبق آن کلیه برقراری‌ها (حقوق و مستمری‌ها) تا پایان این برنامه مشمول متناسب‌سازی می‌شوند اما برای برقراری‌های سال ۱۴۰۰ تاکنون، متناسب‌سازی اجرا نشده است. این درحالی‌ست که عدم افزایش حقوق‌ها براساس میزان تورم باعث افت میزان حقوق مستمری‌بگیران شده است.
ناهید حیدری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه دو شاخص «تامین امنیت خاطر نیروی کار» و «معیشت جامعه» با صندوق‌های بیمه‌ای و سازمان تامین اجتماعی گره خورده، گفت: در برنامه‌های تحولی، موادی را به صورت مستقیم و غیرمستقیم به تامین اجتماعی اختصاص می‌دهند.
این کارشناس امور بیمه‌ای تامین اجتماعی، تحقق عدالت اجتماعی، حفظ پایداری صندوق و پایبندی به حقوق و رعایت تعهدات بین‌نسلی را از اهداف برنامه‌های تحولی در برنامه‌های توسعه‌ای عنوان کرد و گفت: سازمان تامین اجتماعی نهاد عمومی غیردولتی با ماهیت درآمد و هزینه‌ای است. این سازمان هیچ‌گونه بودجه دولتی ندارد و طبق قانون سازمان، دولت یکی از مشترکان و پرداخت‌کنندگان حق بیمه از محل ۳درصد و همچنین حق بیمه بیمه‌شدگان توافقی دارای معافیت بیمه‌ای است، لذا دولت یکی از پرداخت‌کنندگان حق بیمه به این سازمان به شمار می‌رود. این در حالی‌ست که حدود ۹۰درصد درآمد سازمان از محل حق‌بیمه بیمه‌شدگان و کارفرمایان است.
طبق مستندات موجود، برای برقراری‌های سال ۱۴۰۰ تاکنون متناسب‌سازی اجرا نشده درحالی‌که طی چند سال گذشته افزایش‌ها براساس میزان تورم نبوده لذا افتی در مستمری مستمری‌بگیران حادث شده است
متناسب‌سازی با همسان‌سازی یکسان نیست
حیدری گفت: در تبصره ۴ قانون بودجه سال ۱۳۸۱ و بند ۳۹ قانون بودجه سال ۱۳۸۸ مبالغی به صورت یکسان در نظر گرفته شد تا آن را به مستمری مستمری‌بگیران اضافه کنند اما در بند ب ماده ۱۲ برنامه ششم توسعه به متناسب‌سازی اشاره کرده و براساس آن تامین اجتماعی مکلف است طبق قوانین مربوطه، حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران را متناسب کند. بسیاری از افراد شاید به اشتباه به جای واژه متناسب‌سازی، از همسان‌سازی استفاده می‌کنند درحالی‌که بحث متناسب‌سازی برای بازنشستگان تامین اجتماعی مطرح است. اگرچه برای بازنشستگان لشگری و کشوری نیز همسان‌سازی اجرا شده اما به دلیل اینکه مشترکان صندوق‌های بیمه‌ای بازنشستگان لشکری و کشوری مستخدمان دولت هستند و افزایش‌های بازنشستگان‌شان تابعی از کارکنان و پرسنل شاغل‌شان است، این موضوع با بازنشستگان تامین اجتماعی ماهیتی متفاوت دارد. به عبارتی هم مبادلات برقراری مستمریشان متفاوت است و هم اینکه طیف متفاوتی اعم از کارگری دولتی، خویش‌فرمایی قراردادی و... از بیمه‌شدگان به لحاظ نوع اشتغال دارند و سازمان تامین اجتماعی صندوق بیمه‌ای آنهاست.
وی با تاکید بر اینکه طبق ماده ۷۶ و ۷۷ دو شاخص «مدت بیمه‌پردازی» و «مبلغ بیمه‌پردازی»، در صندوق تامین اجتماعی و برای برقراری مستمری‌ها موثر است، خاطرنشان کرد: این دو شاخص مبنای برقراری تعهدات سازمان است، به همین دلیل به موضوع متناسب‌سازی برای بیمه‌شدگان تامین اجتماعی اشاره شده تا حقوق برقرارشده مستمری‌بگیران با توجه به زمان برقراری حقوق و تورم‌هایی که طی سال‌ها ایجاد شده، متناسب شود.
حقوق مستمری بگیران باید به‌روز شود
مدیرکل اسبق امور مستمری‌های تامین اجتماعی با بیان اینکه هر بیمه‌شده‌ای طی بیمه‌پردازی‌اش براساس مبلغ دستمزد، حق‌بیمه خود را به سازمان پرداخت می‌کند، افزود: تعهدات سازمان براساس این حق بیمه‌ها و مدت پرداخت‌هاست.
وی با اشاره به ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی، یادآور شد: براساس قانون همه ساله باید حقوق مستمری‌بگیران با توجه به هزینه‌های زندگی افزایش یابد که در این میان میزان تورم، تعیین‌کننده هزینه‌های زندگی است. از سوی دیگر ماده ۴۱ قانون کار نیز در رابطه با حداقل دستمزدها تکلیفی را برای شورای عالی کار تعیین و اعلام می‌کند که حداقل دستمزد را براساس دو شاخص «تورم» و «هزینه‌های خانوار عادی کارگر» تعیین کند. در ماده ۱۱۱ سازمان تامین اجتماعی نیز اشاره شده که پرداختی به مستمری‌بگیران نباید کمتر از حداقل دستمزد باشد. با استناد به همین قوانین باید گفت، زمانی که مستمری برقرار می‌شود، اگر افزایش سنواتی با لحاظ این شاخص‌ها لحاظ نشود میزان مستمری‌ها به تناسب سطح برقراری در زمان برقراری افت پیدا می‌کند و ارزش خود را از دست می‌دهد. حال برای حفظ ارزش مستمری‌ها، در قانون برنامه ششم توسعه آمده که مستمری مستمری‌بگیران متناسب‌سازی و ارزش آن به‌هنگام و به‌روز شود.
حیدری معتقد است که گرچه متناسب‌سازی برای بازنشستگان تامین اجتماعی همچون سایر صندوق‌ها اجرایی شد اما نحوه اجرای آن متفاوت بوده است. به طور مثال در صندوق‌هایی که مستخدمان دولت در دستگاه‌های اجرایی هستند، مستمری‌ها براساس ۹۰درصد حقوق شاغلان تعریف شده است. در سازمان تامین اجتماعی، در کنار شاخص‌های مختلفی مثل افزایش مزایای جانبی، حق مسکن، معیشت، عائله‌مندی و حق اولاد که در بحث متناسب‌سازی لحاظ شد، آنچه که درخصوص حفظ ارزش مستمری لحاظ شد، رساندن فعلی مستمری‌بگیران به زمان سطح برقراری‌شان بوده و به عبارتی، ضریب مستمری در زمان برقراری مستمری، محاسبه شد و آنچه که در زمان فعلی کاهش داشته را باید تامین اجتماعی پرداخت می‌کرد.
اگر یک بار، متناسب‌سازی 100درصدی طبق رسیدن به سطح زمان برقراری رعایت شود و همه ساله براساس همان ضریب افت، افزایش‌های سنواتی صورت گیرد، دیگر افت حقوق برای مستمری‌بگیران نخواهیم داشت
قانون رعایت می‌شد، نیازی به متناسب‌سازی نبود
مدیرکل اسبق امور مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی ادامه داد: اگر همه ساله براساس آنچه که در قانون آمده، ضریب افزایش‌های سنواتی اعمال شود، دیگر افتی در مستمری‌ها تجربه نخواهیم کرد اما به دلیل اینکه طی چند سال گذشته افزایش‌ها براساس میزان تورم نبوده، افت در حقوق مستمری‌بگیران حادث شده است.
وی ادامه داد: در برنامه ششم توسعه، ۷۵درصد این میزان افت در کلیه مستمری مستمری‌بگیران تامین اجتماعی تا سال ۱۴۰۰ جبران و متناسب‌سازی پیاده شد. ۲۵درصد باقیمانده آن طی سال جاری نیز اعمال شد اما هدف از متناسب‌سازی این بود که ۱۰۰درصد میزان ضریب افت مستمری جبران شود. در حال حاضر برای برقراری‌های تامین اجتماعی موضوع متناسب‌سازی تا پایان سال ۱۳۹۹ اعمال شده و به‌رغم اینکه طبق قانون برنامه ششم کلیه برقراری‌ها تا پایان برنامه ششم مشمول متناسب‌سازی می‌شوند، طبق مستندات موجود، برای برقراری‌های سال ۱۴۰۰ تاکنون متناسب‌سازی اجرا نشده و این درحالی‌ست که طی چند سال گذشته افزایش‌ها براساس میزان تورم نبوده لذا افتی در مستمری مستمری‌بگیران حادث شده است.
مستمری‌بگیران، متناسب‌سازی سال‌های 99 تا 1402 را طلبکارند
حیدری تاکید کرد: اگر یک بار برای همیشه متناسب‌سازی صددرصد طبق رسیدن به سطح زمان برقراری رعایت شود و همه ساله براساس همان ضریب افت، افزایش‌های سنواتی صورت گیرد، دیگر هیچ‌گونه افت مستمری برای مستمری‌بگیران نخواهیم داشت زیرا ارزش ریالی مستمری حفظ شده، لذا این ضریب افت باید همه ساله رعایت شود.
وی با اشاره به اینکه متناسب‌سازی براساس قانون برنامه ششم توسعه تا سال ۱۳۹۹ اعمال شده، گفت: کلیه مستمری‌ها از سال ۱۳۹۹ تا سال ۱۴۰۲ باید مجددا و 100درصد افت مستمری نسبت به زمان برقراری ضریب آن تامین شود و همه ساله افزایش‌ها با این ضریب افت صورت گیرد. در این صورت آن امنیت خاطر به مستمری‌بگیران خواهد رسید و برای نیروی شاغل نیز به عنوان مشوق بیمه‌ای عمل خواهد کرد.
مدیرکل اسبق امور مستمری‌های تامین اجتماعی با اشاره به موضوع متناسب‌سازی در برنامه هفتم توسعه نیز تصریح کرد: در برنامه هفتم به موضوع متناسب‌سازی اشاره‌ای نشده اما ادامه این روند در برنامه هفتم باید دیده شود و مبلغ مستمری و حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران به‌هنگام و ارزش ریالی آن حفظ شود.
حیدری تصریح کرد: با توجه به اینکه بخشی از نمایندگان مجلس و صاحب‌نظران این حوزه در جامعه تاکید و اعتقاد به تداوم متناسب‌سازی دارند لذا ادامه متناسب‌سازی در برنامه هفتم به عنوان یک ضرورت محسوب می‌شود و امیدواریم محقق شود.
دیدگاه تان را بنویسید