قیمت نان با توجیه مقابله با کم‌فروشی در ۱۳ استان بالا رفت
سایه گرانی بر سر قوت غالب فرودستان
نسرین هزاره مقدم
«نان در ۱۳ استان گران شد». این خبر، هر چند با احتیاط و در روزهای آخر هفته گذشته و همزمان با تعطیلی‌ها به تیتر اخبار رسانه‌ها راه یافت اما یک واقعیت را به نمایش گذاشت: یکی از اصلی‌ترین کالاهای سفره مردم به بهانه «افزایش هزینه‌های تولید» و «ناتوانی در ارائه به قیمت فعلی» یک تورم دوباره را تجربه کرد.
البته این اولین مورد گرانی نان نبود. در روزهای ابتدایی مرداد، نان در خراسان رضوی ۴۰درصد گران شد. این گرانی که البته مقامات این استان تصریح کردند به زودی به تمام کشور سرایت خواهد کرد، طلیعه‌دار گرانی نان در بیشتر استان‌های کشور شد. البته وزیر کشور در یازدهم مرداد، گرانی نان را تکذیب کرد اما در روز بعد یعنی «دوازدهم مرداد» اخبار رسمی استان‌ها حاکی از افزایش دولتی قیمت نان بود.
«محمد برزعلی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان صبح روز پنجشنبه دوازدهم مرداد در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد: از این پس قیمت نان سنگک با وزن ۶۰۰ گرم هر عدد ۹ هزار تومان، بربری با وزن ۵۰۰ گرم هر عدد ۷ هزار و ۵۰۰ تومان و تافتون با وزن ۲۰۰ گرم هر عدد ۴ هزار تومان خواهد بود.
توفیقی: گرانی‌ها محدود به نان نیست. لبنیات در حال خروج کامل از سفره‌های کارگران است. برنج از سبد خرید خیلی‌ها حذف شده و کارگران نمی‌توانند میوه‌های تابستانی بخورند. حتی شکر و قند هم گران شده است
گرانی نان با توجیه دفاع از حقوق مردم!
یک روز قبل، یک روزنامه از گرانی نان در ۱۳ استان خبر داد و نوشت: در خبرها به نقل از سخنگوی طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان داشتیم که اختیار تغییر قیمت نان به استان‌ها واگذار شده است. در برخی استان‌ها هم تغییراتی اعمال شده؛ تغییراتی که به گفته مسئولان در راستای بهبود اقتصاد نانوا و جلوگیری از قیمت‌گذاری خودسرانه و کم‌فروشی شکل گرفته است. در گفت‌وگوی ویژه خبری هم کم و کیف تغییرات قیمتی نان مورد بررسی قرار گرفت. خبرگزاری فارس نیز نوشته بود: «گران شدن نان از استان خراسان رضوی شروع شده و بناست در سایر استان‌ها هم قیمت نان گران شود».
دلایل گران کردن نان همان موضوعاتی است که در سال‌های اخیر در هر شوک تورمی تکرار شده است؛ بنزین گران می‌شود تا الگوی مصرف مردم تغییر کند و به سمت صرفه جویی برود. نرخ رسمی دلار گران می‌شود تا صرافی‌ها تخلف نکنند و بازار سیاه به وجود نیاید و نان گران می‌شود تا نانوایی‌ها قیمت‌گذاری خودسرانه نکنند و کم‌فروشی شکل نگیرد!
سفره کارگران جایی برای شوک‌درمانی جدید ندارد
اما تاثیر قیمت نان بر سفره‌های کارگران از هر مورد دیگری آشکارتر است. نان یک کالای کلیدی و استراتژیک سفره‌های کم‌درآمدهاست و گرانی آن مثل یک موج می‌تواند بر سایر اقلام خوراکی سبد هزینه‌های خانوار تاثیر بگذارد. حتی اگر «نان» را به عنوان یک کالای ایزوله و جدا از زنجیره علت و معلولی اقتصاد در نظر بگیریم، خود به تنهایی یک کالای پرمصرف در زندگی بسیاری از خانوارهای کارگری و کارگران فصلی و ساختمانی است که از قضا در دهه‌های اخیر و با گرانی برنج و سایر اقلام، بیشترین سهم را در سفره‌های این گروه‌ها پیدا کرده است.
گرانی ۳۰ تا ۴۰درصدی نان، در حالی‌که کارگران کم‌درآمد در شبانه‌روز دو یا سه وعده آن را مصرف می‌کنند، می‌تواند سبد خوراکی‌های آنها را دچار یک شوک تورمی مجدد کند و حال سوال اینجاست که آیا سفره‌های کارگران می‌تواند خالی‌تر شود و آیا برای شوک‌های تورمی بیشتر جایی باقی مانده است؟! یادمان نرود که دولت در مذاکرات مزدی ۱۴۰۲ و قبل از شروع سال، قول داده بود که تورم کنترل و مهار می‌شود. در چند ماه گذشته تقریباً همه کالاهای خوراکی و غیرخوراکی به صورت نرم و خزنده گران شدند و حالا یک کالای استراتژیک سفره‌ها هم به صورت رسمی و علنی دچار شوک تورمی می‌شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان: از این پس قیمت نان سنگک با وزن ۶۰۰ گرم هر عدد ۹ هزار تومان، بربری با وزن ۵۰۰ گرم هر عدد ۷ هزار و ۵۰۰ تومان و تافتون با وزن ۲۰۰ گرم هر عدد ۴ هزار تومان خواهد بود
دولتی که می‌گفت به وعده‌هایش پایبند است
«آیا معنای وفای به عهد، این بود؟». «فرامرز توفیقی» فعال کارگری با طرح این پرسش ادامه می‌دهد: گرانی‌ها محدود به نان نیست. لبنیات در حال خروج کامل از سفره‌های کارگران است. برنج از سبد خرید خیلی‌ها حذف شده و کارگران نمی‌توانند میوه‌های تابستانی بخورند. حتی شکر و قند هم گران شده است.
به گفته وی، بهانه‌هایی مانند کم‌فروشی و تخلف و... نمی‌تواند واقعیت تلخ شتاب تورم را انکار کند.
توفیقی تاکید می‌کند: در این شرایط، هیچ توجهی به دستمزدی ندارند که حالا دیگر یک‌سوم خط فقر یا حتی پایین‌تر است و به درخواست اعضای کارگری شورای عالی کار برای تشکیل جلسه و ترمیم مزد وقعی نمی‌نهند!
حالا سوال این است که آیا با گرانی آرد و نان، باید منتظر موج جدیدی از گرانی‌ها باشیم؟ البته آرد که گران شود، کالاهایی ازجمله شیرینی‌جات، ماکارونی و... گران می‌شود. گرانی نان تاثیر روانی و علت و معلولی در بازار دارد و این در حالی‌ست که کارفرمایان بخش نان، از گرانی نان و سرایت آن به تمام استان‌ها دفاع می‌کنند.
از نظر رئیس اتحادیه نانوایان سنگک استان تهران، برای مدیریت اوضاع باید در اسرع‌وقت نرخ کارشناسی شده نان را هر چه سریع‌تر در همه استان‌ها اعلام کنند که این امر می‌تواند در کاهش تخلفات گران‌فروشی و کم‌فروشی موثر باشد! اما کارگران صنف نانوایی با گرانی نان مخالفند، هرچند دو سال است دستمزدشان باز هم به بهانه غیرقانونی ثابت ماندن نرخ نان فریز شده و افزایش نیافته است.
وقتی کارگران خباز هم مخالف گرانی نان هستند
«اسدی» کارگر یک نانوایی در تهران در این رابطه می‌گوید: ما کارگران نانوایی‌ها مخالف گران شدن نان هستیم. هر بار گرانی نان، سفره‌های خود ما را نیز کوچک‌تر می‌کند. چرا باید مردم و ما کارگران تاوان افزایش هزینه‌های نانوایی‌ها را بدهیم؟ چرا کسی نمی‌گوید اجاره مغازه نانوایی‌ها یا مالیات و قبوض انرژی سنگین است که هزینه‌ها بالا رفته است؟
او تاکید می‌کند: راهکار، افزایش قیمت نان نیست. دستمزد کارگران خباز باید مطابق قانون برابر تورم و هزینه‌های زندگی افزایش یابد و دولت نباید در این شرایط سخت زندگی مردم، نان را به بهانه اینکه کارفرمایان خباز سود نمی‌کنند، گران کند.
قرار بود هیچ چیز در سال جدید گران نشود یا اگر هم شد، نهایتا 20 تا 25درصد. حالا نان یعنی «قوت غالب فرودستان» در تعدادی از استان‌ها گران شده است. مدت‌هاست که خرید «نان نصفه» رواج پیدا کرده. آیا قرار است با این گرانی‌ها، نان هم جزو کالاهای گران و کم‌مصرف شود و مردم به خرید قسطی و نسیه آن روی بیاورند؟!
دیدگاه تان را بنویسید