بدهی‌های دولت‌ها از ادوار گذشته تاکنون همواره یکی از چالش‌های پیش‌روی تامین‌اجتماعی بوده طوری‌که بزرگترین صندوق بیمه‌ای کشور را به دلیل عدم پرداخت بدهی‌های مذکور به ابربدهکار بانکی تبدیل کرده است. حال ماده‌ای از لایحه برنامه هفتم توسعه که بحث «پرداخت بدهی‌های غیرمرکب» را بیان می‌دارد، محل بحث در تفسیر و نحوه محاسبه بدهی‌های ادوار گذشته دولت به این صندوق بیمه‌ای شده است.

به گزارش ایسنا، براساس بند ب ماده ۲۹ لایحه برنامه هفتم توسعه، «دولت مکلف است در سال‌های اجرای قانون نسبت به تادیه بدهی دولت حسابرسی شده خود (به صورت غیرمرکب) به سازمان تامین اجتماعی از طریق واگذاری سهام قابل واگذاری دولت، اوراق بهادار و سایر روش‌های مورد توافق یا تادیه نقدی در قالب بودجه‌های سنواتی اقدام کند. کلیه وجوه پرداختی دولت به صندوق‌های بازنشستگی مازاد بر سهم کارفرمایی و سهم دولت و همچنین کلیه تضامین تادیه نشده صادره به نفع صندوق‌های بازنشستگی توسط دولت به عنوان تادیه بدهی دولت محسوب می‌شود».

«مرتضی لطفی» عضو هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی ضمن بیان اینکه دولت موظف به پرداخت بدهی‌های جاری سالیانه خود از طریق انتشار اوراق مشارکت و سایر روش‌ها در بودجه سالیانه است، گفت: دولت در لایحه برنامه هفتم به تسویه حساب بدهی‌های گذشته خود که سالانه بر آن افزوده می‌شود، اشاره‌ای نکرده است.

وی افزود: براساس لایحه برنامه هفتم، دولت مکلف به پرداخت بدهی‌های جاری خود است اما اشاره‌ای به رد دیون قبلی نشده که کمیسیون اقتصادی مجلس این را اصلاح کرد لذا دولت مکلف است طی ۵ سال اجرای برنامه، بدهی‌هایش را پرداخت کند.

«محمدحسن زدا» معاون اسبق بیمه‌ای تامین اجتماعی نیز در تشریح این بند اظهار کرد: استفاده از واژه «سهام غیرمرکب» در این بند باعث ضرر صدها هزار میلیارد تومانی صنوق تامین اجتماعی خواهد شد. برای مثال اگر در سال ۱۳۵۰ دولت هزار تومان به سازمان بدهکار بوده و آن را پرداخت نکرده، سازمان معتقد است جریمه هزار تومنی که آن سال به این بدهی اضافه می‌شود مثلا ۵۰ تومن است؛ در سال ۵۱ بدهی دولت به سازمان ۱۰۵۰ تومان می‌شود و اگر ندهد باز باید به این رقم جریمه تعلق بگیرد و در ابتدای سال ۵۲ این بدهی ۱۲۰۰ تومان شده و سال بعدتر به ۱۲۰۰ تومان جریمه تعلق می‌گیرد اما وقتی در لایحه برنامه واژه غیرمرکب را می‌آورند به این معناست که این ۱۰۰۰ تومان تا سال‌های بعدی همان ۱۰۰۰ تومن باقی می‌ماند و فقط یک جریمه سالیانه به آن تعلق می‌گیرد لذا ۳۰۰، ۴۰۰ و ۵۰۰ هزار میلیارد و اعداد متفاوتی که بابت بدهی دولت به تامین اجتماعی اعلام می‌شود، یک مرتبه بخش اعظمی از آن با همین یک کلمه از بین خواهد رفت. در نظر داشته باشیم همین یک کلمه چه آثار مخربی می‌تواند برای تامین اجتماعی و صندوق امانت بیمه‌شده‌ها داشته باشد.

در بند پ ماده 29 همین لایحه نیز آمده است «دولت مکلف است به منظور ارتقای ذخایر صندوق‌های بیمه‌گر اجتماعی و حقوق بیمه‌شدگان تا پایان برنامه حداقل ۸۰درصد از دارایی‌های سازمان‌ها و صندوق‌های بازنشستگی به سهام غیرمدیریتی سودآور تبدیل شود». معاون بیمه‌ای اسبق سازمان تامین اجتماعی درباره این بند نیز عنوان می‌کند: این بند به زبانی ساده می‌گوید که ضوابط سرمایه‌گذاری سازمان و صندوق‌ها باید جوری طراحی شود که تا پایان برنامه حداقل ۸۰درصد دارایی‌های سازمان به سهام غیرمدیریتی سودآور تبدیل شود. حالا این سهام سودآور یعنی چه؟ یعنی وقتی سهام شد و رفت به بورس کسی می‌تواند تضمین کند که مادام‌العمر سودآور باشد؟ لازم است کارشناسان در کمیسیون‌ مجلس این نکته را نیز مورد توجه قرار دهد تا منافع سازمان و بیمه‌شدگان حفظ شود.