نسرین هزاره مقدم

«اگر امسال اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری آغاز نشده بود بنده آمادگی حضور در جمع شما را نداشتم اما به لطف خدا و با همت مسئولان اجرای این قانون آغاز شده و در آینده تکمیل شده و ارتقا خواهد یافت». اینها بخشی از اظهارات رئیس‌جمهور در مراسم بزرگداشت مقام پرستار است؛ مراسمی که روز نهم آذر ماه و با حضور جمعی از پرستاران کشور برگزار شد. این اظهارات نشان می‌دهد که دولت از اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری راضی است اما به زعم فعالان صنفی این قشر، رویکرد حداقلی به قانونی که ضوابط و قواعد مشخصی دارد و اکتفای دولت به مدل اجرایی شده از تعرفه‌گذاری خدمات، مورد انتقادات بسیاری است. به باور این عده، پرستاران در ماه گذشته مبالغ بسیار ناچیزی را به عنوان «علی‌الحساب تعرفه‌گذاری» دریافت کردند که به گفته برخی از فعالان صنفی آنها، فقط پرداخت «کارانه قاصدک» بود و هیچ ربطی به قانون تعرفه‌گذاری و پرداخت مزایای آن نداشت.

همچنین تعرفه‌گذاری مصوب نیز با خواسته‌ها و مطالبات پرستاران همخوانی ندارد و به عقیده این فعالان صنفی، نظام تعرفه‌گذاری تدوین شده که با مشارکت مدیران سازمان نظام پرستاری کشور تعریف شده، با تعرفه‌گذاری واقعی هیچ سنخیت و شباهتی ندارد. به گفته «محمد شریفی‌مقدم» دبیرکل خانه پرستار، این تعرفه‌گذاری، یک تعرفه‌گذاری غیرعادلانه و غیرواقعی است که فقط برای اینکه بگویند آن را اجرا کرده‌اند، انجام شده است. از همین رو، بعد رونمایی از تعرفه‌گذاری دولتی‌ها، بسیاری از پرستاران و فعالان صنفی آنها خواستار استعفای مدیران سازمان نظام پرستاری شدند؛ مدیرانی که به گفته پرستاران، برای خوشامد وزارت بهداشت و با هدف اینکه آنها اعتبار و بودجه بسیار قلیلی برای جامعه پرستاری و حق و حقوق قانونی آنها مصرف کنند، منافع همکاران خود را فراموش کرده و تعرفه‌گذاری را دودستی به دولتی‌ها تقدیم کردند. پرستاران می‌گویند: تعرفه‌گذاری خدمات پزشکی کجا و این چیزی که به نام تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری نوشتند و در دست اجرا قرار دادند، کجا. آنچه مصوب شده اصولاً تعرفه‌گذاری نیست!

خشت اول گر نهد معمار کج

انتقادات فعالان صنفی جامعه پرستاری محدود به ماهیت این قانون خلاصه نمی‌شود. همان تعرفه‌گذاری که به عقیده آنها تعرفه‌گذاری واقعی نیست هم به صورت علی‌الحساب و در بیمارستان‌های محدودی در کشور اجرا شده است.

شریفی‌مقدم از اعتبار ناچیز هزار میلیارد تومانی برای تعرفه‌گذاری پرستاران خبر می‌دهد و می‌گوید: این تعرفه‌گذاری علی‌الحساب که برآمده از همان نظام ناعادلانه است، فقط در بیمارستان‌های دولتی تحت پوشش دانشگاه‌های نظام پرشکی کشور اجرا شد. در بیمارستان‌های تامین اجتماعی، خصوصی و بیمارستان‌های خیریه، پرستاران همین مبالغ علی‌الحساب را هم نگرفته‌اند. گویا فقط خواسته‌اند بگویند بله ما اجرا کردیم!

همین اجرای نیم‌بند، ناکافی و ناعادلانه که در اصطلاح عامیانه مصداق «از سر خود باز کردن است» اعتراضاتی را در جامعه پرستاری کشور به وجود آورده است. پس از پرداخت علی‌الحساب و ناچیز آنچه تعرفه‌گذاری خوانده شد، حتی پرستاران بیمارستان‌های دولتی؛ همان‌هایی که این مبالغ ناکافی را گرفته بودند نیز لب به انتقاد و شکایت گشودند. در هشتم آذرماه، شاهد اعتراض پرستاران و کادر درمان بیمارستان امام خمینی تهران بودیم. یکی از این پرستاران در همان روز هشتم آذر به ایلنا گفته بود: «به بهانه نزدیکی روز پرستار، مبالغی را مثلاً علی‌الحساب به حساب پرستاران واریز کرده‌اند که ربطی به تعرفه‌گذاری واقعی ندارد».

شریفی‌مقدم: تعرفه‌گذاری علی‌الحساب که برآمده از نظام ناعادلانه است، فقط در بیمارستان‌های دولتی اجرا شده و در بیمارستان‌های تامین اجتماعی، خصوصی و بیمارستان‌های خیریه، پرستاران همین مبالغ علی‌الحساب را هم نگرفته‌اند

چطور مدعی آغاز  اجرای قانون هستند؟

حال در چنین مختصاتی و در صحبت‌های رئیس‌جمهور هیچ نشانه‌ای از انتقاد به پرداخت علی‌الحساب و ناچیز تعرفه‌گذاری به حساب پرستاران وجود ندارد و توضیح نمی‌دهد که چرا بعد از 15 سال، فقط هزار میلیارد تومان اعتبار برای تعرفه‌گذاری اختصاص یافته است، آن هم در شرایطی که برای برخی از خواص زیرمجموعه‌های دولت و نهادهای دولتی خاص، ۵۰هزار میلیارد تومان اعتبار اختصاص داده‌اند تا هم حقوق‌ها 10 تا 20درصد ترمیم شود و هم فوق‌العاده ویژه تا سقف ۵۰درصد افزایش یابد.

رئیسی در بخشی دیگر از صحبت‌هایش در مراسم روز پرستار خدمت منفعت‌طلبانه، خدمت نوع‌دوستانه و خدمت در پرتو خداخواهی را سه دسته خدمت برشمرد و خاطرنشان کرد: خدمات پرستاران عزیز ما از نوع سوم خدمت است. پرستاران بزرگوار ما از روی مهر و محبت به هم‌نوعان خود و البته برای کسب رضایت الهی و در پرتو خداخواهی به بیماران رسیدگی می‌کنند که این بسیار ارزشمند است و قله و زیباترین جلوه آن را در دوران مقابله با کرونا شاهد بودیم.

توکلی: ما پرستاران و کادر درمان، به خوبی می‌دانیم که کارمان خدمت به هم‌نوع است و اجر معنوی دارد. می‌دانیم که با خدا معامله کرده‌ایم و جان و عمر را در راه خدمتگزاری گذاشته‌ایم اما سوال این است که دولت برای ما چه کرده است

«جواد توکلی» فعال صنفی پرستاران در این رابطه با بیان اینکه انتظار بیشتری از آقایان داشتیم، می‌گوید: ما پرستاران و کادر درمان، خودمان به خوبی می‌دانیم که کارمان خدمت به هم‌نوع است و اجر معنوی دارد. می‌دانیم که با خدا معامله کرده‌ایم و جان و عمر را در راه خدمتگذاری گذاشته‌ایم اما سوال این است که شما برای ما چه کرده‌اید؟ شما دولت‌ها که مدام اجرای قانون را پشت گوش انداختید و از پرداخت حقوق قانونی پرستاران طفره رفتید، چطور مدعی می‌شوید اجرای تعرفه‌گذاری آغاز شده و در آینده ارتقا می‌یابد؟ این پرداخت علی‌الحساب و ناچیز، واقعاً به معنای آغاز اجرای قانون است؛ قانونی که 15 سال تمام در انتظار اجرایی شدن آن بودیم؟

«محمدی» پرستار شاغل در یکی از بیمارستان‌های تهران نیز در این رابطه می‌گوید: با عجله مبالغی را به عنوان علی‌الحساب تعرفه‌گذاری به حساب بخشی از جامعه پرستاری کشور واریز کردند تا در روز پرستار امسال بتوانند ادعا کنند تعرفه‌گذاری را اجرا کرده‌اند. حالا هم از این اجرایی شدن ظاهراً خوشنودند و ما اگر بگوییم این اجرای قانون نیست، لابد زیاده‌خواه هستیم!

به گفته وی، «پرداخت علی‌الحساب فقط یک دلیل داشت، اینکه در روز پرستار امسال حرفی برای گفتن داشته باشند. البته با این کارشان بعد از سال‌ها اهمال و بی‌توجهی، موجب نارضایتی بیشتر جامعه هدف شدند. واقعاً چطور فکر کرده‌اند با این مبالغ ناچیز پرستاران راضی می‌شوند؟».

به گفته فعالان صنفی جامعه پرستاری، خواسته پرستاران مشخص است؛ بازنگری در نظام‌نامه تدوین شده برای تعرفه‌گذاری با مشارکت نمایندگان واقعی و مسئول جامعه پرستاری کشور، اجرای درست، اصولی و غیرعلی‌الحساب آن نظام‌نامه جدید با تخصیص بودجه و اعتبار مناسب و پرداخت مابه‌التفاوت آن لااقل از ابتدای امسال. به گفته محمدی «پرستاران در دوران کرونا، صبوری، از خودگذشتی و تعهد مسئولانه خود را نشان دادند. حالا دیگر نوبت دولت است».