نارضایتی بازنشستگان کارگری از خدمات درمانی تامین اجتماعی
اجرای قانون «الزام» چندان هم الزامی نیست
این روزها گرانی و کمبود دارو و صف‌های طویل انتظار در مراکز درمانی، بار مضاعفی‌ست بر دوش بازنشستگان کم‌درآمد کارگری که به‌رغم پرداخت هزینه‌های گزاف برای بیمه تکمیلی، از درمان مناسب حتی در مراکز ملکی تامین اجتماعی هم محروم مانده‌اند.
در بیش از سی و چند سال گذشته، نه تنها متن قانون الزام و تصریحات آن اجرایی نشده (نه از درمان مستقیم رایگان و شایسته خبری‌ست و نه از خرید درمان غیرپولی و بازهم رایگان توسط تامین اجتماعی) بلکه از سطح خدمات درمانی ارائه شده به بیمه‌شدگان به خصوص بازنشستگان در همان مراکز معدود ملکی سازمان تامین اجتماعی نیز کاسته شده تا جایی که امروز یک بازنشسته که میلیون‌ها تومان در 30 سال خدمت در صندوق درمانی سازمان پس‌انداز کرده، دو درصد هر ماه جداگانه بابت درمان می‌دهد و چند ده هزار تومان پای بیمه تکمیلی می‌پردازد اما وقتی به یک مرکز ملکی مانند بیمارستان میلاد تهران مراجعه می‌کند، باید ساعت‌ها با رنج بیماری منتظر بماند تا سرپایی‌ترین و ابتدایی‌ترین خدمات درمانی را دریافت کند. ناگفته نماند که بیماران برای درمان تخصصی و تکمیلی هیچ گریزی جز مراجعه به مراکز درمانی دولتی و خصوصی ندارند تا شاید بیمه تکمیلی بعد از چند ماه انتظار به کارشان بیاید، آن هم به شرطی که مراکز درمانی مختلف، بیمه تکمیلی را بپذیرند و کاری از آن بربیاید.
در سال جاری به دلیل گرانی دارو و کمبود آن، مشکلات درمانی مستمری‌بگیران سازمان تامین اجتماعی به مراتب حادتر شده است. وقتی بسیاری از داروهای ساده مثل داروهای پرکاری تیروئید، آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای دیابت و کلسترول در داروخانه‌های سطح شهرهای مختلف یا یافت نشود یا به سختی پیدا شود، یک بازنشسته از اولین بایدهای درمان باکیفیت بی‌بهره می‌ماند و تازه این تمام ماجرا نیست. ماجرای درمان بازنشستگان بعد ناراحت‌کننده دیگری هم دارد؛ ناکافی بودن مراکز ملکی سازمان، شلوغی بیش از حد آنها و ناکافی بودن خدماتی که ارائه می‌شود.
سوال این روزهای بازنشستگان کارگری این است که چرا بعد از سی و چند سال از تصویب قانون الزام، کار به اینجا رسیده است، نقش سازمان تامین اجتماعی و مدیران آن در این محرومیت چقدر است و آیا می‌دانند یک بازنشسته کارگری برای برخورداری از خدمات درمانی با چه مصائبی دست و پنجه نرم می‌کند؟
عیوضی: تامین اجتماعی نه تنها در بحث درمان غیرمستقیم کوتاهی می‌کند بلکه از سطح کیفیت و کمیت خدمات درمان مستقیم در مراکز ملکی نیز به میزان قابل‌توجهی کاسته شده است
بیمه درمانی تامین اجتماعی، ناکارآمد است
«علی‌اکبر عیوضی» دبیر کانون بازنشستگان کارگری استان تهران در رابطه با این مشکلات و سوالات می‌گوید: درمان رایگان یکی از خدماتی‌ست که تامین اجتماعی مکلف است به بیمه‌شدگان ارائه دهد. یک کارگر از زمان استخدام تا روز بازنشستگی، ماهانه 30درصد حق بیمه می‌دهد که نه/ بیست و هفتم آن سهم درمان است، پس سازمان موظف است درمان رایگان را چه به صورت مستقیم چه به صورت غیرمستقیم به بیمه‌شدگان ارائه دهد. در واقع تامین درمان غیرمستقیم در مراکز دولتی و خصوصی به صورت رایگان، وظیفه مسلم سازمان تامین اجتماعی است. حالا تامین اجتماعی نه تنها در بحث درمان غیرمستقیم کوتاهی می‌کند بلکه از سطح کیفیت و کمیت خدمات درمان مستقیم در مراکز ملکی نیز به میزان قابل توجهی کاسته شده است. این شرایط بیمه‌شده‌ها را مجبور کرده است به بیمه تکمیلی روی بیاورند. بیمه تکمیلی هم یعنی پرداخت هزینه از جیب بیمه‌شده به علت ناکارآمدی درمان سازمان تامین اجتماعی.
به گفته وی، امروز موضوع درمان در تامین اجتماعی به امان خدا رها شده و هیچ متولی خاصی ندارد چرا که یک بیمه‌شده وقتی به یک مرکز درمانی مستقیم مثلاً بیمارستان میلاد مراجعه می‌کند باید هشت یا نه ساعت منتظر بماند تا خدمات بگیرد، تازه خدماتی که اصلاً و ابداً رضایت‌بخش نیست.
به گفته عیوضی، وعده‌های درمانی، در مسیر تحقق نیفتاده است و همه چیز در حد شعار خلاصه است و بس: «مدیرعامل تامین اجتماعی چندی پیش مصاحبه کرد و گفت با مراکز درمانی دولتی هماهنگ کردیم که بازنشستگانی که بالای ۶۰ سال سن دارند، مراجعه کنند و رایگان خدمات دریافت کنند. این وعده محقق نشد و هیچ‌یک از بیمارستان‌های دولتی چنین کاری نمی‌کنند و به بازنشسته‌های بالای ۶۰ سال، خدمات رایگان نمی‌دهند. قرار نیست وقتی بعد از 30 سال بازنشسته شوی و بازهم براساس ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی ۲درصد بابت درمان بپردازی، وقتی به هر مرکز درمانی مراجعه می‌کنی، ساعت‌ها معطل شوی و باز هم از درمان رایگان هیچ خبری نباشد! در این شرایط، یا مدیرعامل تامین اجتماعی اشراف و نظارتی بر مراکز درمانی حتی مراکز ملکی ندارد یا مسئولان بیمه درمان تامین اجتماعی ناکارآمد هستند».
گرانی و کمبود دارو و صف‌های طویل انتظار در مراکز درمانی، بار مضاعفی‌ست بر دوش بازنشستگان کم‌درآمد کارگری که از درمان مناسب حتی در مراکز ملکی تامین اجتماعی هم محروم‌اند
حتی استفاده از بیمه تکمیلی ساده نیست. این فعال صنفی بازنشستگان توضیح می‌دهد: وقتی بازنشسته به مراکز درمانی مراجعه می‌کند و می‌خواهد از بیمه تکمیلی استفاده کند، اول باید تکلیف بیمه پایه مشخص شود تا بعد بتواند از بیمه تکمیلی استفاده کند. معمولاً چهار ماه طول می‌کشد تا تامین اجتماعی سهم بیمه پایه را بپردازد، سه ماه هم بیمه تکمیلی معطل می‌کند تا سهم درمان را بپردازد، در نتیجه بازنشسته باید هفت ماه انتظار بکشد تا بتواند بخشی از پول درمان خود را بگیرد.
وضعیت در شهرستان‌ها به مراتب بدتر است
باید دانست که وضعیت ترسیم شده متعلق به بازنشستگان استان برخورداری مثل تهران است. بازنشستگان کارگری در شهرستان‌های محرومی مثل ایرانشهر سیستان و بلوچستان یا کرمانشاه و بانه و سقز در استان‌های غربی اگر بخواهند از خدمات درمان مستقیم در مراکز ملکی تامین اجتماعی بهره بگیرد، اساساً معلوم نیست که اصلا مرکز درمان ملکی در شهر محل زندگی او وجود داشته باشد یا خیر؟ آیا در بهترین حالت، چیزی بیشتر از یک درمانگاه ساده با یک پزشک عمومی در محدوده چند ده کیلومتری او وجود دارد و آیا این بازنشسته که ممکن است درگیر بیماری‌های مختلف باشد، هیچ امکانی برای برخوداری از درمان رایگان دارد؟
در بهترین حالت این بازنشسته باید رنج و هزینه سفر را به جان بخرد، به کلان‌شهرهای استان‌های مجاور برود، کلی پول بابت فرانشیز و هزینه درمان بپردازد و حداقل پنج یا شش ماه منتظر بماند تا بیمه‌گذار تکمیلی، بخش کوچکی از صورت‌حساب‌های درمان او را تسویه کند و باقی هزینه‌ها را باید از جیب خالی بپردازد به اضافه تمام هزینه‌های رفت و برگشت و اقامت و بسیاری چیزهای دیگر. آیا این شرایط با اصل ۲۹ قانون اساسی و قانون الزام تامین اجتماعی، سنخیت و تطابقی دارد؟
دیدگاه تان را بنویسید