حذف دفترچه‌های درمانی همچنان مشکل‌ساز است
سرگردانی بیماران در صف‌های طولانی به بهانه قطع نت
نسرین هزاره مقدم
براساس اعلام نمایندگان مجلس، بخشی از تحقیق و تفحص سازمان تامین اجتماعی که در مرداد ماه کلید خورده، به مسائل درمانی بیمه‌شدگان و به طور مشخص خدمات بدون کاغذ اختصاص دارد. در شرایطی که هزینه‌های درمان به علت حذف ارز یارانه‌ای افزایش یافته و بیمه‌شدگان تامین اجتماعی، چه کارگران و چه بازنشستگان، بیش از هر زمانی به بیمه درمانی نیازمندند، چقدر زیرساخت‌های حذف دفترچه‌های درمانی فراهم شده است و چقدر بخش‌های مختلف درمان به خصوص بخش خصوصی با الکترونیکی شدن بیمه درمانی همراهی می‌کنند؟
به نظر می‌رسد که نمایندگان مجلس آماده شدن زیرساخت‌های حذف دفترچه‌های درمانی بیمه‌شدگان تامین اجتماعی را باور ندارند و از همین روی، بررسی مساله را جزو محورهای اصلی تحقیق و تفحص از سازمان تامین اجتماعی قرار داده‌اند. مشاهدات عینی و پیگیری‌ها از کارگران و بازنشستگان نقاط مختلف کشور نیز همین مساله را اثبات می‌کند.
وقتی در پایتخت هم اینترنت مناسب نیست
در کلان‌شهر تهران، پایتخت کشور، به دلیل ساده «قطعی مدام اینترنت» و کندی آن، استفاده از خدمات درمانی بدون دفترچه در بسیاری از مراکز درمانی به خصوص مراکز درمانی شلوغ و پرتردد امکان‌پذیر نیست. در آزمایشگاه‌های طبی گوشه و کنار شهر و در کلینیک‌های درمانی، معمولاً صف طویلی پشت میز پذیرش شکل می‌گیرد و گاه و بیگاه نت قطع می‌شود. در چنین شرایطی، بیماران بدحال که مثلاً با درد کلیه شدید دست به گریبان‌اند و توان ایستادن در صف به انتظار وصل شدن اینترنت را ندارند، اجباراً دو واکنش نشان می‌دهند؛ گروهی که توان پرداخت خدمات آزاد را دارند، عطای بیمه را به لقای انتظار طولانی می‌بخشند و پول آزمایش‌ها را از جیب می‌پردازند. این گروه در بین کارگران بیمه‌شده در اقلیت هستند اما گروهی که هم بیمه پایه دارند و هم بیمه تکمیلی و از قضا برای هر دو اینها هزینه‌های سنگین پرداخته‌اند و البته استطاعت مالی چندانی ندارند، مجبور می‌شوند ساعت‌ها با حال خراب و تحمل درد منتظر بمانند یا شهر را برای یافتن آزمایشگاهی که اینترنتش قطع نباشد، زیر پا بگذارند!
این شرایط، مشاهدات عینی ما از پایتخت است. به دلیل حذف دفترچه‌های بیمه، کار پذیرش طولانی‌تر و صف‌های مراجعان به شدت طویل‌تر شده است. اگر نخواهی چند ساعت یا گاهی نصف روز برای دریافت خدمات بیمه‌ای منتظر بمانی، باید کل هزینه را از جیب بدهی و این مساله دردناک‌تر می‌شود وقتی در نظر می‌گیریم که بیمه‌شده هر ماه یک سوم حقوقش را به صندوق تامین اجتماعی می‌دهد تا نُه/بیست و هفتم آن صرف درمان شود به این امید که سالی چند بار که مریض شد، بتواند از خدمات بیمه‌ای استفاده کند. البته بالا رفتن هزینه‌ها به دلیل تورم سنگین و حذف ارز دولتی، سطح پوشش بیمه پایه تامین اجتماعی را در مواردی به زیر ۲۰درصد رسانده و بنابراین اگر بیمه تکمیلی نداشته باشی، این سوال اساسی پیش می‌آید که برای ۲۰درصد هزینه کمتر، چرا باید چند ساعت در صف بایستی و بعد از چند ساعت انتظار و خستگی در شرایط بیماری، به جای یک میلیون تومان مثلا ۸۵۰هزار تومان بدهی؛ آیا این واقعاً عادلانه است؟
سرگردانی بیمه‌شدگان در مناطق محروم کشور
از شهرهای بزرگ که بگذریم و به سمت مناطق محروم جلو برویم، اوضاع نگران‌کننده‌تر می‌شود. در بسیاری از مناطق کم‌برخوردار، اولاً زیرساخت‌های الکترونیک در سطح شهر فراهم نیست و ثانیاً بسیاری از مراکز درمانی بخش خصوصی به خصوص مطب‌های پزشکان، به بهانه اینکه «نت نداریم» یا «کامپیوترمان خراب است»، قراردادهای خود را با بیمه پایه و بیمه‌گذار تکمیلی ملغی کرده‌اند.
در شهری که بسیاری از خدمات ساده‌تر مثل آب آشامیدنی به سختی به مردم ارائه می‌شود، چطور می‌شود توقع داشت همیشه اینترنت برای درمان بیمه‌شدگان کم‌درآمد برقرار باشد
به گفته «محمدعلی براتی» فعال صنفی بازنشستگان در قروه کردستان، حذف دفترچه‌های بیمه درمانی بهانه‌ای شده تا برخی پزشکان در بخش خصوصی سودجویی بیشتر کنند و با این ادعا که نت قطع است یا نت نداریم، بیمه‌شدگان را سرگردان کنند.
او ادامه می‌دهد: در ماه‌های اخیر، هزینه‌های دارو و درمان به شدت افزایش یافته و بسیاری از داروهای خاص از شمول بیمه حتی بیمه تکمیلی خارج شده‌اند و مبلغی که باید بیمه‌شده برای درمان بیماری بپردازد، نسبت به سال قبل دو برابر شده است. در چنین شرایطی حذف دفترچه‌های بیمه کاغذی مزید بر علت شده است. در مناطق محروم که زیرساحت‌ها فراهم نیست و بسیاری از مراکز کلینیکی و آزمایشگاهی و مطب‌های خصوصی، اینترنت ندارند، بیمه‌شدگان کم‌درآمد مجبور می‌شوند از خیر بیمه بگذرند و پول درمان را کامل بپردازند. آیا درست است بازنشسته‌ای که سال‌ها در معدن یا در یک کارخانه فولاد کار کرده و عمر و جوانی خود را پای تولید گذاشته، حالا با وجود داشتن بیمه پایه و بیمه تکمیلی، باز هم نگران هزینه‌های درمان باشد و باز هم بخش قابل توجهی از مستمری ناچیزش را بدهد تا بتواند آزمایشات پزشکی انجام دهد یا دارو بخرد؟ این بازنشسته تاکید می‌کند: اول باید زیرساخت‌ها و امکانات را فراهم می‌کردند بعد دفترچه‌های بیمه را حذف می‌کردند. در این اوضاع که هزینه‌های درمان از همیشه بیشتر است، حذف دفترچه‌های بیمه کار درستی نبود.
در بسیاری از مناطق کم‌برخوردار، زیرساخت‌های الکترونیک فراهم نیست و بسیاری از مراکز درمانی بخش خصوصی به بهانه اینکه نت نداریم یا کامپیوترمان خراب است، قراردادهای خود را با بیمه پایه و بیمه‌گذار تکمیلی ملغی کرده‌اند
«نیما» یک کارگر بیمه‌شده در زاهدان، مرکز سیستان و بلوچستان است. او نیز فقدان زیرساخت‌های حذف دفترچه‌های بیمه در شهر محروم زاهدان را تایید می‌کند: «خیلی جاها وقتی مراجعه می‌کنی می‌گویند اینترنت نداریم. مراکز درمانی بزرگ هم که اینترنت دارند، ظاهراً خیلی وقت‌ها نت آنها قطع است. این طبیعی است. در شهری که بسیاری از خدمات ساده‌تر مثل آب آشامیدنی به سختی به مردم ارائه می‌شود، چطور می‌شود توقع داشت همیشه اینترنت برای درمان بیمه‌شدگان کم‌درآمد برقرار باشد. با خودشان چه فکری کرده‌اند که نسخه الکترونیک را درسراسر کشور اجباری کرده‌اند».
افزایش پرداخت از جیب بیمه‌شدگان در سال جاری
به نظر می‌رسد در شرایطی که در سال جدید پرداخت از جیب مردم به دلیل حذف ارز دولتی و تورم سنگین بخش درمان افزایش یافته، مساله حذف دفترچه‌های بیمه اوضاع را حادتر کرده است. بیمه‌شدگان در تهران و مناطق برخوردار با صف‌های طولانی پذیرش و کندی سنگین کار مواجهند و در مناطق کم‌برخوردار با فقدان زیرساخت‌های اینترنت و نبودن امکانات. اگر مجموع هزینه بیمه پایه و تکمیلی را در نظر بگیریم، یک بازنشسته ماهی چند صد هزار تومان بابت بیمه درمانی می‌پردازد تا خیالش از دریافت خدمات راحت باشد. با این شرایطی که می‌بینیم آیا این پول‌های سنگینی که هر ماه پرداخت می‌شود، به کار بیمه‌شده می‌آید؟ آیا می‌تواند از دریافت درمان رایگان و شایسته مطمئن باشد و می‌تواند داروهای بیماری‌های خاص را تهیه کند و آزمایش‌های پزشکی را سر موقع به انجام برساند؟
درمان بیمه‌شدگان کارگری، مشکلات و کاستی‌های بسیار دارد که حذف دفترچه‌های کاغذی این نواقص را تشدید کرده است. در نهایت آیا تحقیق و تفحص از سازمان تامین اجتماعی واقعاً می‌تواند به این نتیجه برسد که هنوز زیرساخت‌های الکترونیک در سراسر کشور به خصوص در مناطق محروم فراهم نیست و این ماجرای حذف دفترچه کاغذی باید به عقب برگردد و اول مقدمات کار اندیشیده شود؟
دیدگاه تان را بنویسید