تبعیض میان بازنشستگان به طور آزاردهنده‌ای افزایش یافته است
خیری از همسان‌سازی ندیدیم
کمیسیون تلفیق بودجه مقرر کرده ۹۰هزار میلیارد تومان برای پرداخت به سازمان تامین اجتماعی در قالب «رد دیون» در بودجه ۱۴۰۱ گنجانده شود. این پرداخت قرار است به صورت تهاتر و واگذاری سهام شرکت‌ها عملی شود.
این موضوع در حالی‌ست که دولت تاکنون از پرداخت ۸۹هزار میلیارد تومان قانون بودجه ۱۴۰۰ خودداری کرده است. سال به پایان نزدیک شده و جیب سازمان تامین اجتماعی خالی‌ست و ماهانه ۵هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد. در چنین شرایطی، اوضاع معیشتی میلیون‌ها بازنشسته و مستمری‌بگیر کارگری در سال آینده چگونه خواهد بود؟
«نصرالله دریابیگی» رئیس کانون بازنشستگانِ کارگری استان مازندران و دبیر اجرایی خانه کارگر این استان در گفت‌وگو با ایلنا تاکید می‌کند اگر دولت فکری اساسی نکند و به تبعیض میان صندوق‌های بازنشستگی خاتمه نبخشد، بحران در سازمان تامین اجتماعی و در معیشت بازنشستگان، به مرحله غیرقابل بازگشت نزدیک می‌شود.
کمیسون تلفیق مقرر کرده سال آینده ۹۰هزار میلیارد تومان به تامین اجتماعی پرداخت شود. به نظر شما در صورت اختصاص این بودجه، وضعیت بازنشستگان کارگری و تامین اجتماعی در سال بعد چگونه خواهد بود؟
وضع فعلی بازنشستگان کارگری اصلاً خوب نیست. حدود ۴میلیون بازنشسته و مستمری‌بگیر تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی داریم که اگر این عدد را در ابعاد خانواده متوسط ضرب کنیم، حدود 10میلیون نفر از جمعیت کشور هستند که بی‌اغراق ۸۰درصد آنها، با سختی بسیار زندگی می‌کنند. چه تورم رسمی را در نظر بگیریم و چه سبد معیشت، باید بگوییم در دهه‌های گذشته هیچ زمان حقوق بازنشستگان براساس الزامات قانون افزایش نیافته است، یعنی هم ماده ۴۱ قانون کار اجرا نشده و هم مواد ۹۶ و ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی. در بحث همسان‌سازی نیز تعلل‌های بسیار صورت گرفته و هیچ‌وقت شاهد اجرای عادلانه و قانونی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کارگری نبودیم. در دولت احمدی‌نژاد در اجرای همسان‌سازی به بازنشستگان کارگری توهین شد. آمدند در فیش‌ها نوشتند «پرداخت یارانه» در صورتی‌که کارگران بازنشسته که 30 تا 35 سال در صنایع کشور فعالیت کرده‌اند، از جیب خودشان حقوق می‌گیرند یعنی از منابع تامین اجتماعی حقوق می‌گیرند و نیازی به یارانه ندارند. هیچ زمان منابع دولتی برای این قشر وجود نداشته و ندارد.
همسان‌سازی در دولت احمدی‌نژاد چگونه اجرا شد؟
در دولت احمدی‌نژاد همسان‌سازی را اجرا کردند اما در فیش حقوقی، برای مبلغی بین ۱۲ تا ۸۰هزار تومان که به حقوق هر بازنشسته اضافه شد و البته ثابت ماند و با افزایش حقوق سالیانه زیاد نشد، نوشتند پرداخت یارانه. این کار بسیار توهین‌آمیز بود. در دولت آقای روحانی با پیگیری‌هایی که انجام شد و تلاش‌های فراکسیون کارگری مجلس و همکاری وزیر کار و مدیرعامل وقت سازمان، تا اندازه‌ای همسان‌سازی مطلوب بود، البته فقط تا اندازه‌ای. گناه آن نیز بر گردن خلف وعده دولت بود. در سال ۹۹ از ۵۰هزار میلیارد تومانی که به سازمان اختصاص داده بودند، فقط ۳۲هزار میلیارد تومان پرداخت شد. در سال ۹۹ نیز ۸۹هزار میلیارد تومان اعتبار در قانون بودجه ۱۴۰۰ برای پرداخت به تامین اجتماعی در نظر گرفتند که آن نیز اجرایی نشده است. تامین اجتماعی این روزها با چالش عظیم اقتصادی مواجه شده است. بیش از ۱۲۰هزار میلیارد تومان به بانک رفاه بدهکار است و هر ماه هم برای پرداخت حقوق بازنشستگان از بانک رفاه استقراض می‌کند.
به نظر من چه دولت قبلی و چه دولت فعلی به سازمان تامین اجتماعی در این شرایط بحرانی و تحریم کم‌لطفی می‌کنند. خودشان می‌دانند که ورودی‌های سازمان تامین اجتماعی به شدت کم شده و به آستانه بحران رسیده است. درآمد سازمان برای آنچه به بازنشستگان ماهانه پرداخت می‌شود، اصلاً کافی نیست. شوخی نداریم؛ این وضعیت، بحرانی است بنابراین مدیریت سازمان تامین اجتماعی، امروز باید «مدیریت در بحران» باشد. اکنون که در حال بررسی بودجه ۱۴۰۱ هستند، باید همان‌طور که برای سایر صندوق‌های بازنشستگی، از بودجه عمومی اعتبار خاص می‌دهند، به تامین اجتماعی نیز اعتبار خاص برای همسان‌سازی بدهند نه اینکه فقط به «رد بخشی از دیون دولت» اکتفا کنند.
۹۰هزار میلیارد تومان پیشنهادی کمیسیون تلفیق را چطور ارزیابی می‌کنید. آیا مبلغ آن کافی است و چگونه باید پرداخت شود که برای سازمان سودآوری و نقدینگی مسلم به همراه داشته باشد؟
تامین اجتماعی با چالش عظیم اقتصادی مواجه شده و بیش از ۱۲۰هزار میلیارد تومان به بانک رفاه بدهکار است و هر ماه هم برای پرداخت حقوق بازنشستگان از بانک رفاه استقراض می‌کند
این ۹۰هزار میلیارد تومان، برای همسان‌سازی نیست و همان رد بخشی از دیون دولت است. کمیسیون تلفیق بودجه این عدد را پیشنهاد داده و در صحن نیز به احتمال زیاد رای می‌آورد اما این کافی نیست. دولت و مجلس باید در نظر داشته باشند، خارج از بدهکاری دولت که برنامه ششم توسعه، دولت را به پرداخت آن مکلف کرده، رقم مشخصی را برای بازنشستگان کارگری و همسان‌سازی حقوق‌ها در نظر بگیرند، دقیقاً مثل کشوری‌ها. این واقعا تبعیض است. به همه اقشار مردم از منابع ملی و پول نفت پرداخت می‌کنند جز بیمه‌شدگان تامین اجتماعی. سازمان تامین اجتماعی امروز در دل یک بحران جدی است و بازنشستگان معترضند. در چنین شرایطی، مقامات و مسئولان، از وزیر کار گرفته تا مدیرعامل سازمان، باید بدانند که وضعیت بازنشستگان تامین اجتماعی، بسیار اسفناک است. این پولی که به عنوان رد دیون مصوب می‌کنند، اصلاً کافی نیست کمااینکه در ۱۴۰۰ اعتبار مصوب پرداخت نشده است. نمایندگان مجلس فقط وظیفه ندارند اعتبار مصوب کنند بلکه موظفند نظارت کنند تا پرداخت اعتبار مصوب اجرایی شود. تصویب اعتبار به تنهایی هیچ فایده‌ای ندارد.
به عنوان فردی که ۴۲ سال سابقه فعالیت در مسائل کارگری دارم، هشدار می‌دهم وضعیت تامین اجتماعی اصلاً خوب نیست و در چندماه اخیر اوضاع بدتر هم شده است. الان بحث این نیست که بازنشستگان نگران معیشت خود هستند بلکه به ناامیدی رسیده‌اند. متاسفانه فرادستان پایگاه اجتماعی خود را در میان مستمری‌بگیران از دست داده‌اند. اگر قرار باشد نهادهای مدنی و غیردولتی تشکیل شود ولی دولت و تامین اجتماعی توجه نکنند، اگر قرار باشد فقط شعار سه‌جانبه‌گرایی بدهند و در عمل، به حرف‌ها و خواسته نهادها هیچ وقعی ننهند، آجر روی آجر بند نمی‌شود.
انتظارتان از مذاکرات مزدی امسال چیست؟ همین ماه، مذاکرات جدی دستمزد ۱۴۰۰ کلید می‌خورد. به عنوان نماینده بازنشستگان از این مذاکرات چه توقعی دارید؟
اکنون که نمایندگان مجلس در حال بررسی بودجه ۱۴۰۱ هستند، باید همان‌طور که برای سایر صندوق‌های بازنشستگی، از بودجه عمومی اعتبار خاص می‌دهند، به تامین اجتماعی نیز اعتبار خاص برای همسان‌سازی بدهند
فقط رعایت قانون یعنی هم تورم و هم سبد معیشت، هر دو در تصمیم‌سازی دیده شود. اینکه معاون وزیر تعاون می‌گوید، خط فقر ۴میلیون تومان است نشان می‌دهد یا اطلاعی ندارد یا خود را به ندانستن زده است. در هر استانی که نگاه کنید، تورم به شدت افسارگسیخته است و قدرت خرید کارگران و بازنشستگان در همین چند ماه اخیر به شدت کم شده است. اینکه فقط شعار بدهند و حرف بزنند، هیچ دردی را دوا نمی‌کند. کار مسئولان، شنیدن مطالبه‌گری‌ها و پاسخگویی است. ما در جلسات بارها این حرف‌ها را تکرار کرده‌ایم، نامه نوشته‌ایم و حتی تجمع برگزار کرده‌ایم اما پاسخی نگرفته‌ایم.
مساله دیگر تبعیض میان بازنشستگان صندوق‌های مختلف است. مثلاً کمیسیون تلفیق پاداش پایان خدمت بازنشستگان کشوری را ۴۷۲میلیون تومان تعیین کرده است. بازنشستگان تامین اجتماعی پاداش پایان خدمت که ندارند هیچ، همان سنوات پایان خدمت را هم به ضرب و زور دریافت می‌کنند. این تبعیض را چطور می‌بینید؟
وضعیت بازنشستگان کارگری از کارگران شاغل هم بدتر است. فردی که در کارخانه کار می‌کند، آخر سال عیدی کامل و سنوات می‌گیرد اما بازنشسته پایان سال فقط یک عیدی ناچیز کارمندی می‌گیرد. کارگران شاغل، دو پایه حقوق به عنوان عیدی و یک حقوق به عنوان سنوات می‌گیرند که روی هم می‌شود سه ماه حقوق اما بازنشسته فقط یک عیدی نصفه و نیمه به اندازه کارمندان دولت می‌گیرد. سال قبل عیدی بازنشستگان کارگری فقط یک میلیون و 500هزار تومان بود. این واقعاً تبعیض است. کارمندان در ماه، 10 یا 15میلیون تومان حقوق می‌گیرند حالا عیدی‌شان کم است، اهمیت چندانی ندارد اما بازنشسته با چهارمیلیون تومان مستمری ماهانه، چرا باید یک و نیم یا دو میلیون تومان عیدی بگیرد؟ پایان سال اگر یک بازنشسته بخواهد همان اقلام ضروری شب عید را بخرد، خیلی ساده و ابتدایی، حداقل به ۵ میلیون تومان پول نیاز دارد.
الان کارمندان سازمان تامین اجتماعی که از پول ما کارگران حقوق می‌گیرند، وضعیت‌شان به نسبت بازنشستگان کارگری خیلی بهتر است. متوسط حقوق این کارمندان ۹ میلیون تومان است درحالی‌که متوسط حقوق بازنشستگان سازمان، ۴ میلیون تومان است. این یک تبعیض آزاردهنده است. بازنشسته اینها را می‌بیند و مدام رنج می‌کشد. در این شرایط، هشدار می‌دهیم که دارند جایگاه خودشان را در میان بازنشستگان که یک جمعیت ده میلیونی است، از دست می‌دهند. ما از دولت انتظار داریم تورم را مهار کرده و فکری به حال بازنشستگان کم‌درآمد بکند اما تا امروز کاری صورت نداده‌اند. تورم لجام‌گسیخته، تمام افزایش همسان‌سازی را بلعیده است. بازنشستگان به درستی می‌گویند که خیری از همسان‌سازی ندیدیم.
دیدگاه تان را بنویسید