ضرایب پشتیبانی صندوق‌های بیمه‌ای، از مرز بحران هم عبور کرده است

طبق اطلاعات مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، 65درصد جمعیت کل کشور تحت پوشش سه صندوق بیمه‌ای تامین اجتماعی، ‌بازنشستگی کشوری و کشاورزان و عشایری قرار گرفته‌اند.

به گزارش خبرگزاری فارس، طبق این گزارش، سهم هر کدام از سه صندوق سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری و صندوق کشاورزان، روستاییان و عشایر در پوشش بیمه‌ای مردم به ترتیب 53درصد، 7‌درصد و 5درصد بوده و از 6درصد باقیمانده، 4درصد به صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و 2درصد به دیگر صندوق‌های اختصاصی تعلق دارد.

طبق این گزارش، حدود 30درصد بیمه‌پردازان با تحمیل قوانین متعدد تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار گرفته‌اند. پوشش بیمه‌ای گروه‌های حمایتی مانند روستاییان، قالیبافان، رانندگان، خدام مساجد و باربران از مشاغل غیرمزد و حقوق‌بگیر و معافیت بیمه‌ای 20درصدی سهم کارفرمایی 38 موضوع فعالیت شغلی با موضوع قانون معافیت بیمه‌ای سهم کارفرمایی تا 5 نفر کارکن ازجمله این پوشش‌های حمایتی است که بیشتر بر گرده سازمان تامین اجتماعی قرار داده شده است.

مطابق این گزارش، نسبت پشتیبانی عبارتست از نسبت تعداد کل بیمه‌شدگان اصلی به تعداد مستمری‌بگیران. این نسبت نشان می‌دهد که به ازای یک مستمری‌بگیر، چه تعداد بیمه‌پرداز وجود دارد. براساس استانداردهای بین‌المللی، مقدار عددی 6 برای این نسبت نشان‌دهنده سربه‌سر شدن منابع ورودی و خروجی یک صندوق بیمه‌گر است و در یک سیستم پایدار بیمه‌ای لازم است به ازای هر یک نفر مستمری‌بگیر، 6 نفر بیمه‌پرداز وجود داشته باشد. در حال حاضر این نسبت برای تمام صندوق‌های بزرگ بیمه‌ای کشور به غیر از صندوق روستاییان و عشایر کمتر از 6 است.

در صندوق تأمین اجتماعی این نسبت از 6.6 در سال 1386 به 4.4 در سال 1400 رسیده است. عواملی همچون کاهش ورودی‌های صندوق به دلیل پایین بودن نرخ اشتغال و کاهش تعداد بیمه‌شدگان بیمه‌های حمایتی از یک‌سو و از طرفی افزایش تعداد مستمری‌بگیران در اثر قوانین بازنشستگی‌های زودرس، منجر به کاهش نسبت پشتیبانی در این صندوق شده است.

همچنین نسبت پشتیبانی در صندوق بازنشستگی کشوری حاکی از آن است که کاهش نسبت تعداد بیمه‌پردازان به مستمری‌بگیران با رشد فزاینده روبه‌رو بوده است. علت این امر این است که تعداد مستمری‌بگیران آن از یک میلیون و 154هزار نفر در سال 1391 به یک میلیون و 513هزار نفر در سال 1400 افزایش یافته است. بازنشستگی‌های پیش از موعد و کاهش ورودی‌های صندوق را می‌توان مهم‌ترین عوامل کاهش نسبت پشتیبانی در این صندوق دانست.

در بخش پایانی این گزارش آمده است: در سال 1392 میزان کمک دولت به صندوق بازنشستگی کشوری معادل 93.2درصد و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح 99.9درصد بوده که در سال 1400 میزان وابستگی صندوق‌ها به منابع بودجه عمومی برای پرداخت حقوق به ترتیب به 89 و 86درصد کاهش یافته است. عدد واقعی این شاخص برای سال 1397 برابر با 77درصد بوده و برای سال 1399 با 5 درصد افزایش به 83درصد رسیده است. به عبارت دیگر در سال 1399 معادل 83درصد از منابع بودجه، صرف پرداخت تعهدات صندوق‌های مذکور شده است.