بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور با چالش و تأخیر همراه است
کارگران؛ بلاتکلیف میان صندوق آینده‌ساز و کارفرما
اواسط ماه گذشته خبر اعتراض کارگران ایران‌خودرو در شهرهای مختلف و به خصوص خبر تعطیلی دو روزه ایران‌خودروی تبریز سروصدای زیادی به پا کرد. کارگران این کارخانه علاوه بر اعتراض به میزان دستمزد، عدم اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل و عدم تشکیل شورای اسلامی کار، نسبت به وضعیت صندوق بازنشستگی آینده‌ساز و مشکلاتی که این صندوق برای آنها به وجود آورده، شکایت داشتند.
به گزارش ایلنا، صندوق بازنشستگی آینده‌ساز که برای شرکت‌های تابعه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران یعنی شرکت‌هایی مثل سایپا، ایران خودرو، ایران خودرو دیزل، تراکتورسازی و... تاسیس شده، این روزها مشکلاتی برای بازنشستگی کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور ایجاد کرده است. اساسنامه این صندوق در فروردین ۹۹ و بعد از گذشت ۵۰ سال اصلاح شد اما با وجود این همچنان اعتراضات نسبت به این صندوق پابرجاست.در نامه اعتراضی اعضای صندوق بازنشستگی آینده‌ساز به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمده است: «این صندوق در اعطای حقوق کارگران شاغل و بازنشسته به ویژه کارگران شاغل در مشاغل سخت و زیان‌آور به انحای مختلف اباورزیده و موجب محروم نگه داشتن آنان از حقوق و امتیازات تصریح‌شده در قانون کار و تأمین اجتماعی و دیگر قوانین نظام می‌شود. به‌رغم برخی اقدامات اصلاحی، حقوق کارگران بازنشسته صندوق آینده‌ساز به میزان دریافتی هم‌ترازان‌شان در تأمین اجتماعی نرسیده و تبعیض تداوم دارد. در این رابطه وزارت کار به قوانین بی‌توجهی کرده و در راستای تأمین منافع نامحدود اقلیت جمعی از مدیران ارشد سابق صنایع کشور فعالیت می‌کند».«حمید پورگلی»، رئیس کانون بازنشستگان صندوق آینده‌ساز درباره مشکل کارگران عضو این صندوق می‌گوید: بزرگترین مشکل، مبلغی است که صندوق آینده‌ساز بابت بازنشستگی کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور از کارفرما می‌خواهد. این مبلغ به قدری زیاد است که معمولا کارفرمایان توان پرداخت آن را ندارند و این باعث می‌شود تعداد بسیاری از کارگران نتوانند به راحتی بازنشسته شوند.
به گفته پورگلی، صندوق آینده‌ساز حدود یک میلیارد و ۲۰۰هزار تومان برای بازنشستگی کارگران از کارفرما پول می‌خواهد درحالی‌که این مبلغ برای صندوق تامین اجتماعی حدود ۲۵۰میلیون تومان است.
رئیس کانون بازنشستگان صندوق آینده‌ساز با بیان اینکه فعالان کارگری در حال پیگیری این موضوع از طرف وزارت کار هستند، گفت: یک میلیارد تومان مبلغی نیست که هر کارفرمایی بتواند آن را بپردازد. شاید ایران خودرو و سایپا این مبلغ را بپردازند اما مثلا تراکتورسازی نمی‌تواند این مبلغ را پرداخت کند و به همین دلیل بین کارفرما و کارگر مشکل ایجاد می‌شود.
به گفته پورگلی، در حال حاضر کارگران بسیاری در صف بازنشستگی هستند. آنها بین صندوق آینده‌ساز و کارفرما گیر افتاده‌اند. از طرفی کارفرما توان پرداخت این مبلغ را ندارد و از طرفی دیگر صندوق آینده‌ساز می‌گوید نمی‌تواند محاسبات خود را تغییر دهد.
مشکلات مضاعف اعضای صندوق آینده‌ساز نسبت به سایر صندوق‌ها
«حبیب صادق‌زاده تبریزی»، نایب رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان آذربایجان شرق که در جریان مشکل بازنشستگی کارگران عضو صندوق آینده‌ساز است، می‌گوید: برخلاف ماده ۱۴۸ قانون کار، بخشی از کارگران به اجبار تحت پوشش صندوق آینده‌ساز قرار گرفتند و از آنجا که این صندوق منابع مالی لازم را ندارد، کارگران عضو صندوق آینده‌ساز نسبت به کارگران عضو صندوق تامین اجتماعی با مشکلات بیشتری دست و پنجه نرم می‌کنند.وی با اشاره به مشکلاتی که صندوق آینده‌ساز برای کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور به وجود آورده، گفت: اگر در یک کارخانه دو کارگر، یکی بیمه‌شده تامین اجتماعی و دیگری بیمه‌شده آینده‌ساز، در کنار هم کار کنند، کارگر عضو تامین اجتماعی بعد از 20 سال کار متوالی در کار سخت و زیان‌آور به راحتی از طریق سایت ثبت‌نام می‌کند و مراحل بازنشستگی او طی می‌شود اما کارگر عضو صندوق آینده‌ساز نمی‌تواند به راحتی بازنشسته شود.به گفته صادق‌زاده، قبلا کارگر باید منتظر می‌ماند تا کارفرما پرونده او را طبق ماده ۱۹ اساسنامه برای بررسی به صندوق بفرستد اما طبق آیین‌نامه جدید، کارگر می‌تواند شخصا درخواست بازنشستگی کند. با این وجود به دلیل مبلغ زیادی که صندوق از کارفرما می‌خواهد، عملا به نحو مطلوب همکاری صورت نمی‌گیرد و کارگران همچنان سردرگم هستند.
بزرگترین مشکل، مبلغی است که صندوق آینده‌ساز بابت بازنشستگی کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور از کارفرما می‌خواهد. این مبلغ به قدری زیاد است که معمولا کارفرمایان توان پرداخت آن را ندارند
وی ادامه داد: صندوق آینده‌ساز برای بازنشسته کردن کارگری که در مشاغل سخت و زیان‌آور مشغول به کار بوده مبالغ هنگفتی از ۶۰۰ تا یک میلیارد تومان از کارفرما طلب می‌کند و چون کارفرما نمی‌تواند این مبلغ را پرداخت کند، در نتیجه کارگر دچار مشکل می‌شود.نایب رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار آذربایجان شرقی بیان کرد: اساسنامه این صندوق که ۵۰ سال دست‌نخورده باقی مانده بود در فروردین سال ۹۹ اصلاح شد اما حتی در همین اساسنامه اصلاح شده نیز مشکل کارگران سخت و زیان‌آور رفع نشده است.صادق‌زاده می‌گوید: امروز تعداد بسیاری از کارگران عضو این صندوق دچار مشکل بازنشستگی هستند و روند بازنشستگی آنها سال‌ها به تعویق افتاده است. آنها به جای آنکه بازنشسته شوند در کارخانه ماندگار می‌شوند و در نهایت تنش بین کارگر و کارفرما بالا می‌رود.
به گفته او، یکی از دلایل اعتراضات کارگران در برخی از کارخانه‌ها به مشکلاتی که این صندوق برای کارگران ایجاد کرده است، برمی‌گردد.
نایب رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار آذربایجان شرقی تاکید کرد: صندوق آینده‌ساز با این توجیه که هیچ کمکی از جانب دولت به این صندوق نمی‌شود چنین مبالغی را از کارفرما طلب می‌کند. در واقع فشاری که این صندوق به کارفرما وارد می‌کند در نهایت روی دوش کارگران می‌افتد و کارگران بعد از سال‌ها کار نمی‌توانند آن‌طور که باید از خدمات این صندوق بهره‌مند شوند.
بسیاری از کارگران عضو صندوق آینده‌ساز دچار مشکل بازنشستگی هستند و روند بازنشستگی آنها سال‌ها به تعویق افتاده است. آنها به جای آنکه بازنشسته شوند در کارخانه ماندگار می‌شوند و تنش بین کارگر و کارفرما بالا می‌رود
اما چرا صندوق آینده‌ساز یک میلیارد تومان از کارفرما برای بازنشسته کردن کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور می‌گیرد؟ روابط عمومی صندوق آینده‌ساز در پاسخ به این سوال می‌گوید: «در مورد مشاغل سخت و زیان‌آور، بار مالی ایجاد شده برای یک صندوق بازنشستگی بسیار سنگین است چرا که صندوق بازنشستگی مکلف است علاوه بر پرداخت حقوق در سال‌های متمادی، هزینه‌های سنگینی را برای درمان بازنشستگان خود صرف کند و با یک محاسبه ساده متوجه خواهید شد که هزینه تمام شده برای تامین حقوق بازنشستگی چنین اعضایی، بسیار بالاتر از هزینه‌هایی است که به عنوان بار مالی، از کارفرما مطالبه می‌شود. کارفرما می‌توانست به طریقی عمل کند که مانع آسیب‌دیدگی و فرسودگی کارگر در محیط کار شود و به جای اینکه این هزینه را به صندوق بپردازد، آن را برای اصلاح خط تولید و ایمن‌سازی محیط کار صرف کند».در جواب صندوق آینده‌ساز به این نکته اشاره شده که اگر کارفرما محیط کار را ایمن‌سازی می‌کرد، کارگران مشمول قانون مشاغل سخت و زیان‌آور نمی‌شدند و به صورت عادی بازنشسته می‌شدند، در این صورت بار مالی کمتری بر دوش صندوق می‌افتاد. آنها معتقدند این هزینه در واقع بخشی از جریمه کارفرما برای بی‌توجهی به محیط کار است.صندوق آینده‌ساز در ادامه می‌گوید: «اگر کارفرما نخواهد در خصوص موضوع مشاغل سخت و زیان‌آور اقدام کند یا نخواهد نسبت به پرداخت بارمالی آن تمکین کند، فرد می‌تواند پاسخ صندوق را شخصا به اولین اداره کار استان مربوطه ارائه کند و اداره کار نیز مستقیما موضوع را به اجرای احکام می‌فرستد و بار مالی را از کارفرما می‌گیرد. پس اگر شرایطی توسط کارفرما مبنی بر ممانعت از احقاق حق اعضا به وجود آید، صندوق آینده‌ساز کاملا در کنار عضو ایستاده است».
کارگران قربانیان اصلی دعوای صندوق و کارفرما
صندوق آینده‌ساز توجیه خاص خود را برای طلب کردن یک میلیارد تومان از کارفرما دارد و کارفرما نیز برای عدم پرداخت این مبلغ، دلیل خاص خود را دارد. کارگران اما در این میان قربانیان اصلی هستند. آنها بعد از سال‌ها کار در سخت‌ترین شرایط، برای بازنشسته شدن باید مسیر سختی را طی کنند؛ کارگرانی که بین مطالبات صندوق و ناتوانی کارفرما گیر افتاده‌اند و مدت‌های طولانی در انتظار موافقت با بازنشستگی خود می‌مانند. به گفته کارگران عضو این صندوق، پروسه بازنشسته شدن به قدری سخت و طولانی است که گاهی چندین سال طول می‌کشد تا یک کارگر بازنشسته شود.
دیدگاه تان را بنویسید